Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ
Գրականության Նոբելյան մրցանակ (շվեդերեն՝ Nobelpriset i litteratur), հեղինակավոր պարգև, որն ամեն տարի հանձնում է Շվեդական ակադեմիան գրականության ոլորտում ակնառու ներդրումների համար։ Այն հինգ Նոբելյան մրցանակներից մեկն է, որոնք հիմնվել են Ալֆրեդ Նոբելի կտակով՝ գրված 1895 թվականի նոյեմբերի 27-ին Փարիզում, և տրվում են քիմիայի, ֆիզիկայի, գրականության, խաղաղության և ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության ոլորտներում բացառիկ նվաճումների համար[1]։ Համաձայն Նոբելի կամքի՝ մրցանակի պատասխանատուն Նոբելյան հիմնադրամն է, և պարգևատրում է կոմիտեն, որը բաղկացած է Շվեդական ակադեմիայի կողմից ընտրված հինգ անդամներից[2]։ Գրականության Նոբելյան մրցանակը տրվում է ամեն տարի՝ սկսած 1901 թվականից։ Այդ ընթացքում տրվել է 109 մրցանակ 113 մարդու[3]։ Պարգևատրություն տեղի չի ունեցել յոթ տարի՝ 1914, 1918, 1935, 1940-1943 թվականներին[3][Ն 1]։ 1901 թվականին առաջին մրցանակակիրը եղել է ֆրանսիացի պոետ և ակնարկագիր Սյուլի-Պրյուդոմը։ Մրցանակի պատմության ողջ ընթացքում միաժամանակ երկու մրցանակակիրներ պարգևատրվել են չորս անգամ՝ 1904, 1917, 1966 և 1974 թվականներին։ Շվեդական ակադեմիայի մշտական քարտուղար Պետեր Էնգլունդի կարծիքով՝ դա պայմանավորված է գրականության բնույթով՝ ի տարբերություն գիտության կամ հարակից ոլորտների, որտեղ կարելի է աշխատել միասին[4]։ Յուրաքանչյուր մրցանակակիր ստանում է մեդալ, պատվոգիր և դրամական պարգև, որն ամեն տարի տարբեր է[5]։ 1901 թվականին Պրյուդոմն ստացել է 150,782 շվեդական կրոնա, որը 2007 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ համարժեք է 7,731,004 շվեդական կրոնայի։ Մրցանակը տրվում է Նոբելի մահվան տարելիցի օրը՝ դեկտեմբերի 10-ին` Ստոկհոլմում տեղի ունեցող ամենամյա հանդիսավոր արարողության ժամանակ[6]։
1958 թվականին արժանանալով մրցանակին` ռուս գրող Բորիս Պաստեռնակը Խորհրդային Միության կառավարության ճնշման տակ ստիպված էր հրաժարվել դրանից։ 1964 թվականի Ժան Պոլ Սարտրը հրաժարվեց ընդունել Նոբելյան մրցանակը, քանի որ նա հետևողականորեն հրաժարվում էր բոլոր պաշտոնական պատիվներից[7]։
Գրականության Նոբելյան մրցանակի արժանացել են 14 կին, ավելին, քան որևէ այլ Նոբելյան մրցանակի, բացառությամբ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը[8]։ 1901-2015 թվականների մրցանակակիրների միջին տարիքը կազմում է 65 տարի։ Գրականության նոբելյան մրցանակի ամենաերիտասարդ դափնեկիրը եղել է Ռեդյարդ Կիպլինգը, որն ստացել է պարգևը 1907 թվականին՝ 42 տարեկանում։ Ամենատարեցը պարգևատրման պահին եղել է Դորիս Լեսինգը՝ 88 տարեկան։ Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկում ամենատարածված ծննդյան օրերը մայիսի 21-ը և փետրվարի 28-ն են[9]։ Ոչ ոք մեկից ավելի գրականության Նոբելյան մրցանակի չի արժանացել։ Ամենատարածված ժանրն արձակն է, 76 մրցանակակիրներ եղել են արձակագիր[10]։
Մրցանակի հանձնման ժամանակ հայտնի է դառնում միայն հաղթողի անունը։ Մնացած առաջադրված թեկնածուների անունները և Նոբելյան կոմիտեի անդամների կարծիքները գաղտնի են պահվում. հրապարակվում է միայն 50 տարի անց։ Մրցանակի պաշտոնական կայքում հասանելի է մինչև 1950 թվականը ներառյալ եղած թեկնածուների մասին տեղեկատվությունը։
Թեկնածուների ընտրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն Նոբելյան հիմնադրամի կանոնադրության՝ գրականության մրցանակին թեկնածուներ կարող են առաջադրել հետևյալ անձինք[11].
- Շվեդական ակադեմիայի, այլ ակադեմիաների, ինստիտուտների և համանման նպատակներ ու խնդիրներ ունեցող միավորումների անդամներ,
- տարբեր ուսումնական հաստատությունների գրականության և լեզվաբանության պրոֆեսորներ,
- գրականության ոլորտում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ,
- համապատասխան երկրներում գրական արվեստը ներկայացնող հեղինակային միությունների նախագահներ։
Թեկնածուների հայտերի և ընտրության գնահատականը տալիս է գրականության Նոբելյան հանձնաժողովը։ Դրանցից էլ Շվեդական ակադեմիան ընտրում է դափնեկիրներին[11]։
Դափնեկիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1900-ական թթ. • 1910-ական թթ. • 1920-ական թթ. • 1930-ական թթ. • 1940-ական թթ. • 1950-ական թթ.
1960-ական թթ. • 1970-ական թթ. • 1980-ական թթ. • 1990-ական թթ. • 2000-ական թթ. • 2010-ական թթ.
1900-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Հավակնորդներ | Ժանր(եր) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1901 | ![]() |
Սյուլի-Պրյուդոմ | ![]() |
ֆրանսերեն | «հատուկ նշանավորում նրա բանաստեղծական երկերի համար, որոնք վեհ իդեալիզմի, գեղարվեստական կատարելության և սրտի ու ինտելեկտի հազվագյուտ համադրության ապացույցներ են» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in special recognition of his poetic composition, which gives evidence of lofty idealism, artistic perfection and a rare combination of the qualities of both heart and intellect" |
Ցանկ (22) |
պոեզիա, ակնարկ |
1902 | ![]() |
Թեոդոր Մոմզեն | ![]() |
գերմաներեն | «ի նշան պատմագրական արվեստի մեծագույն վարպետության՝ հատուկ հիշատակելով «Հռոմի պատմություն» կոթողային աշխատությունը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"the greatest living master of the art of historical writing, with special reference to his monumental work, A History of Rome" |
Ցանկ (35) |
պատմական, իրավագիտական |
1903 | ![]() |
Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն | ![]() |
նորվեգերեն | «որպես հարգանքի տուրք նրա երևելի, վեհաշուք և բազմակողմանի քնարերգությանը, որը միշտ աչքի է ընկել թե՛ իր ոգեշնչման թարմությամբ, թե՛ ոգու հազվագյուտ մաքությամբ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"as a tribute to his noble, magnificent and versatile poetry, which has always been distinguished by both the freshness of its inspiration and the rare purity of its spirit" |
Ցանկ (23) |
պոեզիա, վեպ, դրամա |
1904 | ![]() |
Ֆրեդերիկ Միստրալ | ![]() |
պրովանսալերեն | «ի նշան նրա քնարերգական ստեղծագործության ինքնատիպության և ճշմարիտ ոգեշնչման համար, որը ճշտորեն արտացոլում է բնության տեսարանները և իր ժողովրդի մարդկանց ազգային ոգին և, ի հավելում, պրովանսալերենի վերաբերյալ նշանակալի բանասիրական աշխատանքների համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of the fresh originality and true inspiration of his poetic production, which faithfully reflects the natural scenery and native spirit of his people, and, in addition, his significant work as a Provençal philologist" |
Ցանկ (22) |
պոեզիա, լեզվաբանական |
![]() |
Խոսե Էչեգարայ | ![]() |
իսպաներեն | «ի նշան բազմաթիվ փայլուն երկերի, որոնք անհատական և յուրօրինակ կերպով կյանքի են կոչել իսպանական դրամայի վեհ ավանդույթները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of the numerous and brilliant compositions which, in an individual and original manner, have revived the great traditions of the Spanish drama" |
Ցանկ (35) |
դրամա | |
1905 | ![]() |
Հենրիկ Սենկևիչ | ![]() |
լեհերեն | «որպես էպիկական գրող նշանակալի երախտիքի համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"because of his outstanding merits as an epic writer" |
վեպ | |
1906 | ![]() |
Ջոզուե Կարդուչչի | ![]() |
իտալերեն | «հաշվի առնելով ոչ միայն խոր գիտելիքները և քննադատական ուսումնասիրությունները՝ առաջին հերթին որպես հարգանքի տուրք ստեղծագործական էներգիայի, ոճի թարմության և քնարական ուժի համար, որոնցով բնորոշվում են նրա պոետական գլուխգործոցները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"not only in consideration of his deep learning and critical research, but above all as a tribute to the creative energy, freshness of style, and lyrical force which characterize his poetic masterpieces" |
Ցանկ (23) |
պոեզիա |
1907 | ![]() |
Ռեդյարդ Կիպլինգ | ![]() (Ծնվել է ![]() |
անգլերեն | «հաշվի առնելով դիտողականության ուժը, երևակայության ինքնատիպությունը, գաղափարների հասունությունը և պատմողական ուշագրավ տաղանդը, որով բնութագրվում են այս աշխարհահռչակ հեղինակի ստեղծագործությունները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in consideration of the power of observation, originality of imagination, virility of ideas and remarkable talent for narration that characterize the creations of this world-famous author" |
Ցանկ (20) |
վեպ, պատմվածք, պոեզիա |
1908 | ![]() |
Ռուդոլֆ Էյքեն | ![]() |
գերմաներեն | «ի նշան ճշմարտության լրջորեն որոնումների, մտքերի խորաթափանց ուժի, տեսլականի լայն շրջանակի և նվիրման ջերմության ու ուժի, որոնցով իր բազմաթիվ գործերում նա պաշտպանում և զարգացնում է կյանքի իդեալիստական փիլիսոփայությունը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of his earnest search for truth, his penetrating power of thought, his wide range of vision, and the warmth and strength in presentation with which in his numerous works he has vindicated and developed an idealistic philosophy of life" |
փիլիսոփայական | |
1909 | ![]() |
Սելմա Լագերլյոֆ | ![]() |
շվեդերեն | «գնահատանք բարձր իդեալիզմին, վառ երևակայությանը և հոգևոր ընկալմանը, որով բնութագրվում են նրա ստեղծագործությունները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in appreciation of the lofty idealism, vivid imagination and spiritual perception that characterize her writings" |
Ցանկ (20) |
վեպ, պատմվածք |
1910-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Հավակնորդներ | Ժանր(եր) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1910 | ![]() |
Պաուլ Հեյզե | ![]() |
գերմաներեն | «հարգանքի տուրք իդեալիզմով լեցուն կատարյալ արվեստին, որը նա հանդես է բերել իր երկար բեղմնավոր գործունեության ընթացքում որպես քնարական բանաստեղծ, դրամատուրգ և աշխարհահռչակ պատմվածագիր» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"as a tribute to the consummate artistry, permeated with idealism, which he has demonstrated during his long productive career as a lyric poet, dramatist, novelist and writer of world-renowned short stories" |
Ցանկ (20) |
պոեզիա, դրամա, վեպ, պատմվածք |
1911 | ![]() |
Մորիս Մետեռլինկ | ![]() |
ֆրանսերեն | «գնահատանք նրա բազմակողմանի գրական գործունեությանը և հատկապես նրա դրամատիկ գործերի համար, որոնք ուշագրավ են հարուստ երևակայությամբ և պոետական մտապատկերներով, որոնք էլ բացահայտվում են երբեմն հեքիաթների կերպարանքով, խոր ոգեշնչմամբ, որի դեպքում դրանք մի առեղծվածային կերպով դիմում են ընթերցողների սեփական զգացումներին և խթանում են նրանց երևակայությունը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in appreciation of his many-sided literary activities, and especially of his dramatic works, which are distinguished by a wealth of imagination and by a poetic fancy, which reveals, sometimes in the guise of a fairy tale, a deep inspiration, while in a mysterious way they appeal to the readers' own feelings and stimulate their imaginations" |
Ցանկ (25) |
դրամա, պոեզիա, ակնարկ |
1912 | ![]() |
Գերհարդ Հաուպտման | ![]() |
գերմաներեն | «հատկապես ի նշանավորում դրամատիկական արվեստի ոլորտում բեղմնավոր, բազմազան և ուշագրավ գործերի» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"primarily in recognition of his fruitful, varied and outstanding production in the realm of dramatic art" |
Ցանկ (29) |
դրամա, վեպ |
1913 | ![]() |
Ռաբինդրանաթ Թագոր | ![]() |
բենգալի և անգլերեն | «իր խորապես զգայական, թարմ և գեղեցիկ չափածոյի համար, որոնցով նա կատարյալ հմտությամբ կերտել է իր բանաստեղծական մտքերը, արտահայտել դրանք իր սեփական անգլերեն բառերով՝ դառնալով արևմուտքի գրականության մի մասը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"because of his profoundly sensitive, fresh and beautiful verse, by which, with consummate skill, he has made his poetic thought, expressed in his own English words, a part of the literature of the West" |
Ցանկ (28) |
պոեզիա, վեպ, դրամա, պատմվածք, երաժշտական |
1914 |
Չի շնորհվել։ | Ցանկ (23) |
|||||
1915 | ![]() |
Ռոմեն Ռոլան | ![]() |
ֆրանսերեն | «որպես հարգանքի տուրք նրա գրական ժառանգության վեհ գաղափարներին և ճշմարտության հանդեպ կարեկցանքի ու սիրո, որոնցով նա բնութագրում է տարբեր մարդկային տիպերը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"as a tribute to the lofty idealism of his literary production and to the sympathy and love of truth with which he has described different types of human beings" |
վեպ | |
1916 | ![]() |
Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ | ![]() |
շվեդերեն | «ի նշան մեր գրականության նոր դարաշրջանի առաջատար ներկայացուցիչ լինելուն» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of his significance as the leading representative of a new era in our literature" |
Ցանկ (27) |
պոեզիա, վեպ |
1917 | ![]() |
Կարլ Ադոլֆ Գիելերուպ | ![]() |
դանիերեն | «բազմազան և հարուստ քնարերգության համար, որը ոգեշնչված է բարձր գաղափարներով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his varied and rich poetry, which is inspired by lofty ideals" |
պոեզիա | |
![]() |
Հենրիկ Պոնթոպիդան | ![]() |
դանիերեն | «Դանիայի այժմյան օրերի վավերական պատկերման համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his authentic descriptions of present-day life in Դանիա" |
վեպ | ||
1918 |
Չի շնորհվել։ | ||||||
1919 | ![]() |
Կարլ Շպիտելեր | ![]() |
գերմաներեն | «հատուկ գնահատանք նրա էպիկական «Օլիմպյան գարուն» գործին» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in special appreciation of his epic, Olympian Spring" |
պոեզիա |
1920-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Հավակնորդներ | Ժանր(եր) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1920 | ![]() |
Կնուտ Համսուն | ![]() |
նորվեգերեն | «կոթողային «Հողի հյութերը» գործի համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his monumental work, Growth of the Soil" |
Ցանկ (0) |
վեպ | |
1921 | Անատոլ Ֆրանս | ![]() |
ֆրանսերեն | «ի նշան գրական փայլուն նվաճումների, որոնք բնութագրվում են ոճի նրբաճաշակությամբ, մարդկային խոր կարեկցանքով, գրավչությամբ և ճշմարիտ գալիական խառնվածքով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of his brilliant literary achievements, characterized as they are by a nobility of style, a profound human sympathy, grace, and a true Gallic temperament" |
վեպ, պոեզիա | |||
1922 | ![]() |
Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես | ![]() |
իսպաներեն | «փայլուն վարպետության համար, որով նա շարունակում է իսպանական դրամայի մեծանուն ավանդույթները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the happy manner in which he has continued the illustrious traditions of the Spanish drama" |
Ցանկ (21) |
դրամա | |
1923 | ![]() |
Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս | ![]() |
անգլերեն | «նրա մշտապես ոգեշունչ պոետական արվեստի համար, որը ժողովրդական ոգին արտահայտել է բարձր գեղարվեստական ձևով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his always inspired poetry, which in a highly artistic form gives expression to the spirit of a whole nation" |
պոեզիա | ||
1924 | ![]() |
Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ | ![]() |
լեհերեն | «իր հզոր ազգային «Գեղջուկներ» վեպի համար » Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his great national epic, The Peasants" |
վեպ | ||
1925 | ![]() |
Ջորջ Բեռնարդ Շոու | ![]() |
անգլերեն | «նրա աշխատանքների համար, որոնք աչքի են ընկնում իդեալիզմով և մարդասիրությամբ, դրանց խթանող սատիրայով, որը զուգակցվում է հազվագյուտ պոետական գեղեցկությամբ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his work which is marked by both idealism and humanity, its stimulating satire often being infused with a singular poetic beauty" |
դրամա, գրաքննադատություն | ||
1926 | ![]() |
Գրացիա Դելեդա | ![]() |
իտալերեն | «նրա իդեալիստական ոգեշնչմամբ գործերի համար, որոնցում ճկուն պարզությամբ պատկերել է հարազատ կղզու կյանքը, և ընդհանրապես մարդկային խնդիրների հանդեպ խոր կարեկցանքի համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for her idealistically inspired writings, which with plastic clarity picture the life on her native island and with depth and sympathy deal with human problems in general" |
Ցանկ (28) |
պոեզիա, վեպ | |
1927 | ![]() |
Անրի Բերգսոն | ![]() |
ֆրանսերեն | «նրա հարուստ և կենսահաստատ գաղափարների ու փայլուն վարպետության համար, որով էլ այդ գաղափարները կյանքի են կոչվել» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of his rich and vitalizing ideas and the brilliant skill with which they have been presented" |
Ցանկ (23) |
փիլիսոփայական | |
1928 | ![]() |
Սիգրիդ Ունսեթ | ![]() (Ծնվել է ![]() |
նորվեգերեն | «հատկապես սկանդինավյան միջնադարի ազդեցիկ նկարագրման համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"principally for her powerful descriptions of Northern life during the Middle Ages" |
Ցանկ (32) |
վեպ | |
1929 | ![]() |
Թոմաս Մանն | ![]() |
գերմաներեն | «գլխավորապես նրա փայլուն «Բուտենբրոկներ» վեպի համար, որը դարձել է ժամանակակից գրականության դասական և որի ճանաչումն օրըստօրե աճում է» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"principally for his great novel, Buddenbrooks, which has won steadily increased recognition as one of the classic works of contemporary literature" |
Ցանկ (22) |
վեպ, պատմվածք, ակնարկ |
1930-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1940-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Հավակնորդներ | Ժանր(եր) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1940 |
Չի շնորհվել։ | Ցանկ (20)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1941 |
Չի շնորհվել։ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1942 |
Չի շնորհվել։ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1943 |
Չի շնորհվել։ | Ցանկ (20)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1944 | ![]() |
Յոհանես Ենսեն | ![]() |
դանիերեն | «բանաստեղծական երևակայության հազվագյուտ ուժի և հարստության համար, որոնք զուգորդված են ինտելեկտուալ հետաքրքրությունների լայն շրջանակի և յուրօրինակ, թարմ ոճի հետ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the rare strength and fertility of his poetic imagination with which is combined an intellectual curiosity of wide scope and a bold, freshly creative style" |
Ցանկ (20)
|
պոեզիա | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1945 | ![]() |
Գաբրիելա Միստրալ | ![]() |
իսպաներեն | «նրա քնարերգության համար, որը ոգեշնչված է հզոր զգացմունքներով, և նրա անունը դարձնում է ողջ Լատինական Ամերիկայի իդեալիստական ձգտումների խորհրդանիշ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for her lyric poetry, which inspired by powerful emotions, has made her name a symbol of the idealistic aspirations of the entire Latin American world" |
պոեզիա | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1946 | ![]() |
Հերման Հեսսե | ![]() (Ծնվել է ![]() |
գերմաներեն | «ոգեշնչող գործեր համար, որոնք հանդես գալով համարձակությամբ և թափանցիկությամբ՝ ծառայում են դասական հումանիստական գաղափարների և ոճի բարձր որակների օրինակ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his inspired writings, which while growing in boldness and penetration, exemplify the classical humanitarian ideals and high qualities of style" |
Ցանկ (21)
|
վեպ, պոեզիա | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1947 | ![]() |
Անդրե Ժիդ | ![]() |
ֆրանսերեն | «նրա համապարփակ և գեղարվեստորեն նշանակալի գործերի համար, որոնցում մարդկության խնդիրները և պայմանները ներկայացված են ճշմարտության հանդեպ անվախ սիրով ու սուր հոգեբանական ներըմբռնումով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his comprehensive and artistically significant writings, in which human problems and conditions have been presented with a fearless love of truth and keen psychological insight" |
Ցանկ (33)
|
վեպ, ակնարկ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1948 | Թոմաս Էլիոթ | ![]() (Ծնվել է ![]() |
անգլերեն | «ժամանակակից պոեզիայում նրա բացառիկ, նորարարական ներդրումների համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his outstanding, pioneer contribution to present-day poetry" |
Ցանկ (29)
|
պոեզիա | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1949 | ![]() |
Ուիլյամ Ֆոլքներ | ![]() |
անգլերեն | «ամերիկյան արդի վիպագրության մեջ նրա հզոր և գեղարվեստական տեսանկյունից յուրօրինակ ներդրումների համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his powerful and artistically unique contribution to the modern American novel" |
Ցանկ (33)
|
վեպ, պատմվածք |
1950-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Հավակնորդներ | Ժանր(եր) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1950 | ![]() |
Բերտրան Ռասել | ![]() |
անգլերեն | «ի նշանավորում նրա բազմազան և նշանակալի աշխատությունների, որոնցում նա հումանիզմի իդեալների և մտքի ազատության ներկայացուցիչն է» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"in recognition of his varied and significant writings in which he champions humanitarian ideals and freedom of thought" |
Ցանկ (52)
|
փիլիսոփայական | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1951 | ![]() |
Պեր Լագերքվիստ | ![]() |
շվեդերեն | «գեղարվեստական եռանդի և մտքի բացարձակ անկախության համար, որոնցով նա ձգտում է իր պոեզիայով գտնել մարդկության առաջ կանգնած հավերժական հարցերի պատասխանները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the artistic vigour and true independence of mind with which he endeavours in his poetry to find answers to the eternal questions confronting mankind" |
պոեզիա, վեպ, պատմվածք, դրամա | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1952 | ![]() |
Ֆրանսուա Մորիակ | ![]() |
ֆրանսերեն | «հոգևոր խոր ներըմբռնման և գեղարվեստական ուժգնության համար, որոնցով նա իր վեպերում ներթափանցել է մարդկային կյանքի դրաման» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the deep spiritual insight and the artistic intensity with which he has in his novels penetrated the drama of human life" |
վեպ, պատմվածք | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1953 | ![]() |
Ուինսթոն Չերչիլ | ![]() |
անգլերեն | «իր պատմանական և կենսագրական նկարագրությունների վարպետության, ինչպես նաև փայլուն ճարտասանական տաղանդի համար, որով պաշտպանել է մարդկային բարձրագույն արժեքները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his mastery of historical and biographical description as well as for brilliant oratory in defending exalted human values" |
պատմական, ակնարկ, հուշագրություն | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1954 | ![]() |
Էռնեստ Հեմինգուեյ | ![]() |
անգլերեն | «պատմողական վարպետության համար, որը ևս մեկ անգամ դրսևորվել է «Ծերունին և ծովը» վիպակում, և ազդեցության համար, որը նա թողնում է ժամանակակից ոճով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his mastery of the art of narrative, most recently demonstrated in The Old Man and the Sea, and for the influence that he has exerted on contemporary style" |
վեպ, պատմվածք, սցենար | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1955 | ![]() |
Հալդոր Լաքսնես | ![]() |
իսլանդերեն | «իր ստեղծագործությունների հսկայական էպիկական ուժի համար, որը վերածնել է հին իսլանդական սագաների մեծ ու ինքնատիպ արվեստը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his vivid epic power, which has renewed the great narrative art of Iceland" |
վեպ, պատմվածք, դրամա, պոեզիա | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1956 | Խուան Ռամոն Խիմենես | ![]() ![]() |
իսպաներեն | «քնարական պոեզիայի համար, որը իսպաներենով բարձր ոգու և գեղարվեստական մաքրության օրինակ է» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his lyrical poetry, which in Spanish language constitutes an example of high spirit and artistical purity" |
պոեզիա | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1957 | ![]() |
Ալբեր Կամյու | ![]() |
ֆրանսերեն | «գրականության մեջ նշանակալի ավանդի համար, որը հստական տեսլականով բացահայտում է մեր ժամանակների մարդկային խղճի նշանակությունը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his important literary production, which with clear-sighted earnestness illuminates the problems of the human conscience in our times" |
վեպ, պատմվածք, դրամա, փիլիսոփայական, ակնարկ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1958 | Բորիս Պաստեռնակ | ![]() |
ռուսերեն | «ժամանակակից քնարական պոեզիայում նշանակալի ձեռքբերումների համար, ինչպես նաև ռուսական հզոր էպիկական ավանդույթները շարունակելու համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his important achievement both in contemporary lyrical poetry and in the field of the great Russian epic tradition" |
վեպ, պոեզիա, թարգմանություն | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1959 | ![]() |
Սալվատորե Քվազիմոդո | ![]() |
իտալերեն | «նրա քնարական պոեզիայի համար, որը դասական շարժունությամբ արտահայտում է մեր ժամանակների կյանքի ողբերգական դեպքերը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his lyrical poetry, which with classical fire expresses the tragic experience of life in our own times" |
պոեզիա |
1960-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Ժանր(եր) |
---|---|---|---|---|---|---|
1960 | ![]() |
Սեն-Ժոն Պերս | ![]() |
ֆրանսերեն | «մտքի վսեմ թռիչքի ու արդիականությունը ֆանտաստիկ ձևով արտացոլող պոեզիայի հարուստ պատկերավորության համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the soaring flight and the evocative imagery of his poetry, which in a visionary fashion reflects the conditions of our time" |
պոեզիա |
1961 | Իվո Անդրիչ | ![]() (Ծնվել է ![]() |
սերբախորվաթերեն[65] | «էպիկական տաղանդի ուժի համար, որը նրան թույլ է տվել ամբողջությամբ բացահայտել մարդկային ճակատագրերը և խնդիրները, որոնք կապված էին իր երկրի պատմության հետ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the epic force with which he has traced themes and depicted human destinies drawn from the history of his country" |
վեպ, պատմվածք | |
1962 | Ջոն Սթեյնբեկ | ![]() |
անգլերեն | «նրա ռեալիստական և երևակայական գործերի համար, որոնցում միահյուսված են նուրբ հումորը և սոցիալական սուր ըմբռնումը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his realistic and imaginative writings, combining as they do sympathetic humour and keen social perception" |
վեպ, պատմվածք, սցենար | |
1963 | ![]() |
Գեորգոս Սեֆերիս | ![]() (Ծնվել է ![]() |
հունարեն | «նրա երևելի քնարական գործերի համար, որոնք խորապես ներշնչված են հելլենիստական աշխարհով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his eminent lyrical writing, inspired by a deep feeling for the Hellenic world of culture" |
պոեզիա |
1964 | Ժան Պոլ Սարտր | ![]() |
ֆրանսերեն | «նրա գործերի համար, որոնք հարուստ են գաղափարներով և տոգորված են ազատության ոգով ու ճշմարտության որոնումներով, ինչը մեծ ազդեցություն է ունեցել մեր ժամանակների վրա» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his work, which rich in ideas and filled with the spirit of freedom and the quest for truth, has exerted a far-reaching influence on our age" |
վեպ, փիլիսոփայական, դրամա, գրաքննադատություն, սցենար | |
1965 | ![]() |
Միխայիլ Շոլոխով | ![]() |
ռուսերեն | «գեղարվեստական ուժի և Դոնի կազակության մասին էպոսի ամբողջականության համար, որով նա պատկերել է պատմական այդ շրջադարձային փուլում ռուս ժողովրդի կյանքը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the artistic power and integrity with which, in his epic of the Don, he has given expression to a historic phase in the life of the Russian people" |
վեպ |
1966 | ![]() |
Շմուել Յոզեֆ Ագնոն | ![]() (Ծնվել է ![]() |
եբրայերեն | «խորապես առանձնահատուկ պատմողական արվեստի համար, որի հիմնական մոտիվները հրեաների կյանքից են» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his profoundly characteristic narrative art with motifs from the life of the Jewish people" |
վեպ, պատմվածք |
![]() |
Նելլի Զաքս | ![]() (Ծնվել է ![]() |
գերմաներեն | «նրա կարկառուն քնարական և դրամատիկ գործերի համար, որոնցում հուզիչ ուժով ներկայացված է Իսրայելի ճակատագիրը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for her outstanding lyrical and dramatic writing, which interprets Israel's destiny with touching strength" |
պոեզիա, դրամա | |
1967 | Միգել Անխել Աստուրիաս | ![]() |
իսպաներեն | «նրա գրական վառ ձեռքբերումների համար, որոնց հիմքում ընկած է խոր հետաքրքրությունը դեպի Լատինական Ամերիկայի հնդկացիների ազգային գծերն ու ավանդույթները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his vivid literary achievement, deep-rooted in the national traits and traditions of Indian peoples of Latin America" |
վեպ, պոեզիա | |
1968 | ![]() |
Յասունարի Կավաբատա | ![]() |
ճապոներեն | «նրա պատմողական արվեստի համար, որը հզոր զգայականությամբ արտահայտում է ճապոնական մտքի էությունը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his narrative mastery, which with great sensibility expresses the essence of the Japanese mind" |
վեպ, պատմվածք |
1969 | ![]() |
Սեմյուել Բեքեթ | ![]() |
անգլերեն և ֆրանսերեն | «արձակում և դրամատուրգիայում նորարական ստեղծագործությունների համար, որոնցում ժամանակակից մարդու զրկանքները վեհություն են ստանում» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his writing, which - in new forms for the novel and drama - in the destitution of modern man acquires its elevation" |
վեպ, դրամա, պոեզիա |
1970-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Ժանր(եր) |
---|---|---|---|---|---|---|
1970 | ![]() |
Ալեքսանդր Սոլժենիցին | ![]() |
ռուսերեն | «ռուս մեծ գրականության ավանդներից բխեցրած բարոյական զորության համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the ethical force with which he has pursued the indispensable traditions of Russian literature" |
վեպ |
1971 | ![]() |
Պաբլո Ներուդա | ![]() |
իսպաներեն | «պոեզիայի համար, որը տարերային ուժով մարմնավորել և կենսագործել է ողջ մայրցամաքի ճակատագիրն ու երազանքները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for a poetry that with the action of an elemental force brings alive a continent's destiny and dreams" |
պոեզիա |
1972 | ![]() |
Հայնրիխ Բյոլ | ![]() |
գերմաներեն | «ստեղծագործությունների համար, որոնցում համակցված են իր ժամանակի լայն ըմբռնումն ու կերպարաստեղծման բարձր արվեստը, և որը նպաստել է գերմանական գրականության վերածնմանը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his writing, which through its combination of a broad perspective on his time and a sensitive skill in characterization has contributed to a renewal of German literature" |
վեպ, պատմվածք |
1973 | ![]() |
Պատրիկ Ուայթ | ![]() (Ծնվել է ![]() |
անգլերեն | «էպիկական և հոգեբանական վարպետության համար, որոնց շնորհիվ նա գրականությանը ներկայացրել է նոր մայրցամաք» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for an epic and psychological narrative art, which has introduced a new continent into literature" |
վեպ, պատմվածք, դրամա |
1974 | Էյվինդ Յոնսոն | ![]() |
շվեդերեն | «պատմողական արվեստի համար` թափանցելով տարածության և ժամանակի մեջ ու ծառայելով ազատությանը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for a narrative art, farseeing in lands and ages, in the service of freedom" |
վեպ | |
![]() |
Հարրի Մարտինսոն | ![]() |
շվեդերեն | «ստեղծագործությունների համար, որը ձգվում է ցողի կաթիլից մինչև տիեզերքի արտացոլումը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for writings that catch the dewdrop and reflect the cosmos" |
պոեզիա, վեպ, դրամա | |
1975 | ![]() |
Էուջենիո Մոնտալե | ![]() |
իտալերեն | «պոեզիայում առանձնահատուկ նվաճումների համար, որում գեղարվեստական հզոր զգայունությամբ, առանց պատրանքների մեկնաբանված է աշխարհայացքային մարդկային արժեքները կյանքի հանդեպ » Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his distinctive poetry, which, with great artistic sensitivity, has interpreted human values under the sign of an outlook on life with no illusions" |
պոեզիա |
1976 | Սոլ Բելլոու | ![]() (Ծնվել է ![]() |
անգլերեն | «ժամանակակից արվեստում մարդկային փոխըմռնման և նուրբ վերլուծության համար, որոնք համադրված են նրա աշխատանքներում» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for the human understanding and subtle analysis of contemporary culture that are combined in his work" |
վեպ, պատմվածք | |
1977 | ![]() |
Վիսենտե Ալեյքսանդրե | ![]() |
իսպաներեն | «բացառիկ քնարական գործերի համար, որոնք արտացոլում են մարդու և ժամանակակից հասարակության դրությունը տիեզերքում, միևնույն ժամանակ իրենցից ներկայացնում են պատերազմների ընթացքում իսպանական պոեզիայի ավանդույթների հզոր վերածնունդի ապացույց» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for a creative poetic writing, which illuminates man's condition in the cosmos and in present-day society, at the same time representing the great renewal of the traditions of Spanish poetry between the wars" |
պոեզիա |
1978 | ![]() |
Իսահակ Բաշևիս Զինգեր | ![]() (Ծնվել է ![]() |
իդիշ | «նրա կրակոտ պատմողական արվեստի համար, որի արմատները գալիս են լեհահրեական մշակութային ավանդույթներից՝ հասնելով մինչև համամարդկային հավերժական հարցերին» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his impassioned narrative art which, with roots in a Polish-Jewish cultural tradition, brings universal human conditions to life" |
վեպ, պատմվածք, հուշագրություն |
1979 | ![]() |
Օդիսեաս Էլիտիս | ![]() |
հունարեն | «քնարերգության համար, որում, հունական ավանդույթներից ելնելով, զգացական ուժով և ինտելեկտուալ խորաթափանցությամբ պատկերվում է ժամանակակից մարդու պայքարը հանուն ազատության և անկախության» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his poetry, which, against the background of Greek tradition, depicts with sensuous strength and intellectual clear-sightedness modern man's struggle for freedom and creativeness" |
պոեզիա |
1980-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Ժանր(եր) |
---|---|---|---|---|---|---|
1980 | ![]() |
Չեսլավ Միլոշ | ![]() |
լեհերեն | «ով հակասություններով պառակտված աշխարհում անկոտրում խորաթափանցությամբ բարձրաձայնել է մարդու անպաշտպանության մասին» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"who with uncompromising clear-sightedness voices man's exposed condition in a world of severe conflicts" |
պոեզիա, ակնարկ |
1981 | ![]() |
Էլիաս Քանետտի | ![]() (Ծնվել է ![]() |
գերմաներեն | «աշխատանքների համար, որոնք աչքի են ընկնում լայն մտահորիզոնով, գաղափարների հարստությամբ և գեղարվեստական ուժով» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for writings marked by a broad outlook, a wealth of ideas and artistic power" |
վեպ, դրամա, հուշագրություն, ակնարկ |
1982 | ![]() |
Գաբրիել Գարսիա Մարկես | ![]() |
իսպաներեն | «վեպերի և պատմվածքների համար, որոնցում երևակայականը և իրականը միախառնվելով՝ արտացոլում են մի ամբողջ մայրցամաքի կյանքը և կոնֆլիկտները» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his novels and short stories, in which the fantastic and the realistic are combined in a richly composed world of imagination, reflecting a continent's life and conflicts" |
վեպ, պատմվածք, սցենար |
1983 | ![]() |
Վիլյամ Գոլդինգ | ![]() |
անգլերեն | «նրա վեպերի համար, որոնցում պատմողան արվեստի հստակությամբ և միֆի բազմազանությամբ ու համակողմանիությամբ պատկերում է ժամանակակից մարդու վիճակն աշխարհում» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his novels, which with the perspicuity of realistic narrative art and the diversity and universality of myth, illuminate the human condition in the world of today" |
վեպ, պոեզիա, դրամա |
1984 | ![]() |
Յարոսլավ Սեյֆերտ | ![]() (Ծնվել է ![]() |
չեխերեն | «քնարերգության համար, որ աչքի է ընկնում թարմությամբ, զգացմունքայնությամբ ու հարուստ երևակայությամբ և վկայում է հոգու ազատության ու մարդու բազմակողմանիության մասին» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for his poetry, which endowed with freshness, and rich inventiveness provides a liberating image of the indomitable spirit and versatility of man" |
պոեզիա |
1985 | ![]() |
Կլոդ Սիմոն | ![]() |
ֆրանսերեն | «որի վեպերում բանաստեղծական և գեղանկարչական ստեղծարարությունը համակցված է ժամանակի խորը քաջատեղյակության հետ՝ պատկերելով մարդկային կյանքը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"who in his novel combines the poet's and the painter's creativeness with a deepened awareness of time in the depiction of the human condition" |
վեպ |
1986 | ![]() |
Վոլե Շոյինկա | ![]() |
անգլերեն | «որը լայն մշակութային տեսանկյունով և բանաստեղծական երանգով կերտել է կյանքի դրաման» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"who in a wide cultural perspective and with poetic overtones fashions the drama of existence" |
դրամա, վեպ, պոեզիա |
1987 | ![]() |
Իոսիֆ Բրոդսկի | ![]() (Ծնվել է ![]() |
անգլերեն և ռուսերեն | «համապարփակ ստեղծագործության համար, որը տոգորված է մտքի պարզությամբ և պոեզիայի կրքոտությամբ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for an all-embracing authorship, imbued with clarity of thought and poetic intensity" |
պոեզիա |
1988 | ![]() |
Նաջիբ Մախֆուզ | ![]() |
արաբերեն | «որի գործերը հարուստ են նրբերանգներով՝ մեկ խորաթափանց ռեալիզմով, մեկ բազմանշանակ անորոշությամբ և կերտել են արաբական պատմարվեստը, որը նշանակալի է ողջ մարդկության համար» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"who, through works rich in nuance - now clear-sightedly realistic, now evocatively ambiguous - has formed an Arabian narrative art that applies to all mankind" |
վեպ |
1989 | ![]() |
Կամիլո Խոսե Սելա | ![]() |
իսպաներեն | «հարուստ և ուժեղ արձակի համար, որը զուսպ կարեկցությամբ տալիս է մարդու խոցելիության ամբողջական պատկերը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for a rich and intensive prose, which with restrained compassion forms a challenging vision of man's vulnerability" |
վեպ, պատմվածք |
1990-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Պատկեր | Մրցանակակիր | Երկիր | Լեզու(ներ) | Պարգևատրման հիմնավորում | Ժանր(եր) |
---|---|---|---|---|---|---|
1990 | ![]() |
Օկտավիո Պաս | ![]() |
իսպաներեն | «վառ համայնապարփակ ստեղծագործությունների համար, որոնք աչքի են ընկնում զգացական ըմբռնողությամբ և մարդասիրական շիտակությամբ» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for impassioned writing with wide horizons, characterized by sensuous intelligence and humanistic integrity" |
պոեզիա, ակնարկ |
1991 | Նադին Գորդիմեր | ![]() |
անգլերեն | «որի հոյակապ էպիկական գործերը, ըստ Ալֆրեդ Նոբելի, մեծ շահ են բերել մարդկությանը» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"who through her magnificent epic writing has - in the words of Alfred Nobel - been of very great benefit to humanity" |
վեպ, պատմվածք, ակնարկ | |
1992 | ![]() |
Դերեկ Ուոլկոտ | ![]() |
անգլերեն | «վառ լուսավոր պոետական ստեղծագործությունների համար, որոնց հիմքում ընկած է պատմական տեսլականը և որը բազմամշակութայնության հանդեպ հավատարմության արդյունք է» Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)
"for a poetic oeuvre of great luminosity, sustained by a historical vision, the outcome of a multicultural commitment" |
պոեզիա, դրամա |
1993 | ![]() |
Թոնի Մորիսոն | ![]() |