Յուն Ֆոսե
Յուն Ֆոսե նորվ.՝ Jon Fosse | |
---|---|
![]() | |
Ծննդյան անուն | բուկմոլ՝ Jon Olav Fosse |
Ծնվել է | սեպտեմբերի 29, 1959[1][2][3][…] (63 տարեկան) |
Ծննդավայր | Հյոուգեսուն, Ռուգլան |
Մասնագիտություն | դրամատուրգ, բանաստեղծ, մանկագիր և թարգմանիչ |
Լեզու | նյունորսկ |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Կրթություն | Բերգենի համալսարան |
Գիտական աստիճան | Candidatus philologiæ? (1987) |
Ուշագրավ աշխատանքներ | The Name? |
Պարգևներ | |
![]() |
Յուն Ֆոսե (նորվ.՝ Jon Fosse, սեպտեմբերի 29, 1959[1][2][3][…], Հյոուգեսուն, Ռուգլան), նորվեգացի արձակագիր, դրամատուրգ, գրող, բանաստեղծ և մանկագիր։ Նրա դրամաները այսօր աշխարհի բեմերի ամենապահանջված ստեղծագործություններն են համարվում։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուն Ֆոսեն ծնվել է 1959 թվականի սեպտեմբերի 29-ին Հյոուգեսունում։
Գրականության մեջ իր դեբյուտը տեղի է ունեցել 1983 թվականին «Կարմիրը, սևը» վեպով։ Իսկ որպես դրամատուրգ Յուն Ֆոսեն գրական ասպարեզ է եկել 1994 թվականին «Եվ մենք երբեք չենք բաժանվի» պիեսով։
Դասավանդել է գրականություն։ Յուն Ֆոսեն նաև զբաղվել է լրագրությամբ։ Մի քանի բանաստեղծությունների ժողովածուների և մանկական գրքերի հեղինակ է։
Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արձակ ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Raudt, svart. Roman 1983
- Stengd gitar. Roman 1985, 1993
- Blod. Steinen er. Forteljing 1987
- Naustet. Roman 1989, 1991, 1998, 2001, 2003, 2016
- Bly og vatn. Roman 1992, 2003
- To forteljingar. 1993
- Prosa frå ein oppvekst. Kortprosa 1994
- Melancholia I. Roman 1995, 1997, 1999, 2016
- Melancholia II. Roman 1996, 1997, 1999, 2016
- Eldre kortare prosa (med bilder av Camilla Wærenskiold). 1998
- Morgon og kveld. Roman 2000, 2001, 2016
- Det er Ales. Roman 2004, 2005, 2016
- Andvake. Forteljing 2007, 2008, 2014
- Olavs draumar. Forteljing 2012, 2013
- Kveldsvævd. Forteljing 2014
- Levande stein. Kortare prosa og ei hymne 2015
Ժողովածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Kortare prosa. 2011 (To forteljingar, Prosa frå ein oppvekst, Eldre kortare prosa)
- Trilogien. Roman 2014, 2015 (Andvake, Olavs draumar, Kveldsvævd)
Դրամաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Og aldri skal vi skiljast. Skodespel 1993
- Namnet. Skodespel 1995, 1998, 2008
- Nokon kjem til å komme. Skodespel 1996, 2004
- Barnet / Mor og barn / Sonen. Tre skodespel 1997
- Gitarmannen. Monolog 1997
- Natta syng sine songar / Ein sommars dag. To skodespel 1998
- Draum om hausten. Skodespel 1999, 2016
- Besøk / Vinter / Ettermiddag. Tre skodespel 2000
- Vakkert. Skodespel 2001
- Dødsvariasjonar. Skodespel 2002
- Jenta i sofaen. Skodespel 2003
- Lilla / Suzannah. To skodespel 2004
- Dei døde hundane / Sa ka la. To skodespel 2005
- Svevn / Varmt. To skodespel 2006
- Rambuku / Skuggar. To skodespel 2007
- Eg er vinden. Skodespel 2008
- Desse auga. Skodespel 2009
- Jente i gul regnjakke. Skodespel 2010
- Kortare stykke. 2011
- Hav. Skodespel 2014
- Tre librettoar. 2015
Պոեզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Engel med vatn i augene. Dikt 1986
- Hundens bevegelsar. Dikt 1990
- Hund og engel. Dikt 1992
- Nye dikt. 1997
- Auge i vind. Dikt 2003
- Songar. 2009
- Stein til stein. 39 dikt og 1 salme 2013, 2016
- Lysande mørker. Ni songar 2015 (Oslo Domkirke)
- Poesiar. Etter Henrik Wergeland 2016
Էսսեներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Frå telling via showing til writing. Essay 1989
- Gnostiske essay. 1999, 2004
Մանկական գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Uendeleg seint. Biletbok 1989
- Kant. Biletbok 1990, 2005
- Dyrehagen Hardanger. Forteljing 1993
- Vått og svart. Biletbok 1994
- Nei å nei. Hundemanuskripta 1. Fabel 1995
- Du å du. Hundemanuskripta 2. Fabel 1996
- Fy å fy. Hundemanuskripta 3. Fabel 1997
- Søster. Kortprosa 2000
- Spelejenta. Biletbok 2009
Թարգմանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Harold Pinter, Av jord er du komen. Skodespel 2001
- David Harrower, Knivar i høner. Skodespel 2002
- Thomas Bernhard, Ved målet. Skodespel 2003
- Gregory Motton, Den største diamanten i verda. Skodspel 2005
- Racine, Fedra. Versjon. Utgitt i svensk oversettelse ved Svante Aulis Löwenborg, 2005 (Riksteatern Sverige)
- Thomas Bernhard, Ritter, Dene, Voss. Skodespel 2007
- Sarah Kane, 4.48 Psykose. Skodespel 2008
- Sarah Kane, Fedras kjærleik. Skodespel 2009
- Ylajali. Scenisk versjon av Hamsuns Sult. Utgitt i fransk oversettelsen ved Terje Sinding. 2012 (L'Arche Editeur)
- Soga om Fridjotv den frøkne. 2013 (Skald)
- Georg Büchner, Woyzcek. Skodespel 2014
- Fridtjov og Ingebjørg. Soga om Fridjov den frøkne tilrettelagt for barn (med bilder av Oddvar Torsheim). 2014 (Skald)
- Soga om Torstein Vikingsson. 2015 (Skald)
- Peter Handke, Dei vakre dagane i Aranjuez. Skodespel 2016
- Franz Kafka, Forvandlinga og andre tekstar. 2016 (Skald)
Հրապարակախոսություներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Og aldri skal vi skiljast. Den Nationale Scene 1994
- Namnet. Den Nationale Scene 1995
- Nokon kjem til å komme. Det Norske Teatret 1996
- Barnet. Nationaltheatret 1996
- Mor og barn. Nationaltheatret 1997
- Sonen. Nationaltheatret 1997
- Natta syng sine songar. Rogaland Teater 1997
- Gitarmannen. Cinnober Teater, Sverige 1999
- Ein sommars dag. Det Norske Teatret 1999
- Draum om hausten. Nationaltheatret 1999
- Besøk. Den Nationale Scene 2000
- Vinter. Rogaland Teater 2000
- Ettermiddag. Teaterhögskolan i Stockholm, Sverige 2000
- Vakkert. Det Norske Teatret 2001
- Dødsvariasjonar. Nationaltheatret 2001
- Jenta i sofaen. The Royal Lyceum Theatre, Skottland 2002
- Lilla. The Royal National Theatre, England 2003
- Suzannah. NRK Fjernsynet 2004.
- Dei døde hundane. Rogaland Teater 2004
- Sa ka la. Aarhus Teater, Danmark 2004
- Varmt. Deutsches Theater, Tyskland 2005
- Svevn. Nationaltheatret, 2005
- Rambuku. Det Norske Teatret, 2006
- Skuggar. Festspillene i Bergen og Nationaltheatret 2006
- Eg er vinden. Festspillene i Bergen og Nationaltheatret 2007
- Desse auga. Rogaland Teater på Lundsneset 2008
- Jente i gul regnjakke. Dramaten, Sverige 2009
- Hav. Festspillene i Bergen, Bondeungdomslaget i Oslo, Hordaland Teater og Det Norske Teatret 2014
- Medan lyset går ned og alt blir svart. Teater Ibsen 1999
- Sov du vesle barnet mitt. Théâtre de Folle Pensée, Frankrike 2000
- Leve hemmeleg. Schaubühne, Tyskland 2004
- Ein raud sommarfugls vengjer. Artistas Unidas, Portugal 2004
- Telemakos. Teatret Vårt 2005
- Fridom. Det Åpne Teatret 2006
- Der borte. Det Åpne Teatret 2006
- Juletresong. Dramatikkens hus 2010
Լիբրետտոներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Melancholia. Komponist: Georg Friedrich Haas. Palais Garnier på Opéra national de Paris 2008
- For seint. Komponist: Du Wei. Tianjin Grand Theatre i Beijing 2013
- Morgon og kveld. Komponist: Georg Friedrich Haas. Royal Opera Covent Garden 2015
Ռուսերեն թարգմանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Однажды летним днем Archived 2009-02-13 at the Wayback Machine. (ռուս.)
Մրցանակներ և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բիրգեր Դոբլուգի անվան մրցանակ
- Հենրիկ Իբսենի մրցանակ (1996)
- Սուրբ Օլիֆի շքանշանի ասպետ (2005)
- Բրագի մրցանակ (2005)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Stueland E. Å erstatte lykka med eit komma: essay om cesur, rituell forseintkomming i produksjonen til Jon Fosse. Oslo: Norske samlaget, 1996
- Christoffersen E.E. Jon Fosse. Århus: Århus Univ., Afdeling for Dramaturgi, Inst. for Æstetiske Fag, 2004
- Zern L. Das leuchtende Dunkle: zu Jon Fosses Dramatik. München: epodium-Verl., 2006
- Rafis V. Mémoire et voix des morts dans le théâtre de Jon Fosse. Dijon: Les Presses du reel, 2009
- Digitalisert litteratur om Fosse hos Nasjonalbiblioteket.
- Cecilie Seiness. Jon Fosse : poet på Guds jord. Samlaget, 2009. ISBN 978-82-521-7252-2
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- [1] (անգլ.)
- [2] Archived 2014-09-04 at the Wayback Machine. (անգլ.)
- Йон Фоссе на сайте IMDB
- NRK: Lydfiler med Jon Fosse
- Jon Fosse i Norske Dramatikeres Forbund
- Jon Fosse i SNL på nett
- Jon Fosse i NRK Forfatter
- Jon Fosse i Dagbladet Forfatter
- Jon Fosse i Aftenposten Alex
- Jon Fosse – et geni (bt.no)
- Digitaliserte bøker av Jon Fosse i Nasjonalbiblioteket.
|
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Յուն Ֆոսե կատեգորիայում։ |
Կատեգորիաներ:
- Սեպտեմբերի 29 ծնունդներ
- 1959 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Բերգենի համալսարանի շրջանավարտներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Նորվեգացի գրողներ
- Նորվեգացի թարգմանիչներ
- Նորվեգացի մանկագիրներ
- Նորվեգացի դրամատուրգներ
- Նորվեգացի բանաստեղծներ
- Նորվեգացի արձակագիրներ
- Նորվեգացի վիպասաններ
- 20-րդ դարի գրողներ
- 21-րդ դարի գրողներ