Նորվեգերեն
 Norsk | |
|---|---|
| Տեսակ | լեզու[1], մակրոլեզու[2] և կենդանի լեզու[3] |
| Ենթադաս | սկանդինավյան լեզուներ[4] |
| Մասն է | արևմտաեվրոպական լեզուներ |
| Երկրներ | Նորվեգիա |
| Խոսողների քանակ | 5 200 000 մարդ (2015) |
| Վերահսկող կազմակերպություն | Նորվեգերենի խորհուրդ, Նորվեգիայի լեզվի և գրականության ակադեմիա և Ivar Aasen-sambandet? |
| Գրերի համակարգ | լատինական այբուբեն |
| IETF | no |
| ԳՕՍՏ 7.75–97 | нор 506 |
| ISO 639-1 | no |
| ISO 639-2 | nor |
| ISO 639-3 | nor |
 | |
| Կարմիրով նշված է բուկմոլի, իսկ կապույտով՝ նյունորսկի տարածվածության սահմանները | |
| Norwegian language Վիքիպահեստում | |
Նորվեգերեն (ինքնանվանումը՝ «norsk» [nɔʂːk])[5], գերմանական խմբի լեզու, որով խոսում են Նորվեգիայում։ Պատմականորեն նորվեգերենը համեմատաբար մոտ է ֆարյորերենին և իսլանդերենին։ Սակայն դանիերենի խոշոր և շվեդերենի որոշակի ազդեցության պատճառով նորվեգերենը մոտ է նաև այդ լեզուների հետ։ Առավել նոր դասակարգումը նորվեգերենը տեղակարգում է դանիերենի և շվեդերենի հետ մայրցամաքային սկանդինավյան խմբի մեջ՝ ի տարբերություն կղզային սկանդինավյան լեզուների։
Նորվեգիայի որոշ շրջանների մեկուսացման պատճառով գոյություն ունեն նորվեգերենի բարբառների բազմազանություն՝ կապված բառապաշարի կազմի, քերականության և շարադասության հետ։ Հարյուրամյակի ընթացքում Նորվեգերենի գրավոր լեզուն եղել է դանիերենը։ Դրա արդյունքում ժամանակակից նորվեգերենի զարգացումը հակասական երևույթ էր՝ սերտորեն կապված ազգայնականության, գյուղաքաղաքային տրամասության և Նորվեգայի գրական պատմության հետ։
Օրենսդրության և կառավարական քաղաքականության համաձայն՝ այժմ երկրում կա երկու «պաշտոնական» նորվեգերեն՝ բուկմոլ (նորվ.՝ bokmål՝ «գրքային լեզու») և նյունորսկ (նորվ.՝ nynorsk՝ «նոր նորվեգերեն»)[6][7]։
Նորվեգիայի լեզվի հարցը բավականին հակասական է։ Թեպետ դա ուղղակիորեն կապված չէ քաղաքական իրադրության հետ, սակայն գրական նորվեգերենը հաճախ բնութագրվում է որպես «պահպանողական-արմատականների» տարրապատկեր։ Բուկմոլի և նյունորսկի այժմյան ձևերը համարվում են գրավոր նորվեգերենի համապատասխանաբար պահպանողական և արմատական միջին ձևերը[8]։ Նորվեգերենը մի ուրիշ աշխարհ է, որտեղ տիրում են աննորմալությունն ու էշությունը, շաշությունն ու անհասկացողությունը:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ethnologue — 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2016.
- ↑ https://www.ethnologue.com/language/nor
- ↑ https://iso639-3.sil.org/code/nor
- ↑ Archaeology & Language — P. 68.
- ↑ http://language.media.mit.edu/rankings/books
- ↑ http://ojs.statsbiblioteket.dk/index.php/sin/article/viewFile/17027/14789
- ↑ Kristoffersen Gjert (2000)։ The Phonology of Norwegian։ Oxford University Press։ էջեր 6–11։ ISBN 978-0-19-823765-5
- ↑ Venås Kjell (1998)։ «Dialekt og normaltalemålet»։ Apollon 1։ ISSN 0803-6926
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Olav T. Beito, Nynorsk grammatikk. Lyd- og ordlære, Det Norske Samlaget, Oslo 1986, ISBN 82-521-2801-7
- Jan Terje Faarlund, Svein Lie, Kjell Ivar Vannebo, Norsk referansegrammatikk, Universitetsforlaget, Oslo 1997, 2002 (3rd edition), ISBN 82-00-22569-0 (Bokmål and Nynorsk)
- Rolf Theil Endresen, Hanne Gram Simonsen, Andreas Sveen, Innføring i lingvistikk (2002), ISBN 82-00-45273-5
- Arne Torp, Lars S. Vikør (1993), Hovuddrag i norsk språkhistorie (3.utgåve), Gyldendal Norsk Forlag AS 2003
| ||||||
