Գլխավոր էջ

Բարի գալուստ Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք
Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիան ունի 248 015 հոդված։

Աստղագիտություն
Հայաստան
Համաշխարհային ժառանգություն

Խմբագրման ուղեցույց · Օգնություն · Հարցեր · Ինչպես գրել հայերեն · Գրանցվել · Արեւմտահայերէն կը խօսի՞ս Այսօր Կիրակի է, 2018 թվականի Նոյեմբերի 18-ը։ Հիմա ժամը 01:31 է։

Շաբաթվա հոդված
Մաթեմատիկա (հին հուն․՝ μάθημα՝ գիտություն, ուսումնասիրություն բառից, հայերեն անվանումն է՝ Ուսողություն), գիտություն կառուցվածքների, հաջորդականությունների և հարաբերությունների մասին։ Պատմականորեն ձևավորվել և զարգացել է իրական առարկաները հաշվելու, դրանք չափելու և դրանց ձևերը նկարագրելու գործողությունների հիման վրա։ Մաթեմատիկական օբյեկտներն ստեղծվում են իրական կամ այլ մաթեմատիկական օբյեկտների հատկությունները իդեալականացնելու և հատուկ լեզվով դրանք գրառելու ճանապարհով։ Մաթեմատիկան բնական գիտությունների շարքին չի դասվում, սակայն լայնորեն կիրառվում է այդ գիտություններում՝ ինչպե՛ս ճշգրիտ բովանդակության ներկայացնելու, այնպե՛ս էլ նոր արդյունք ստանալու համար։ Մաթեմատիկան հիմնարար գիտություն է, որի միջոցով այլ գիտություններում բովանդակությունը ներկայացվում է մեկ միասնական լեզվով՝ այդկերպ օգնելով գիտության տարբեր ճյուղերին ընդհանուր օրենքները գտնելու հարցում։ Մաթեմատիկոսները նմուշներ են որոնում և դրանք օգտագործում նոր վարկածներ ձևակերպելու համար։ Մաթեմատիկոսները ենթադրության ճիշտ կամ սխալ լինելը որոշում են մաթեմատիկական ապացույցի միջոցով։ Երբ մաթեմատիկական կառուցվածքները իրական երևույթների հաջողված մոդելներ են, ապա մաթեմատիկական դիտարկումները կարող են ապահովել բնության վերաբերյալ պատկերացումները և կանխատեսումները։ Աբստրակցիայի և տրամաբանության օգնությամբ մաթեմատիկան զարգացավ հաշվարկներից, չափումներից և ուրվագծերի և ֆիզիկական օբյեկտների շարժումների համակարգված ուսումնասիրությունից։ Պրակտիկ մաթեմատիկան մարդկային գործունեություն էր դեռևս գրառումների ժամանակներից։ Մաթեմատիկական խնդիրների լուծումները գտնելու տևողությունը կարող է տարիներ և նույնիսկ դարեր պահանջել։ Խիստ փաստարկներ առաջին անգամ հայտնվեցին հունական մաթեմատիկայում, հատկապես Էվկլիդեսի «Տարրեր» աշխատությունում։ Ջուզեպե Պեանոյի (1858–1932), Դավիդ Հիլբերտի (1862–1943) և այլոց կողմից մաթեմատիկայի հիմունքների ստեղծումից ի վեր մաթեմատիկական հետազոտությունը դիտարկվում է որպես համապատասխանաբար ընտրված աքսիոմներից և սահմանումներից խիստ դեդուկցիայով դուրս բերված ճշմարտություն։ Մինչև Վերածնունդ մաթեմատիկան զարգանում էր դանդաղ, այնուհետ նորարական գիտական հայտնագործությունները բերեցին... Ավելին⇒
Գիտե՞ք, որ․․․
...Լեհաստանի մայրաքաղաքում կա մանկական հեքիաթի հերոսի անվան փողոց: ...Հունաստանում` ժայռերի գագաթին, խոշոր վանական համալիր կա։ ...Վան Գոգի կրտսեր եղբայրը նույնպես նկարիչ էր։ ...Մեծ Բրիտանիայում խեցիներով պատրաստված քարանձավ կա։ ...Բելառուսի և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունների սրումը 2009 թվականի հունիսի 8-ին, կապված կաթնամթերքի արտահանմամբ, անվանվում է կաթնային պատերազմ։ ...⌘ նշանը շատ երկրներում օգտագործվում է որպես տեսարժանության նշան։ ..․սեմական աբջադների առաջին տառը՝ ալեֆը, ծագել է ցլի գլուխը պատկերող հին եգիպտական հիերոգլիֆից։ Հաջորդ թողարկում \| Արխիվ \| Խմբագրել
Մասնակցիր
Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։ Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ: Մասնակցի՛ր այս ամիս «Համագործակցություն» նախագծի շրջանակում ընտրված հոդվածների զարգացմանը. Համայնքային երկօրյակ, նոյեմբեր Մուլտֆիլմերի խմբագրաթոն «Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ Մոլորակի շուրջը Այլ նախագծեր Նախագիծեր արեւմտահայ խմբագիրներու համար Արևմտահայերեն նախագիծ Արեւմտահայերէն խմբագրողներ Արեւմտահայերէն թարգմանութիւն Ուիքիփետիա դասընթացք Նախագծի էջ \| Հաջորդ թողարկում

Նոյեմբերի 19-ը պատմության մեջ

< Նոյեմբերի 18	Նոյեմբերի 20 >

1665 թ. – մահացել է Նիկոլա Պուսենը, ֆրանսիացի նկարիչ, ֆրանսիական կլասիցիզմի հիմնադիրը (ծն. 1594 թ.)։
1711 թ. – ծնվել է Միխայիլ Լոմոնոսովը, ռուս հռչակավոր գիտնական, ֆիզիկոս, քիմիկոս, աստղագետ (մահ. 1765 թ.)։
1828 թ. – մահացել է Ֆրանց Շուբերտը, ավստրիացի նշանավոր երգահան, գրել է շուրջ 600 երգեր, 9 սիմֆոնիաներ (ծն. 1797 թ.)։
1843 թ. – ծնվել է Հակոբ Պարոնյանը, հայ անվանի երգիծաբան-գրող, լրագրող (մահ. 1891 թ.)։
1933 թ. – ծնվել է Լարի Քինգը, ամերիկացի ճանաչված հեռուստալրագրող, հայտնի է իր «Larry King Live» հաղորդումով:
1942 թ. – Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Ստալինգրադի ճակատամարտի ժամանակ Խորհրդային զորքերը անցան հակահարձակման և շրջապատեցին գերմանացիների ստալինգրադյան խմբավորումը, որը բաղկացած էր 22 դիվիզիայից` մոտ 330 հազար զինվոր և սպա։
1969 թ. – բրազիլացի աշխարհահռչակ ֆուտբոլիստ, ֆուտբոլի արքա Պելեն խփեց իր 1000-րդ գոլը։
1975 թ. – Չիկագոյի կինոփառատոնում տեղի ունեցավ «Թռիչք կկվի բնի վրայով» ֆիլմի պրեմիերան (գլխ. դերում` Ջեք Նիկոլսոն)։
1998 թ. – ԱՄՆ-ի կոնգրեսում սկսվեց Բիլ Քլինթոնի իմպիչմենտի քննարկման հարցը կապված Մոնիկա Լևինկսու հետ նրա ունեցած կապի։