Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք։

Շաբաթվա հոդված

Ջուղայի գերեզմանատուն (հայտնի է նաև Ջուղայի խաչքարեր, Ջուղայի հայկական գերեզմանատուն անուններով), հայկական ավերված գերեզմանատուն ներկայիս Ադրբեջանի Հանրապետության կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության Ջուղայի շրջանի վարչական կենտրոն հանդիսացող Ջուղա քաղաքի հարևանությամբ։

Գերեզմանատանն եղել են տարբեր դարերով թվագրվող հազարավոր խաչքարեր և խոյակերպ տապանաքարեր, որոնք ունեցել են պատկերազարդ քանդակներ ու վիմագրական արձանագրություններ։ Այն եղել է աշխարհում խաչքարերով կազմված ամենամեծ գերեզմանոցը։

1648 թվականին, ճանապարհորդ Ալեքսանդր Ռոդեսի տվյալներով ունեցել է շուրջ 10 հազար լավ պահպանված խաչքար։ 1903-1904 թվականներին Ջուղայի տարածքով անցկացված երկաթուղու շինարարությունից հետո, երբ քաղաքի մի շարք հուշարձանների ավերման հետ անվերադարձորեն ոչնչացվել են նաև գերեզմանատան խաչքարերի մեծ մասը, այստեղ արձանագրվել է շուրջ 5 հազար կանգուն և վայր ընկած խաչքար։ 1915 թվականի և ապա 1928-1929 թվականների տվյալներով գերեզմանատանը գրանցվել են մինչև 3000 խաչքար և մի քանի հազար հարթ, երկթեք և խոյաձև տապանաքար։ 1971 և 1973 թվականների հաշվումներով Ջուղայի գերեզմանատանը մնացել էր ընդամենը 2707, իսկ եկեղեցիների և Ամենափրկիչ վանքի գերեզմանատներում և այլուր՝ ևս 250 խաչքար, ինչպես և շուրջ 1000 տապանաքար։

Ջուղայի գերեզմանատունը տարածված էր համանուն քաղաքի արևմտյան կողմում՝ միմյանցից փոքրիկ ձորակներով բաժանված երեք բլրակների վրա ու նրանց շուրջը։ Հյուսիսից հարավ ձգվող և Արաքս գետի ու մոտակա լեռնալանջերի բարձր պատնեշներն ու պարիսպները ձգվող երկարավուն գերեզմանատանը կային հազարավոր խաչքարեր ու տապանաքարեր...Ավելին⇒

Առաջարկել հոդված | Չափանիշներ

Նորություններ

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Ռուս-ուկրաինական պատերազմ (2022) • Ադրբեջանական զինուժի ներխուժումը Հայաստան • Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն

նոյեմբերի 16-ին ՆԱՍԱ-ի Արտեմիս 1 ծրագրով փորձնական թռիչքով SLS հրթիռի օգնությամբ Օրիոն անօդաչու տիեզերանավն արձակվել է դեպի Լուսին (նկարում) :
Մարիամ Մկրտչյանը Անթալիայում ընթացող Եվրոպայի շախմատի պատանեկան առաջնության նախավերջին՝ 8-րդ տուրում հաղթանակի է հասել իռլանդացի Տրիշա Կանյամարալայի նկատմամբ և ժամանակից շուտ նվաճել Եվրոպայի չեմպիոնի տիտղոսը։
նոյեմբերի 13-ին Թուրքիայի Ստամբուլ քաղաքի Բեյօղլու շրջանի Իսթիքլյալ պողոտայում պայթյուն է տեղի ունեցել, որի հետևանքով զոհվել է առնվազն ութ մարդ, վիրավորվել՝ 81-ը։
նոյեմբերի 9-ին Եվրախորհրդարանի Արդարադատության և ներքին գործերի խորհուրդը հավանություն է տվել Խորվաթիայի Շենգենյան գոտի մտնելուն։
նոյեմբերի 3-ին Վազիրաբադում ցուցարարների երթի ժամանակ Պակիստանի նախկին վարչապետ Իմրան Խանի վրա մահափորձ է կատարվել, նա վիրավորվել է ոտքից
հոկտեմբերի 30-ին Հնդկաստանի Գուջարաթ նահանգում փլուզվել է Մաչչհու գետի վրայի հետիոտնային կամուրջը, ինչի արդյունքում առնվազն 132 մարդ է մահացել։

Վերջերս մահացածներ՝ Ժիրայր Դանիելյան • Արտաշես Ազնաուրյան • Ցոլակ Հովսեփյան • Գևորգ Մշեցի • Վահե Շահվերդյան • Գայանե Փայտյան

Հաջորդ թողարկում | Պահոց | Խմբագրել

Գիտե՞ք, որ․․․

... այս խաչքարի (նկարում) վիմագրությունը պնդում է, որ Պետրոս վարդապետը երկնային նշանի օգնությամբ 1175 թվականին տեսել է Արագածոտնի ազատարարներին՝ դեպքերից 20 տարի առաջ։
... չինական մուլտֆիլմի ինչպես չինարեն, այնպես էլ անգլերեն տարբերակներում կախարդական վիշապին հնչյունավորել է Ջեքի Չանը։
... առաջին հնդիկը, որ դարձել է Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ և միաժամանակ Քեմբրիջի համալսարանի պրոֆեսոր, պնդել է, թե բանաձևերն ինքը երազում է տեսել և ներշնչվել Նամագիրի աստվածուհու օգնությամբ։
... այս հունգարացին Առաջին համաշխարհային պատերազմում վիրավորվելուց հետո պնդել է, որ չի կարող քնել, և այդպես ապրել է ևս 40 տարի։
... ձեռքով փորված աշխարհի ամենախոր ջրհորը փորել են զուտ խնայողության՝ քաղաքային ջրագծից չօգտվելու համար, և նրա խորությունը 10 մետրով ավելի է Էմփայր Սթեյթ Բիլդինգի բարձրությունից։

Հաջորդ թողարկում | Արխիվ | Խմբագրել

Ներկայացում

Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։

Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։

Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝
293 936 հոդված	397 ակտիվ խմբագիր

Համագործակցություն

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։

Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։

Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։

Նախագծի էջ | Հաջորդ թողարկում

Այս օրը պատմության մեջ

1791 թ. – մահացել է Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտը, ավստրիացի աշխարհահռչակ երգահան, բոլոր ժամանակների մեծագույն երաժիշտներից մեկը (ծն. 1756 թ.)։
1901 թ. – ծնվել է Ուոլթ Դիսնեյը, ամերիկացի կինեմատոգրաֆիստ, մուլտիպլիկատոր, գործարար (մահ. 1966 թ.)։
1918 թ. – սկսվեց Հայ-վրացական պատերազմը Լոռվա համար։
1921 թ. – Նեմեսիս գործողության շրջանակներում Արշավիր Շիրակյանը Հռոմում սպանեց երիտթուրք կուսակցության առաջին կաբինետի ղեկավար Սայիդ Հալիմին։
1926 թ. – մահացել է Կլոդ Մոնեն, ֆրանսիացի ճանաչված գեղանկարիչ, ֆրանսիական իմպրեսիոնիզմի հիմնադիրներից (ծն. 1840 թ.)։
1936 թ. – լուծարվեց Անդրկովկասի Խորհրդային Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետությունը, Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունը մտավ ԽՍՀՄ-ի կազմի մեջ։
1952 թ. – Լոնդոնի վրա հսկա փոշու ամպ (սմոգ) իջավ, որը ցրվեց միայն 4 օր անց, ծխի հետևանքով մահացավ մոտ 12 000 մարդ։
1957 թ. – ջուր իջեցվեց խորհրդային «Լենին» ատոմային սառցահատը, աշխարհում առաջին միջուկային շարժիչով վերջրյա նավը։
1965 թ. – ծնվել է Վահան Արծրունին, հայ երաժիշտ, երգահան։