Ֆրենսիս Սքոթ Քի կամրջի փլուզում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրենսիս Սքոթ Քի կամրջի փլուզում
Տեսակmaritime accident? և ship collision?
ՎայրԲալթիմոր շրջան[1]
ՏեղադրանքFrancis Scott Key Bridge? և Բալթիմոր
Երկիր ԱՄՆ
Տարեթիվմարտի 26, 2024[2][3]
Զոհվածներ6 մարդ[4]
Վիրավորներ2[4]
Անհետ կորածներ2[5]
Կենդանի մնացած2
Քարտեզ
Քարտեզ
 Francis Scott Key Bridge collapse Վիքիպահեստում

Ֆրենսիս Սքոթ Քի կամրջի փլուզում, տեղի է ունեցել 2024 թվականի մարտի 26-ին, ժամը 1:28-ին EDT (05:28 UTC ), Միացյալ Նահանգների Մերիլենդ նահանգի Բալթիմորի և Դանդալքի միջև գտնվող Պատապսկո գետի վրա։ Ֆրենսիս Սքոթ Քի կամրջի հիմնական և երեք մոտակա հյուսիս-արևելյան մոտեցման թռիչքները փլուզվել են այն բանից հետո, երբ «Դալի» կոնտեյներային նավը հարվածել է կամրջի հենասյուներից մեկին։

Հաջողվել է գետից երկու հոգու փրկել. մեկը վնասվածքներ չի ստացել, իսկ մյուսը ծայրահեղ ծանր վիճակում տեղափոխվել է հիվանդանոց։ Ճանապարհի վրա աշխատող շինարարական խմբի վեց անդամներ անհետ կորել են. երկու դի է հայտնաբերվել, իսկ մյուս չորսը ենթադրաբար մահացած են։

Փլուզման հետևանքով Բալթիմորի նավահանգստի մեծ մասը շարունակում է փակ մնալ նավագնացության համար։ Մերիլենդի նահանգապետ Ուես Մուրը աղետն անվանել է «համաշխարհային ճգնաժամ» և հայտարարել, որ ավելի քան 8000 աշխատատեղ է տուժել։ Փորձագետների գնահատմամբ՝ ջրուղու փակումն օրական 15 մլն դոլարի վնաս է պատճառում։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կամուրջը (պատկերված է 2015 թ.) «Դալին» հարվածել է ձախից չորրորդ հենասյանը[6]

Ֆրենսիս Սքոթ Քիի կամուրջը պողպատե կամարաձև շարունակական կամուրջ էր։ Այն բացվել է 1977 թվականին և անցնում էր հյուսիս-արևելք՝ Հոքինս Փոյնթից, Բալթիմոր մինչև Սոլերս Փոյնթ Դանդալքում, անցնելով Պատապսկո գետը, որը կարևոր նավային երթուղի է, որը հնարավորություն է տալիս մուտք գործել դեպի Բալթիմորի նավահանգիստ[7] և ամենածանրաբեռնվածներից մեկն է Միացյալ Նահանգներում[8]։ Նավահանգիստը 2023 թվականին տեղափոխել է ավելի քան 444,000 ուղևոր, 52,3 միլիոն տոննա արտասահմանյան բեռներ, որոնց արժեքը այդ տարի կազմել է 80 միլիարդ դոլար։ Վերջին 13 տարիներին անընդմեջ եղել է ԱՄՆ առաջատար նավահանգիստը ավտոմեքենաների և թեթև բեռնատարների համար (2023-ին՝ ավելի քան 847,000 տրանսպորտային միջոցներով)[7][9]։ Նավահանգիստը նաև զբաղվածություն է ապահովել 15000 մարդու և անուղղակիորեն աջակցել 140000 ուրիշներին[10]։

Կամուրջը երկրորդ ամենաերկար շարունակական ֆերմայով կամուրջն էր Միացյալ Նահանգներում և երրորդը աշխարհում[11]։ 2,6 կմ երկարությամբ կամուրջը կրում էր միջպետական համար 695 ճանապարհի չորս գիծ, որը Բալթիմորի շուրջ օղակաձև ճանապարհի մաս է[7]։ Յուրաքանչյուր ուղղությամբ երթևեկության երկու գոտի[12] օգտագործվում էր մոտավորապես 34000 տրանսպորտային միջոցների կողմից ամեն օր[8]։ 1980 թվականին բեռնատար նավի բախումից հետո Քի կամուրջն անվնաս է մնացել[13]։

«Դալին» Սինգապուրի դրոշով կոնտեյներային նավ է, որը շահագործում է Synergy Marine Group ընկերութունը[14] և պատկանում է Grace Ocean Private Ltd. ընկերությանը[15] Դանիական Maersk նավագնացային ընկերությունը վարձակալել է «Դալին» 2015 թվականի սկզբին[7]։ Այն կառուցվել է 2015 թվականին[16]։ Ըստ Սինգապուրի ծովային և նավահանգստային մարմնի (MPA)՝ «Դալին» երկու նավահանգստային ստուգում է անցել 2023 թվականին։ Առաջին ստուգումն ավարտվել է հունիսին Սան Անտոնիո քաղաքում, Չիլի, որտեղ վերանորոգվել է վառելիքի ճնշման չափիչ սարքը։ Սեպտեմբերին Նյու Յորքում առափնյա պահպանության երկրորդ ստուգումը որևէ խնդիր չի հայտնաբերել[17]։

«Դալին» նախկինում մեկնել էր Պանամայից ԱՄՆ՝ ժամանելով Նյու Յորք 2024 թվականի մարտի 19-ին[18] Այնտեղից նավը նավարկեց դեպի Վիրջինիա միջազգային դարպասներ Պորտսմութում, Վիրջինիա, նախքան Բալթիմոր մեկնելը մարտի 22-ին, հասնելով մարտի 23-ին[18][19]։

Կամուրջի տակ գտնվող հիմնական խորությունը գնահատվում է 15 մ, մինչդեռ Ազգային օվկիանոսային և մթնոլորտային վարչության (NOAA) գծապատկերները ցույց են տալիս, որ կամրջի հենարանների խորությունը մոտավորապես 9,1 մ է[20]։

Աղետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Դալին» անշարժացած կամրջի բեկորների մեջ

«Դալին» Բալթիմորի նավահանգստից դուրս է եկել 2024 թվականի մարտի 26-ի12:44-ին[21] դեպի Կոլոմբո, Շրի Լանկա[22]։ Նավի 22 հոգանոց անձնակազմը Հնդկաստանի քաղաքացիներ են եղել[23], և նավը վարել են երկու տեղացի ամերիկյան նավահանգստի լոցմաններ[10] Ժամը 1:24-ին[24][25] նավի շարժիչները կանգնել են և նավը սկսել է շեղվել նախատեսված ուղղուց. պահուստային գեներատորը աջակցել է էլեկտրական համակարգերին, բայց շարժիչ համակարգին էներգիա չի ապահովել[10] Ժամը 1:26-ին նավից աղետի ահազանգ է հնչել[25]՝ ծանուցելով Մերիլենդի տրանսպորտի դեպարտամենտին, որ նավը կորցրել է կառավարումը, և որ հնարավոր է բախում կամրջի հետ՝ պատճառաբանելով շարժիչի կորուստը[10]։ Լոցմաններից մեկը խնդրել է անհապաղ դադարեցնել կամրջի երթևեկությունը[12][26][27][28]։ Նավի լույսերը մարել են և մի քանի րոպե անց նորից վառվել։ Այնուհետև լույսերը նորից մարել են և նորից միացել բախումից անմիջապես առաջ[6][29] Լոցմանի խնդրանքով, Մերիլենդի Տրանսպորտային մարմնի ոստիկանության ծառայությունը սպաներին խնդրել է դադարեցնել երթևեկությունը երկու ուղղություններով ժամը 1:27:53-ին։ Հյուսիսային ուղղությամբ երթևեկությունը դադարեցվել է հարավային կողմից 20 վայրկյան հետո։ Ժամը 1:28:58-ին հյուսիսային կողմից դադարեցվել է հարավային երթևեկությունը փլուզումից քիչ առաջ[30]։ Սինգապուրի ծովային և նավահանգստային վարչությունը հայտնել է, որ նավը կամրջին բախվելուց առաջ գցել է խարիսխները ՝ որպես իր արտակարգ ընթացակարգերի մի մաս[12]։

Ժամը 1:28:45-ին[31][32][33] նավը բախվել է կամրջի հենասյանը, մետաղական ֆերմայի տակ և ամենամեծ բացվածքի հարավ-արևմտյան ծայրին, մոտավորապես 8 հանգույց (15կմ/ժ) արագությամբ[34] AIS-ի տվյալները ցույց են տվել, որ նավը ընթացել է 10 հանգույց (16,1 կմ/ժ) արագությամբ, նախքան ղեկավարումը կորցնելը[35][36]։

Բախումից վայրկյաններ անց կամուրջը մի քանի տեղից պոկվել է[37], թողնելով ջրից դուրս ցցված հատվածներ[7] Հիմնական բացվածքն ընկել է նավի քթի վրա[12][38]։ Հարվածն ու մասնակի փլուզումը տեսագրվել են տեսանյութում[39]։

Կամուրջի փլուզման պահին բազմաթիվ մեքենաներ են եղել, թեև սկզբում ենթադրվում էր, որ դրանց մեջ ոչ ոք չի եղել[7] Փոլ Վիդեֆելդը ՝ Մերիլենդի տրանսպորտի նախարարը, ասել է, որ փլուզման պահին աշխատողները նորոգում էին կամրջի փոսերը[7], սակայն ավելի ուշ հաղորդվել է, որ փլուզման պահին նրանք եղել են իրենց մեքենաներում ընդմիջման ժամանակ[40]։ Կամուրջի մոտ ապրող մի բնակիչ հիշում է, որ իրեն արթնացրել են հզոր դղրդյունը, որը մի քանի վայրկյան ցնցել է իր տունը փլուզումից հետո, որը, ըստ նրա, «զգացել է ինչպես երկրաշարժ»[7]։

Շտապօգնության խմբերը սկսել են 911 կանչեր ստանալ ժամը 1:30-ից[12]։ Բալթիմորի ոստիկանական բաժանմունքն ահազանգ է ստացել փլուզման մասին 1:35-ին  Սկսվել են մեծածավալ փրկարարական և վերականգնողական աշխատանքներ[39]։ Միացյալ Նահանգների առափնյա պահպանությունը փրկարարական աշխատանքների շրջանակում տեղակայել է նավակներ և ուղղաթիռ[12]։ Գործուղվել են նաև հասարակական անվտանգության ջրասուզակներ՝ գետն ընկած մարդկանց որոնելու համար[41]։ Փրկարարական աշխատանքներին ներգրավվել են ութ թիմերի բաժանված 50 ջրասուզակներ[12]։

Վնաս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կամրջի պիտակավորված դիագրամ՝ «Դալիի» հարվածի կետով և փլուզված հատվածներով լուսանկար
Կամրջի փլուզված հատվածը բաղկացած է երեք բացվածքներից՝ մետաղական ֆերմայի տակ, և երեքը դեպի հյուսիս-արևելք (պատկերից ձախ՝ Դանդալք, Մերիլենդ, աջը՝ Հոքինս Փոյնթ, Բալթիմոր)[12]
Դեպքի վայրի համայնապատկերային լուսանկար, ինչպես պատկերված է գծապատկերում։

«Դալիին» բախվելով կամրջի հարավ-արևմտյան գլխավոր ֆերմայի հիմնասյանը ավերել է այն՝ տապալելով ֆերմայի ողջ թռիչքը[42]։ Կամուրջը շարունակական ֆերմայի կամուրջ էր, որը հիմնված էր իր ընդհանուր կառուցվածքի վրա[31][39]։ Փլուզումը տևել է վայրկյաններ, և 30 վայրկյանի ընթացքում կենտրոնական բացվածքն ամբողջությամբ ընկել է գետը[43]։ Որոշվել է, որ կամուրջը լիովին համապատասխանում է շինարարական կանոններին[12]։Կամուրջն ունեցել է նավի հարվածից ինչպես դելֆինի և այլ պաշտպանիչ համակարգեր, սակայն այդ պաշտպանիչ միջոցները բավարար չեն եղել[44][45][46]։

Վթարի արդյունքում «Դալիի» 4700 բեռնատար բեռնարկղերից վնասվել են 13-ը[47], երկու բեռնարկղ ընկել է ջուրը, որոնցում ոչ մի վտանգավոր նյութեր չի եղել[48]։ «Դալիի» կորպուսը ջրագծից վերև վնասվել է կամրջի մնացորդներից[49], որոնք նավը սեղմում են ջրանցքի հատակին[50]։ Նավը մնացել է անջրանցիկ[49] և թեև բեռնափոխադրող ընկերությունը ի սկզբանե պնդել է, որ միջադեպից հետո նավից ջրի աղտոտվածություն չկա[51][52], բայց իշխանությունները նավի շուրջ տեղադրել են ջրի զսպման բումեր[53] այն բանից հետո, երբ ջրի շարժի մեջ հայտնաբերվել է յուղի փայլ, ինչը ենթադրվում էր , որ արտահոսել է նավի վրա գտնվող աղեղային շարժիչից[54]։ Մարտի 27-ին Տրանսպորտի անվտանգության ազգային խորհուրդը (NTSB) հայտարարել է, որ իրենք հետաքննում են «Դալիում» գտնվող վնասված բեռնարկղերից, ներառյալ քայքայիչ և դյուրավառ նյութեր պարունակող բեռնարկղերից և լիթիումի մարտկոցներից արտահոսած վնասակար նյութերի արտահոսքը[55]։ Հաղորդվել է, որ 56 բեռնարկղեր պարունակում են վտանգավոր նյութեր, մոտավորապես 764 տոննա հիմնականում քայքայիչ և դյուրավառ նյութեր, որոնցից մի քանիսը կոտրվել են[56]։

Զոհեր և տուժածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանսպորտի անվտանգության ազգային խորհուրդը հայտնել է ջրի ջերմաստիճանը 8 C° է եղել փլուզման պահին[57] Գետից դուրս են բերվել երկու հոգու, որոնցից մեկի վիճակը «շատ ծանր» է եղել, իսկ մյուս անձը դուրս է եկել առանց վնասվածքների[58]։ Փրկվածներից մեկը Մեքսիկայի քաղաքացի է եղել[59]։ Վեց մարդ՝ կամրջի վրա աշխատող շինարարական անձնակազմի մի մասը, անհետ կորել են և ենթադրաբար զոհվել են[60][61][62][63]։ Նրանցից մեկը Հոնդուրասի քաղաքացի է. երկուսը Գվատեմալայից էին, իսկ մյուսները՝ Սալվադորից և Մեքսիկայից[15][25][64]։

Առնվազն հինգ սուզված մեքենա, ներառյալ երեք մարդատար և բետոնախառնիչ, հայտնաբերվել են սոնարով։ Արտակարգ իրավիճակների ծառայությունները նաև օգտագործել են անօդաչու թռչող սարքեր և ինֆրակարմիր տեխնոլոգիաներ որոնողական աշխատանքներում[27]։ Շինարարական անձնակազմից երկուսի մարմինները դուրս են բերվել պիկապ բեռնատարի ներսում՝ 35-ամյա Մեքսիկայի և 26-ամյա Գվատեմալայի քաղաքացու[65]։ Նրանք դուրս են բերվել 7,6 մ խորությունից՝ կամրջի միջնամասի հատվածում[66]։

Նավի անձնակազմը, ներառյալ նրա երկու լոցմանները ոչ մի վնասվածք չեն ստացել[51]։ Այնուամենայնիվ, Հնդկաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտնել է, որ անձնակազմի հնդիկ անդամը թեթև վիրավորվել է և կարեր է պահանջել[48]։

Ժամանակացույց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանսպորտի անվտանգության ազգային խորհուրդն հրապարակել է իրադարձությունների նախնական ժամանակացույց՝ նավի «տվյալների ձայնագրիչից» (VDR) և Մերիլենդի տրանսպորտային մարմնի ոստիկանության (MDTA ոստիկանություն) տվյալներից[67][68]:։ Բոլոր ժամանակները EDT են 2024 թվականի մարտի 26-ին, մոտավոր են և ենթակա են վավերացման և փոփոխման տեխնիկական փորձագետների կողմից, որոնք կհրավիրվեն Տրանսպորտի անվտանգության ազգային խորհրդի կողմից։ VDR-ը ներառում է նավի կամրջից և ռադիոկայաններից ստացված ձայնը, ինչպես նաև նավի համակարգի տվյալներ, որոնք ներառում են, օրինակ, նավի արագությունը, շարժիչի RPM-ը, ղեկի անկյունը, նավի ուղղությունը և տագնապի որոշ տեղեկություններ։

Ժամանակը Իրադարձություն
00:39 Դալին մեկնել է Seagirt ծովային տերմինալից։
01:07 Դալին մտել է Ֆորտ ՄքՀենրի ջրանցք։
01:24 Դալին շարժվել է է մոտ 141° ուղղության վրա մոտ ուր հանգույց արագությամբ։
01:24:59 Բազմաթիվ ձայնային ահազանգեր Դալիի վրա, և համակարգի տվյալները դադարել են ձայնագրվել։
TBD Բանավոր հրամանները ձայնագրվել են պահեստային հզորության միջոցով։
01:26:02 Դալիի համակարգի տվյալները վերսկսել են ձայնագրվել։
01:26:39 Նավի լոցմանը պահանջել է քարշակ նավակներ։
TBD Լոցմանների ասոցիացիայի դիսպետչերը զանգահարել է MDTA հերթապահին և տեղեկացրել Դալիի վթարի մասին։
TBD ՏԿԱԻՆ հերթապահը ստորաբաժանումներ է ուղարկել կամուրջը փակելու համար։
01:27:04 Նավի լոցմանը կարգադրել է գցել նավահանգստի խարիսխը լրացուցիչ հրամաններ է տվել։
01:27:25 Նավի լոցմանը հայտնել է, որ ամբողջությամբ հոսանքազրկվել է, և Դալին մոտենում է կամրջին։
TBD Կամուրջի բոլոր ուղիները փակվել են.
01:29:00 Դալիի արագությունը մոտ 5,1 հանգույց է, և սկսվում են բախման ձայները։
TBD Առաջին հարվածը կամրջին.
TBD Կամրջի լույսերը անջատվել են։
01:29:33 Բախման ձայներն ավարտվել են։
01:29:39 Նավի լոցմանը հայտնել է, որ կամուրջն ընկել է։

Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փլուզման հետևանքով առաջացած բեկորները արգելափակել են դեպի Բալթիմորի գրեթե ամբողջ նավահանգստի ծովային մուտքը՝ մի քանի նավ փակելով նավահանգստի ներսում[6]։ Մարտի 26-ին CMA CGM բեռնափոխադրող ընկերությունը առաջինն է որ ֆորս-մաժոր է հայտարարել՝ խզելով իր փոխադրումների պայմանագրերը հաճախորդների հետ[69]։ Մարտի 28-ին Միջերկրական ծովային բեռնափոխադրման ընկերությունը հետևել է նրա օրինակին, մինչդեռ Maersk-ը հայտարարել է, որ իր հաճախորդներին կտրամադրի փոխադրումներ դիվերսիոն նավահանգիստներից[70]։ Դրանից անմիջապես հետո Մերիլենդի նահանգապետ Ուես Մուրը հայտարարել է արտակարգ դրություն[12], իսկ Մերիլենդի տրանսպորտի քարտուղար Փոլ Վիդեֆելդը հրամայել է դադարեցնել բոլոր բեռնափոխադրումները դեպի Բալթիմոր նավահանգիստ[71] մինչև հետագա ծանուցում; բեռնափոխադրումների օբյեկտները շարունակում էին գործել[7]։ Ժամը 4:15-ին, Դաշնային ավիացիոն վարչությունը սահմանել է 9,3 կմ թռիչքի ժամանակավոր սահմանափակում միջադեպի վայրի շուրջ[72]։ Maersk-ը, որը վարձակալել է նավը, բաժնետոմսերի 2% անկում է ունեցել, երբ մարտի 26-ին Nasdaq Copenhagen-ը սկսել է առևտուրը[7]։ Maersk-ը անորոշ ժամանակով դադարեցրեց բոլոր ծառայությունները դեպի Բալթիմոր[73]։

Փրկարարական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ բանակի ինժեներների կորպուսը (USACE) առաջատարն է կամրջի մասերի առաջին հեռացման գործում, իսկ ԱՄՆ ռազմածովային ուժերը ծրագրում են հեռացնել սուզված հատվածները՝ օգտագործելով ծանր վերամբարձ կռունկներով նավեր, ներառյալ «ամենամեծ կռունկ նավը Արևելյան ափին»՝ Donjon Marine Co. ընկերության Chesapeake 1000-ը, որը կարող է բարձրացնել 1000 տոննա[74][75]։ նշանակված փրկարարը Resolve Marine-ն է[50]։ Դեպքի վայր են տեղակայվել ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի 32 զինվորական և 38 նավատորմի կամավորներ[53]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Geographic Names Information System
  2. Gardner H., Condon C. 6 workers presumed dead; Baltimore's Key Bridge collapses after container ship hits support columnBaltimore: 2024. — ISSN 1930-8965; 2573-2536
  3. Coast Guard, multiple partners agencies, responding to Francis Scott Key Bridge collapse in BaltimoreUnited States Coast Guard, 2024.
  4. 4,0 4,1 Finley B. What we know about the Baltimore bridge collapse // APNYC: 2024.
  5. Thompson A., Hellgren M. CBS News // CBS NewsCBS Broadcast Center: 2024.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Baltimore Francis Scott Key Bridge collapse: What we know about ship and bridge». BBC News. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 Skene, Lea (2024 թ․ մարտի 26). «Francis Scott Key Bridge in Baltimore collapses after ship struck it, sending vehicles into water». Associated Press News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  8. 8,0 8,1 «Major US bridge collapses as cargo ship plows into pylon». France 24. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  9. LaRocco, Lori Ann (2024 թ․ մարտի 26). «Logistics companies scramble after bridge collapse closes Port of Baltimore until further notice». CNBC. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 «Baltimore Key Bridge collapse: All we know about the ship crash and victims». Al Jazeera. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  11. «Named for 'Star-Spangled Banner' author, Francis Scott Key Bridge was part of Baltimore's identity». Associated Press. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  12. 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 Alonso, Melissa; Mascarenhas, Lauren; and Forrest, Jack (2024 թ․ մարտի 26). «Rescuers are searching for multiple people in the water after Baltimore bridge collapse, report says». CNN. Allison Gordon, Flora Charner, Amy Simonson, Yahya Abou-Ghazala, Kit Maher, Holly Yan, Elizabeth Wolfe, Rebekah Riess, Holmes Lybrand, Sahar Akbarzai, Andy Rose, Chris Boyette, AnneClaire Stapleton, Louis Mian & Majlie de Puy Kamp. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  13. Rose, Joel; Greenfieldboyce, Nell (2024 թ․ մարտի 26). «Questions arise amid the collapse of the Key bridge in Baltimore». NPR. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  14. «Dali, Container ship, IMO 9697428». Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  15. 15,0 15,1 Skene, Lea (2024 թ․ մարտի 27). «Police had about 90 seconds to stop traffic before Baltimore bridge fell. 6 workers are feared dead». Associated Press. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  16. «Dali, Container Ship – Details and current position – IMO 9697428 – VesselFinder». vesselfinder.com. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  17. «Baltimore bridge collapse: Singapore-flagged ship passed foreign port inspections, says MPA». Channel News Asia. 2024 թ․ մարտի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  18. 18,0 18,1 Moses, Claire; Gross, Jenny (2024 թ․ մարտի 26). «The Dali was just starting a 27-day voyage». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  19. Steger, Preston (2024 թ․ մարտի 26). «Ship that collided with Baltimore bridge stopped in Portsmouth days before, Virginia Port Authority says». 13 News Now WVEC. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  20. «Chart 12281». NOAA Chart 12281. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  21. «Baltimore Key Bridge: Rescuers searching river after Baltimore bridge collapse». BBC News. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  22. Kassam, Ashifa (2024 թ․ մարտի 26). «Baltimore Key Bridge collapse: vehicles fall into water after being hit by ship». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  23. «Baltimore bridge: All Indian crew on container ship that brought Baltimore bridge down». The Economic Times. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  24. What the NTSB preliminary data reveals about the final moments before Baltimore bridge collapse (անգլերեն). ABC News. 2024 թ․ մարտի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին – via www.youtube.com.
  25. 25,0 25,1 25,2 Debusmann Jr, Bernd; Bateman, Tom (2024 թ․ մարտի 26). «Lost power, a mayday call and the crash that brought down a Baltimore bridge». BBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  26. «Baltimore bridge collapses after powerless cargo ship rams into support column; 6 people are missing». Boston Herald. Associated Press. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  27. 27,0 27,1 «Live Updates: 6 People Are Missing in Baltimore Bridge Collapse». The New York Times. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  28. Jouvenal, Justin; Hermann, Peter; Craig, Tim; Francis, Ellen; Nguyen, Danny (2024 թ․ մարտի 26). «'Mayday' call from ship stopped Baltimore bridge traffic, saved lives». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  29. Baraniuk, Chris (2024 թ․ մարտի 26). «Why the Baltimore bridge collapsed so quickly». Wired (magazine)|Wired. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին. «Steel structures aren't as strong as you might think—and the immense power of a container ship shouldn't be underestimated.»
  30. Victor, Daniel (2024 թ․ մարտի 27). «Radio Chatter Reveals How Officers Quickly Closed Bridge to Traffic». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված է օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  31. 31,0 31,1 «Live updates: Baltimore Key bridge collapses after ship collision». CNN. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  32. «How First Responders Saved Lives before and after Baltimore Bridge Collapse». National Review (ամերիկյան անգլերեն). 2024 թ․ մարտի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  33. Swalec, Andrea; Staff, NBC Washington; Press • •, Associated (2024 թ․ մարտի 26). «Video shows collapse of Baltimore's Francis Scott Key Bridge». NBC4 Washington (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  34. Skene, Lea (2024 թ․ մարտի 26). «Francis Scott Key Bridge in Baltimore collapses after ship struck it, sending vehicles into water». Associated Press News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  35. Baraniuk, Chris (2024 թ․ մարտի 26). «Why the Baltimore bridge collapsed so quickly». Wired. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին. «Steel structures aren't as strong as you might think—and the immense power of a container ship shouldn't be underestimated.»
  36. «Container ship Dali struck and collapsed Francis Scott Key Bridge». VesselFinder. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  37. «Baltimore bridge collapses after cargo ship collision». France 24. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  38. «Baltimore Key Bridge collapse, in pictures». BBC. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  39. 39,0 39,1 39,2 «Live: Rescuers search for missing after ship destroys Baltimore bridge». BBC News. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  40. Yang, Maya (2024 թ․ մարտի 28). «Workers were on break in cars when Baltimore bridge collapsed, wife of survivor says». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  41. Shalvey, Kevin (2024 թ․ մարտի 26). «Ship strikes Baltimore's Francis Scott Key Bridge causing partial collapse, Maryland officials say». ABC News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  42. «Major Baltimore bridge collapses after being hit by ship». BBC News. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  43. Cai, Weiyi; Chang, Agnes; Leatherby, Lauren (2024 թ․ մարտի 26). «How the Key Bridge Collapsed in Baltimore: Maps and Photos». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  44. «Engineers Raise Questions About Bridge's Construction as Inquiry Begins». The New York Times. 2024 թ․ մարտի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  45. Finley, Ben (2024 թ․ մարտի 27). «What we know about the Baltimore bridge collapse». Associated Press. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  46. Caprani, Colin (2024 թ․ մարտի 27). «Baltimore bridge collapse: a bridge engineer explains what happened, and what needs to change». The Conversation (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  47. Perry, Nick (2024 թ․ մարտի 28). «What to know about the cargo ship Dali, a mid-sized ocean monster that took down a Baltimore bridge». Associated Press. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  48. 48,0 48,1 «NTSB set to speak with pilots of the cargo ship that brought down a Baltimore bridge as a dangerous salvage operation looms». CNN. 2024 թ․ մարտի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  49. 49,0 49,1 Shalvey, Kevin; Hutchinson, Bill (2024 թ․ մարտի 26). «What we know about Baltimore's Francis Scott Key Bridge collapse». ABC News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  50. 50,0 50,1 «Baltimore Bridge's Weight is Pinning Container Ship Dali to the Bottom». The Maritime Executive. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  51. 51,0 51,1 «'Dali', Francis Scott Key Bridge Incident». Synergy Marine Group. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  52. Le Coz, Emily; Thornton, Claire; Meyer, Josh; Brook, Tom Vanden (2024 թ․ մարտի 26). «Baltimore bridge collapse wasn't first major accident for giant container ship Dali». USA TODAY. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  53. 53,0 53,1 «Baltimore bridge collapse: Governor details plan to remove bridge and help affected». BBC. 2024 թ․ մարտի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  54. «Cranes arriving to start removing wreckage from deadly Baltimore bridge collapse». Associated Press. 2024 թ․ մարտի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  55. Bonsu, Nana-Sentuo (2024 թ․ մարտի 27). «NTSB investigating hazmat spill in Baltimore Key Bridge collapse; Probe could last 2 years». Fox 5 Washington DC. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  56. Halpert, Madeline (2024 թ․ մարտի 28). «Baltimore bridge collapse: Divers find two bodies in submerged truck». BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  57. Skene, Lea (2024 թ․ մարտի 26). «Francis Scott Key Bridge in Baltimore collapses after ship struck it, sending vehicles into water». Associated Press News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  58. Ng, Greg (2024 թ․ մարտի 26). «'Key Bridge is gone': Ship strike destroys bridge, state of emergency declared». WBAL. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  59. Skene, Lea (2024 թ․ մարտի 27). «Police had about 90 seconds to stop traffic before Baltimore bridge fell. 6 workers are feared dead». Associated Press. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  60. Alonso, Melissa; Mascarenhas, Lauren; and Forrest, Jack (2024 թ․ մարտի 26). «Rescuers are searching for multiple people in the water after Baltimore bridge collapse, report says». CNN. Allison Gordon, Flora Charner, Amy Simonson, Yahya Abou-Ghazala, Kit Maher, Holly Yan, Elizabeth Wolfe, Rebekah Riess, Holmes Lybrand, Sahar Akbarzai, Andy Rose, Chris Boyette, AnneClaire Stapleton, Louis Mian & Majlie de Puy Kamp. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  61. Jester, Julia; Smith, Patrick; Siemaszko, Corky; Helsel, Phil (2024 թ․ մարտի 26). «6 workers presumed dead after cargo ship crash levels Baltimore bridge, company says». NBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  62. Loh, Matthew; Syme, Pete; Friel, Mikhaila; Jankowicz, Mia; and Thompson, Polly (2024 թ․ մարտի 26). «What we know about the container ship that crashed into the Baltimore bridge». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  63. Plambeck, Sean (2024 թ․ մարտի 26). «Coast Guard Ends Search for 6 Missing in Bridge Disaster». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  64. «Two bodies recovered from Francis Scott Key Bridge disaster in Baltimore». Al Jazeera. 2024 թ․ մարտի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  65. Fenton, Justin; Boteler, Cody; Nocera, Jess; Sanderlin, Lee O. (2024 թ․ մարտի 27). «Sources: Two bodies recovered from Key Bridge collapse site». The Baltimore Banner. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 27-ին.
  66. Yan, Holly; Alonso, Melissa; Santana, Maria (2024 թ․ մարտի 27). «An international tragedy: A father of 3 and a budding entrepreneur are among 6 victims of the Baltimore bridge collapse». KSBW. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  67. Bonsu, Nana-Sentuo (2024 թ․ մարտի 27). «NTSB investigating hazmat spill in Baltimore Key Bridge collapse; Probe could last 2 years». Fox 5 Washington DC. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  68. «NTSB Releases "Black Box" Timeline of Baltimore Bridge Strike». www.maritime-executive.com. 2024 թ․ մարտի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  69. LaRocco, Lori Ann (2024 թ․ մարտի 27). «Baltimore port bridge collapse: Global ocean carriers put U.S. companies on hook for urgent cargo pickup». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  70. LaRocco, Lori Ann (2024 թ․ մարտի 28). «Baltimore port crisis: World's largest container ship company, MSC, dumps diverted cargo problem on US companies». CNBC. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.
  71. «Containership Hits Baltimore Bridge Causing Collapse and Casualties». The Maritime Executive. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  72. «4/1803 NOTAM Details». tfr.faa.gov. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  73. «Francis Scott Key Bridge collapse live updates: Ship hits major Baltimore bridge with construction crew on it». NBC News. 2024 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
  74. Halpert, Madeline (2024 թ․ մարտի 28). «Baltimore bridge collapse: Divers find two bodies in submerged truck». BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  75. «Largest Floating Crane on East Coast Will Help Clear Baltimore Bridge». The Maritime Executive. 2024 թ․ մարտի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 29-ին.