Էլի Վիզել

Էլի Վիզել
Ծնվել է	սեպտեմբերի 30, 1928
Ծննդավայր	Սիգետու Մարմացիեյ, Maramureș County, Ռումինիա
Վախճանվել է	հուլիսի 2, 2016 (87 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մասնագիտություն	գրող, քաղաքական ակտիվիստ, Judaic scholar, վիպասան, ինքնակենսագիր, համալսարանի պրոֆեսոր, թարգմանիչ, լրագրող, արհմիութենական գործիչ և փիլիսոփա
Լեզու	անգլերեն, իդիշ, եբրայերեն, ռումիներեն, հունգարերեն և ֆրանսերեն
Ազգություն	հրեա
Քաղաքացիություն	Իսրայել; ԱՄՆ
Կրթություն	Փարիզի արվեստների ֆակուլտետ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Night?
Անդամակցություն	Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Աշխատավայր	Yedioth Ahronoth?, Բոստոնի համալսարան և Նյու Յորքի քաղաքային համալսարան
Պարգևներ	Big Bertha? Բրիտանական կայսրութւան շքանշանի ասպետ-կոմանդոր Նորման Մեյլերի մրցանակ Ազգային հումանիտարական մեդալ Չորս Ազատությունների մրցանակ Ազատություն մրցանակ Ճշմարդության Լույս մրցանակ Պատվո լեգեոնի Մեծ խաչի ասպետ Q20857555? Լուվենի կաթոլիկ համալսարանի պատվավոր դոկտոր Մեդիչի մրցանակ Ազատության նախագահական շքանշան ԱՄՆ Կոնգրեսի ոսկե մեդալ Inter Book Prize? Ժնևի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Պատվո լեգեոնի շքանշանի մեծ սրահ Ազատության մեդալ Թել-Ավիվի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Բալ Իլանի անվան համալսարանի պատվավոր դոկտոր Հայֆայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանի սպայական մեծ խաչ Վեյցմանի ինստիտուտի պատվավոր դոկտոր Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ և Բորդո Մոնտեն համալսարանի պատվավոր դոկտոր
	Elie Wiesel Վիքիպահեստում

Բուխնվալդի բանտարկյանլների ճամբարը: Երկրորդ շարքի յոթերորդը Էլի Վիզելն է:

Էլի Վիզել (իդիշ՝ אלי וויזל, ֆր.՝ Elie Wiesel, սեպտեմբերի 30, 1928(1928-09-30)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8], Սիգետու Մարմացիեյ, Maramureș County, Ռումինիա^[1] - հուլիսի 2, 2016(2016-07-02)^[9]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի և ֆրանսիացի ազգությամբ հրեա գրող, լրագրող, հասարակական գործիչ, պրոֆեսոր: Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի 1986 թվականի դափնեկիր: Գրել է իդիշ, եբրայերեն, ֆրանսերեն և անգլերեն լեզուներով: Էլի Վիզելը հայտնի է Հոլոքոստի, ցեղասպանագիտության և Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ իր աշխատություններով, բազմիցս հանդես է եկել Իսրայելի կառավարության կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման կոչով: Հանդիսանում էր «Ավրորա» առաջին մրցանակի ընտրող հանձնաժողովի անդամ:

Ծագում է Հոլոքոստը վերապրած կրոնական ավանդապահ հրեական ընտանիքից: Վիզելը նացիստական համակենտրոնացման Օսվենցիմ և Բուխենվալդ ճամբարների գերիներից էր: Այնուհետև դարձել է նշանավոր ցեղասպանագետ և եվրոպական հրեկանության Աղետի մասնագետ^[16]:

1985-ին պարգևատրվել է ԱՄՆ Կոնգրեսի Ոսկե մեդալով: Նշանավորվել է նաև բազմաթիվ այլ պարգևներով գրական, հասարակական և քարոզչական գործունեության համար^[⇨]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Հյուսիսային Տրանսիլվանիայնի Սիգետ քաղաքում, հանդիսացել է վիժնիցյան հասիդական հուդայականության հետևորդ: Ունեցել է երեք քույր, ստացել հրեական կրոնական կրթություն:

1940 թվականին Սիգետը կցվել է Հունգարիային, 1944 թվականի մայիսին Նացիստական Գերմանիայի ճնշման տակ քաղաքի բոլոր հրեաները, այդ թվում՝ Վիզելը քույրերի և ծնողների հետ արտաքսվում են Օսվենցիմ համակենտրոնացման ճամբար: Նրա դաջվածքային համարն էր «A-7713»: Ճամբարում նրան հոր հետ բաժանում են մորից և քույրերից: Մայրը և քույրերից փոքրը զոհվում են Օսվենցիմում, իսկ հայրը ուտելիքի կռվի պատճառով ծեծվում և սպանվում է Բուխենվալդի ճամբարում (1945 թվական), մյուս գերիների կողմից:

Ստեղծագործությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Elie Wiesel bibliography

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #11880975X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 filmportal.de — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812"></a>
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 Munzinger-Archiv — 1913.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q974352"></a>
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 http://www.haaretz.com/israel-news/1.575072
↑ http://www.pbs.org/eliewiesel/life/index.html — PBS.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q215616"></a>
↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ LIBRIS — 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1986/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html
↑ Эли Визель (род. в 1928)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Bartrop P. R. (անգլ.)русск., Jacobs L. S. (անգլ.)русск. Fifty Key Thinkers on the Holocaust and Genocide. — Routledge, 2013. — P. 294-301. — 336 p.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Elie Wiesel: First Person singular-ը(անգլ.)(անգլ.)
Academy of Achievement: Elie Wiesel(անգլ.)(անգլ.)
Text and audio of Elie Wiesel'հայտնի s speech on The Perils of Indifference(անգլ.)(անգլ.)
1988 Audio Interview with Elie Wiesel by Դոն Swaim of CBS Radio, RealAudio(անգլ.)(անգլ.)
«Wiesel Words»։ The Nation։ Վերցված է 2015-6-13
8 Questions for Elie Wiesel, JEWSWEEK article briefly discussing Wiesel's view regarding the moral necessity of the Iraq War.(անգլ.)(անգլ.)
New York Times — ի The Conversation with Elie Wiesel(անգլ.)(անգլ.)
Elie Wiesel on his Beliefs — Toronto Star-ը(անգլ.)(անգլ.)
Elie Wiesel & Palestinian Memories(անգլ.)(անգլ.)
Հարձակումը Էլի Визеля
Գրել-up գիրքը "Հաջորդ սերունդ" ամսագրում "Ժողովուրդը Գրքեր գրքերի աշխարհում"(ռուս.)(ռուս.)
Шубинский Վ. գիշերվանից Հետո // Ժողովուրդը Գրքեր գրքերի աշխարհում. 2016. Թիվ 123(ռուս.)(ռուս.)
Լուսանկարներ Визеля

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/11880975X/_Record_#11880975X]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #11880975X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q31964">Internet_Broadway_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_2000.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056_citetype_Q43229"_data-entity-id="Q63056">[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=166354255_Find_A_Grave]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995._—_ed._size:_165000000</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2629164">Internet_Speculative_Fiction_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q1414426"_data-entity-id="Q15706812">filmportal.de<span_class="wef_low_priority_links">_—_2005.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 filmportal.de — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q2085381_citetype_Q386724_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q974352">Munzinger-Archiv<span_class="wef_low_priority_links">_—_1913.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q974352"></a></div>-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 Munzinger-Archiv — 1913.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q974352"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">data.bnf.fr:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[[http://www.haaretz.com/israel-news/1.575072_http://www.haaretz.com/israel-news/1.575072]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 http://www.haaretz.com/israel-news/1.575072

[[http://www.pbs.org/eliewiesel/life/index.html_http://www.pbs.org/eliewiesel/life/index.html]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:PBS|PBS]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q215616"></a></div>-10] ttp://www.pbs.org/eliewiesel/life/index.html — PBS.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q215616"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11929172k_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-11] ta.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638"_data-entity-id="Q1798125">[https://libris.kb.se/katalogisering/jgvxtt7227ljp9l_LIBRIS]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a></div>-12] LIBRIS — 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>

[[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1986/_http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1986/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-13] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1986/

[[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/_https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-14] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[[http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html_http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-15] ttp://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html

[16] Эли Визель (род. в 1928)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Էլի Վիզել

Բովանդակություն

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծագործությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Էլի Վիզել

Ծնվել է	սեպտեմբերի 30, 1928(1928-09-30)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]
Ծննդավայր	Սիգետու Մարմացիեյ, Maramureș County, Ռումինիա^[1]
Վախճանվել է	հուլիսի 2, 2016(2016-07-02)^[9]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8] (87 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մասնագիտություն	գրող, քաղաքական ակտիվիստ, Judaic scholar, վիպասան, ինքնակենսագիր, համալսարանի պրոֆեսոր, թարգմանիչ, լրագրող, արհմիութենական գործիչ և փիլիսոփա
Լեզու	անգլերեն^[10], իդիշ, եբրայերեն, ռումիներեն, հունգարերեն և ֆրանսերեն^[11]
Ազգություն	հրեա
Քաղաքացիություն	Իսրայել ԱՄՆ^[12]
Կրթություն	Փարիզի արվեստների ֆակուլտետ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Night?
Անդամակցություն	Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Աշխատավայր	Yedioth Ahronoth?, Բոստոնի համալսարան և Նյու Յորքի քաղաքային համալսարան
Պարգևներ	Big Bertha?^[13]^[14] Բրիտանական կայսրութւան շքանշանի ասպետ-կոմանդոր Նորման Մեյլերի մրցանակ Ազգային հումանիտարական մեդալ Չորս Ազատությունների մրցանակ Ազատություն մրցանակ Ճշմարդության Լույս մրցանակ Պատվո լեգեոնի Մեծ խաչի ասպետ Q20857555? Լուվենի կաթոլիկ համալսարանի պատվավոր դոկտոր Մեդիչի մրցանակ Ազատության նախագահական շքանշան ԱՄՆ Կոնգրեսի ոսկե մեդալ Inter Book Prize? Ժնևի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Պատվո լեգեոնի շքանշանի մեծ սրահ Ազատության մեդալ Թել-Ավիվի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Բալ Իլանի անվան համալսարանի պատվավոր դոկտոր Հայֆայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանի սպայական մեծ խաչ Վեյցմանի ինստիտուտի պատվավոր դոկտոր Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ և Բորդո Մոնտեն համալսարանի պատվավոր դոկտոր^[15]
Elie Wiesel Վիքիպահեստում