Սվետլանա Ալեքսիևիչ
Սվետլանա Ալեքսանդրովնա Ալեքսիևիչ (բելառուս․՝ Святлана Аляксандраўна Алексіевіч, մայիսի 31, 1948[1][2][3][4][5][6][7], Իվանո-Ֆրանկովսկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2][3]), խորհրդային և Բելառուս գրող, լրագրող։ Գրում է ռուսերեն։ 2015 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրն է[23]։
Առավել հայտնի են Ալեքսիևիչի գեղարվեստավավերագրական ժանրի «Պատերազմը կնոջ դեմք չունի» (ռուս.՝ У войны не женское лицо), «Չեռնոբիլյան աղոթք» (ռուս.՝ Чернобыльская молитва), «Ցինկե տղաներ» (ռուս.՝ Цинковые мальчики), «Սեքնդ-հենդի ժամանակը» (ռուս.՝ Время секонд-хэнд) արձակ գործերը։ Ալեքսիևիչի ստեղծագործությունները ԽՍՀՄ ուշ և հետխորհրդային շրջաններին են նվիրված, տոգորված են տառապանքով և մարդասիրությամբ[23]։
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1948 թվականի մայիսի 31-ին Արևմտյան Ուկրաինայի Ստանիսլավ (այժմ՝ Իվանո-Ֆրանկովսկ) քաղաքում։ Հայրը բելառուս էր, մայրը ուկրաինուհի։ Ավելի ուշ ընտանիքը տեղափոխվում է Բելառուս։ 1965 թվականին ավարտել է Գոմելի շրջանի Կոպատկևիչի միջնակարգ դպրոցը։ Աշխատել է դաստիարակ, պատմության և գերմաներենի ուսուցիչ Մոզիրի շրջանում։ Նարովկյայի «Պրիպյացկայա պրայդա» (Прыпяцкая праўда) թերթում լրագրող է աշխատել։ 1972 թվականին ավարտել է Բելառուսի պետական համալսարանի լրագրության բաժինը, սկսել է աշխատել Բրեստի շրջանի Բերյոզա քաղաքի «Կոմունիզմի փարոս» (Маяк коммунизма) թերթում։ 1973-1976 թվականներին աշխատել է«Գյուղական թերթում», 1976-1984 թվականներին ղեկավարել է «Նյոման» ամսագրի ակնարկի և հրապարակախոսության բաժինը։ 1983 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ գրողների միության շարքերը[24]։
2000-ական թվականների սկզբից ապրել է Իտալիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում[25]։ 2003 թվականից ապրում է Բելառուսում[26]։
Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սվետլանա Ալեքսիևիչն իր ուսուցիչներ է համարում Ալես Ադամովիչին և Վասիլ Բիկովին[27]։ Բանաստեղծ Վլադիմիր Նիկլյաևը ասել է, որ եթե ողջ ռուսական գրականությունը դուրս է եկել Գոգոլի «Շինելից», ապա Ալեկսիևիչի ստեղծագործությունները՝ Ալես Ադամովիչի «Յանկա Բրիլ» և Վլադիմիր Կոլեսնիկի «Ես բոցավառվող գյուղից եմ» (Я из огненной деревни)[28] վավերագրական գրքերից։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հերդերի մրցանակ[29],
- Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև,
- «Պատվո նշան» շքանշան[30][29],
- Համամիութենական Լենինյան Կոմերիտմիության մրցանակներ[29][31],
- Կենտրոնական Եվրոպայի «Անգելուս» գրական մրցանակ[32],
- ԽՍՀՄ գրողների միության Ն. Օստրովսկու անվան գրական մրցանակ (1984)[29],
- ԽՍՀՄ գրողների միության Կ. Ֆեդինի անվան գրական մրցանակ[29],
- Տուխոլսկու մրցանակ[29],
- Գրականության Նոլբելյան մրցանակ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 Кто есть кто в Республике Беларусь — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 14. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын — Мінск: 1996. — Vol. 1. — P. 243. — 552 p. — ISBN 978-985-11-0036-7
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Том 1 — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1993. — P. 100. — ISBN 978-5-85700-074-8
- ↑ 4,0 4,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 5,0 5,1 FemBio
- ↑ 6,0 6,1 Munzinger-Archiv — 1913.
- ↑ 7,0 7,1 Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт — 2006. — P. 42, 124–125. — 258 p. — ISBN 978-83-89406-77-4
- ↑ Цяжкі час — Працяг. Канцэпцыя новага Беларускага Адраджэньня, кн. 3, артыкулы і матэр’ялы (2003−2010) — Warsaw, New York City, Vilnius: (untranslated), (untranslated), 2010. — Iss. 1. — P. 767. — 464 p. — ISBN 978-9955-578-12-3
- ↑ Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт — 2006. — P. 249. — 258 p. — ISBN 978-83-89406-77-4
- ↑ Кто есть кто в Республике Беларусь — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 1985. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 13,7 13,8 13,9 Кто есть кто в Республике Беларусь — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 15. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ http://alexievich.info/premiiRu.html
- ↑ Białoruska pisarka zdobyła nagrodę Angelusa
- ↑ Oxfam Novib/PEN Award for Freedom of Expression
- ↑ Nagroda im. Kapuścińskiego dla Aleksijewicz i Czecha
- ↑ Trzeci komunikat Jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2015/
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ http://masterdataapi.nobelprize.org/2.0/laureate/924
- ↑ Czasy Secondhand
- ↑ 23,0 23,1 «Нобелевскую премию по литературе получила Светлана Алексиевич»։ Газета.Ru։ 2015-10-08։ Վերցված է 2015-10-08
- ↑ Алексіевіч Святлана // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік (բելառուս.)
- ↑ Интервью для Радио Свобода (27.07.2011)
- ↑ ««Ты рядом с котлеткой по значимости и не мечтай встать»: Интервью писательницы Светланы Алексиевич — Meduza» (ru-RU)։ Meduza։ Վերցված է 2015-10-08
- ↑ Алексиевич: это победа не только моя, но и нашей культуры и страны
- ↑ Някляеў: Шанцы Беларусі на Нобелеўскую прэмію як ніколі высокія
- ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 Kto jest kim w Białorusi, Białystok, 2000, 83-913780-0-4
- ↑ Сергей Чупринин: Русская литература сегодня: Зарубежье. М.: Время, 2008 г. 978-5-9691-0292-7
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын — С. 243
- ↑ http://www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/492445,Bialoruska-pisarka-zdobyla-nagrode-Angelusa
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սվետլանա Ալեքսիևիչի անձնական էջը (ռուս.)
- Հատված Սվետլանա Ալեքսիևիչի «Պատերազմը կնոջ դեմք չունի» գրքից՝ նրա անձնական էջում
- Սվետլանա Ալեքսիևիչի նոբելյան ճառը (ռուս.)
|