Սվետլանա Ալեքսիևիչ
Սվետլանա Ալեքսանդրովնա Ալեքսիևիչ (բելառուս․՝ Святлана Аляксандраўна Алексіевіч, մայիսի 31, 1948[1][2][3][…], Իվանո-Ֆրանկովսկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2][3]), խորհրդային և Բելառուս գրող, լրագրող։ Գրում է ռուսերեն։ 2015 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրն է[19]։
Առավել հայտնի են Ալեքսիևիչի գեղարվեստավավերագրական ժանրի «Պատերազմը կնոջ դեմք չունի» (ռուս.՝ У войны не женское лицо), «Չեռնոբիլյան աղոթք» (ռուս.՝ Чернобыльская молитва), «Ցինկե տղաներ» (ռուս.՝ Цинковые мальчики), «Սեքնդ-հենդի ժամանակը» (ռուս.՝ Время секонд-хэнд) արձակ գործերը։ Ալեքսիևիչի ստեղծագործությունները ԽՍՀՄ ուշ և հետխորհրդային շրջաններին են նվիրված, տոգորված են տառապանքով և մարդասիրությամբ[19]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1948 թվականի մայիսի 31-ին Արևմտյան Ուկրաինայի Ստանիսլավ (այժմ՝ Իվանո-Ֆրանկովսկ) քաղաքում։ Հայրը բելառուս էր, մայրը ուկրաինուհի։ Ավելի ուշ ընտանիքը տեղափոխվում է Բելառուս։ 1965 թվականին ավարտել է Գոմելի շրջանի Կոպատկևիչի միջնակարգ դպրոցը։ Աշխատել է դաստիարակ, պատմության և գերմաներենի ուսուցիչ Մոզիրի շրջանում։ Նարովկյայի «Պրիպյացկայա պրայդա» (Прыпяцкая праўда) թերթում լրագրող է աշխատել։ 1972 թվականին ավարտել է Բելառուսի պետական համալսարանի լրագրության բաժինը, սկսել է աշխատել Բրեստի շրջանի Բերյոզա քաղաքի «Կոմունիզմի փարոս» (Маяк коммунизма) թերթում։ 1973-1976 թվականներին աշխատել է«Գյուղական թերթում», 1976-1984 թվականներին ղեկավարել է «Նյոման» ամսագրի ակնարկի և հրապարակախոսության բաժինը։ 1983 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ գրողների միության շարքերը[20]։
2000-ական թվականների սկզբից ապրել է Իտալիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում[21]։ 2003 թվականից ապրում է Բելառուսում[22]։
Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սվետլանա Ալեքսիևիչն իր ուսուցիչներ է համարում Ալես Ադամովիչին և Վասիլ Բիկովին[23]։ Բանաստեղծ Վլադիմիր Նիկլյաևը ասել է, որ եթե ողջ ռուսական գրականությունը դուրս է եկել Գոգոլի «Շինելից», ապա Ալեկսիևիչի ստեղծագործությունները՝ Ալես Ադամովիչի «Յանկա Բրիլ» և Վլադիմիր Կոլեսնիկի «Ես բոցավառվող գյուղից եմ» (Я из огненной деревни)[24] վավերագրական գրքերից։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հերդերի մրցանակ[25],
- Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև,
- «Պատվո նշան» շքանշան[25][26],
- Համամիութենական Լենինյան Կոմերիտմիության մրցանակներ[25][27],
- Կենտրոնական Եվրոպայի «Անգելուս» գրական մրցանակ[28],
- ԽՍՀՄ գրողների միության Ն. Օստրովսկու անվան գրական մրցանակ (1984)[25],
- ԽՍՀՄ գրողների միության Կ. Ֆեդինի անվան գրական մրցանակ[25],
- Տուխոլսկու մրցանակ[25],
- Գրականության Նոլբելյան մրցանակ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 Кто есть кто в Республике Беларусь (польск.) — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 14. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын (բելառուս.) — Мінск: 1996. — Vol. 1. — P. 243. — 552 p. — ISBN 978-985-11-0036-7
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Том 1 (բելառուս.) — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1993. — P. 100. — ISBN 978-5-85700-074-8
- ↑ Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт (բելառուս.) — 2006. — P. 42, 124—125. — 258 p. — ISBN 978-83-89406-77-4
- ↑ Цяжкі час — Працяг. Канцэпцыя новага Беларускага Адраджэньня, кн. 3, артыкулы і матэр’ялы (2003−2010) — Warsaw, NYC, Vilnius: (untranslated), (untranslated), 2010. — Iss. 1. — P. 767. — 464 p. — ISBN 978-9955-578-12-3
- ↑ Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт (բելառուս.) — 2006. — P. 249. — 258 p. — ISBN 978-83-89406-77-4
- ↑ Кто есть кто в Республике Беларусь (польск.) — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 1985. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 8,9 Кто есть кто в Республике Беларусь (польск.) — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 15. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ http://alexievich.info/premiiRu.html
- ↑ https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/die-preistraeger/2010-2019/swetlana-alexijewitsch
- ↑ Białoruska pisarka zdobyła nagrodę Angelusa
- ↑ Oxfam Novib/PEN Award for Freedom of Expression
- ↑ Nagroda im. Kapuścińskiego dla Aleksijewicz i Czecha
- ↑ Trzeci komunikat Jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2015/
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ http://masterdataapi.nobelprize.org/2.0/laureate/924
- ↑ Czasy Secondhand
- ↑ 19,0 19,1 «Нобелевскую премию по литературе получила Светлана Алексиевич»։ Газета.Ru։ 2015-10-08։ Վերցված է 2015-10-08
- ↑ Алексіевіч Святлана // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік (բելառուս.)
- ↑ Интервью для Радио Свобода (27.07.2011)
- ↑ ««Ты рядом с котлеткой по значимости и не мечтай встать»: Интервью писательницы Светланы Алексиевич — Meduza» (ru-RU)։ Meduza։ Վերցված է 2015-10-08
- ↑ Алексиевич: это победа не только моя, но и нашей культуры и страны
- ↑ Някляеў: Шанцы Беларусі на Нобелеўскую прэмію як ніколі высокія
- ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 Kto jest kim w Białorusi, Białystok, 2000, 83-913780-0-4
- ↑ Сергей Чупринин: Русская литература сегодня: Зарубежье. М.: Время, 2008 г. 978-5-9691-0292-7
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын — С. 243
- ↑ http://www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/492445,Bialoruska-pisarka-zdobyla-nagrode-Angelusa
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սվետլանա Ալեքսիևիչի անձնական էջը (ռուս.)
- Հատված Սվետլանա Ալեքսիևիչի «Պատերազմը կնոջ դեմք չունի» գրքից՝ նրա անձնական էջում
- Սվետլանա Ալեքսիևիչի նոբելյան ճառը (ռուս.)
|
- Մայիսի 31 ծնունդներ
- 1948 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Ուկրաինայում ծնվածներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- «Տրիումֆ» մրցանակի դափնեկիրներ
- Գրականության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Նոբելյան մրցանակի կին դափնեկիրներ
- 20-րդ դարի կին գրողներ
- Բելառուս կին գրողներ
- Խորհրդային լրագրողներ
- 21-րդ դարի կին գրողներ