Վիլյամ Սոմերսեթ Մոեմ
.jpg)
Սոմերսեթ Մոեմ (անգլ.՝ William Somerset Maugham; 1874թ. հունվարի 25, Փարիզ - 1965թ.դեկտեմբերի 16, Նիցցա), անգլիացի գրող, բազմաթիվ վեպերի, պատմվածների և պիեսների հեղինակ, որոնցից հատկապես աչքի են ընկնում «Ստրկություն մարդկային» (Of Human Bondage, 1915; թարգմանվել է հայերեն[1]), «Լուսին և վեցպենսանոց» (The Moon and Sixpence, 1919, թարգմանվել է հայերեն[2]), «Թատրոն» (Theatre, 1937, թարգմանվել է հայերեն[3]) վեպերը, «Անձրև» պատմվածքը[4] և այլն։
Սոմերսեթ Մոեմը ծնվել է 1874թ. հունվարի 25-ին, Փարիզում, բրիտանական դեսպանատան իրավաբանի ընտանիքում։ Մանուկ հասակում Մոեմը խոսում էր միայն ֆրանսերեն, իսկ անգլերեն սկսել է խոսել 11 տարեկան հասակում որբանալուց հետո (1882թ. փետրվարին մահանում է մայրը, 1884թ. հունիսին` հայրը), երբ տեղափոխվեց Անգլիա` բարեկամների մոտ։ Տեղափոխվելուց հետո նա սկսում է կակազել, ինչն էլ պահպանվում է նրա ամբողջ կյանքի ընթացքում։
Մոեմն ուսումն սկսել է Կենտերբերիի Թագավորական դպրոցում։ Այնուհետև Գեյդելբերգյան համալսարանում ուսումնասիրել է գրականություն և փիլիսոփայություն, որտեղ էլ սկսել է կատարել իր առաջին գրական փորձերը։ 1892թ. ընդունվել է Լոնդոնի սուրբ Թովմայի անվան հիվանդանոցին կից բժշկական դպրոց։ Նրա կյանքի այս հատվածն արտացոլված է իր առաջին վիպակում` «Լիզան Լամբետից» (1897)։ Գրական առաջին հաջողությունը նրան բերել է «Լեդի Ֆրեդերիկ» (1907) պիեսը։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Մոեմը համագործակցում էր ՄԻ-5 կազմակերպության հետ և որպես բրիտանական հետախուզության լրտես ուղարկվում է Ռուսաստան, վերջինիս պատերազմից դուրս գալուն խոչընդոտելու նպատակով։ Եղել է Պետրոգրադում 1917թ. օգոստոս-նոյեմբեր ամիսներին։ Նրա հետախուզական կյանքն իր արտացոլումն է գտել 14 նովելներից բաղկացած «Էշենդեն կամ բրիտանական լրտես» հավաքածուի մեջ (1928)։
Պատերազմից հետո Մոեմը շարունակում է դրամատուրգի իր հաջողակ կարիերան։ Նրա գրվածքներից հատկապես աչքի են ընկնում «Ստրկություն մարդկային» (1915), «Լուսին և վեցպենսանոց» (1919), «Կարկանդակներ և գարեջուր» (1930), «Թատրոն» (1937), «Սուր ածելիներ» (1944) վեպերը, «Շրջան» (1921), «Շեպպի» (1933) պիեսները, մի շարք պատմվածքներ և այլն։ 1919թ. նոր տպավորություններ ստանալու նպատակով Մոեմը մեկնում է Չինաստան, այնուհետև Մալայզիա։ Այս ուղևորությունը պատմվածքների 2 հավաքածուի նյութ է դառնում։ Մոեմը մահացել է 1965թ. դեկտեմբերի 16-ին, Նիցցայում։ Դեկտեմբերի 22-ին նրա աճյունը թաղվել է Կենտերբերիի Թագավորական դպրոցին կից Մոեմի Գրադարանի պատերի տակ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել]
- ↑ Ստրկություն մարդկային : Վեպ / Ս. Մոեմ ; Խմբ.՝ Ա.Ղ. Վարդապետյան ; Թարգ.՝ Վ.Ա. Դիլոյան. - Երևան : Հայաստան , 1965. - 607 էջ։
- ↑ Լուսին և վեցպենսանոց : [Վեպ] / Ս. Մոեմ ; Թարգմ.՝ Ա. Խաչատրյան; Խմբ.՝ Գ.Վ. Վիրապյան. - Երևան : Սովետական գրող, 1976. - 266 էջ։
- ↑ Թատրոն : Վեպ / Ս. Մոեմ; Թարգմ.՝ Ջ. Հովհաննիսյան; Խմբ.՝ Ա.Ս. Հովսեփյան. - Երևան : Սովետական գրող, 1985. - 261 էջ։
- ↑ Անձրև : Պատմվածքներ / Ս. Մոեմ; Թարգմ.՝ Ռ. Ավետիսյան; Խմբ.՝ Գ.Գ. Հովսեփյան. - Երևան : Սովետական գրող, 1981. - 263 էջ։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել]
