Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Picto infobox auteur.png
Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն
Rudolf Christoph Eucken.jpg
Ծնվել է հունվարի 5, 1846({{padleft:1846|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})[1][2][3][4]
Ծննդավայր Աուրիխ, Aurich, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա[5]
Վախճանվել է սեպտեմբերի 15, 1926({{padleft:1926|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:15|2|0}}) (80 տարեկանում) կամ սեպտեմբերի 14, 1926({{padleft:1926|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:14|2|0}})[5] (80 տարեկանում)
Վախճանի վայր Ենա, Thuringia, Վայմարյան Հանրապետություն[5]
Մասնագիտություն փիլիսոփա, գրող և համալսարանի պրոֆեսոր
Լեզու գերմաներեն[6]
Քաղաքացիություն Flag of Germany.svg Գերմանիա
Flag of Prussia (1892-1918).svg Պրուսիա
Flag of the German Empire.svg Գերմանական կայսրություն
Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg Վայմարյան Հանրապետություն
Կրթություն Գյոթինգենի համալսարան
Անդամակցություն Էրֆուրտի կիրառական գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա և Լինչեի ազգային ակադեմիա
Աշխատավայր Ենայի համալսարան, Հարվարդի համալսարան և Բազելի համալսարան
Պարգևներ Գրականության Նոբելյան մրցանակ[7][8]
Զավակներ Վալտեր Օյքեն
Rudolf Eucken (signature).jpg
Rudolf Eucken Վիքիպահեստում

Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (գերմ.՝ Rudolf Christoph Eucken, հունվարի 5, 1846({{padleft:1846|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})[1][2][3][4], Աուրիխ, Aurich, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա[5] - սեպտեմբերի 15, 1926({{padleft:1926|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:15|2|0}}) կամ սեպտեմբերի 14, 1926({{padleft:1926|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:14|2|0}})[5], Ենա, Thuringia, Վայմարյան Հանրապետություն[5]), գերմանացի գրող և փիլիսոփա: 1908 թվականին նրան շնորհվել է գրականության Նոբելյան մրցանակ՝ «ճշմրատության նրա անկեղծ փնտրտուքների համար, նրա մտքի թափանցող ուժի և նրա լայն մտահորիզոնի և ոճային այն տաք և հզոր ներակայացման համար որոնց շնորհիվ իր ստեղծագործություններում նա զարգացրել է կյանքի իդեալիստական փիլիսոփայությունը»:

Ծնվել է 1846 թվականի հունվարի 5-ին Աուրիխում: Նրա հայրը՝ Ամո Էյքեն մահացել է, երբ նա դեռ երեխա էր, և նրան միայնակ դաստիարակել է իր մայրը՝ Իդա Մարիան: Նա սովորել է Աուրիխում որտեղ նրա ուսուցիչներից մեկը եղել է դասական բանասեր և փիլիսոփա Լյուդվիգ Վիլհելմ Մաքսիմիլիան Ռոյթերը (1803–1881)[9]: Հետագայում նա իր ուսումը շարունակել է Գյոթինգենի համալսարանում, որտեղ նրա դասախոսներից է եղել Հերման Լոթցեն, իսկ ավելի ուշ նա սովորել է Հումբոլդտի համալսարանում: Էյքենը դոկտորական է ստացել դասական բանասիրության և անտիկ պատմության բնագավառում Գյոթինգենի համալսարանում 1866 թվականին:

1871 թվականին, այն բանից հետո, երբ հինգ տարի աշխատեց որպես ուսուցիչ Բեռլինի, Հուսումի և Ֆրանկֆուրտի դպրոցներում, նրան նշանակեցին Բազելի համալսարանի փիլիսոփայության դասախոս, այդ պաշտոնում նա փոխարինեց իր նախկին դասախոսներից մեկին՝ Գուստավ Թայշմյուլլերին: Նա աշխատեց այնտեղ մինչև 1874 թվականը մինչև որ նման մի պաշտոն ստանձնեց Ենայի համալսարանում: Նա աշխատեց այնտեղ մինչև 1920 թվականը, 1920 թվականին Էյքենը անցավ թոշակի:

Էյքենը մահացել է՝ 1926 թվականի սեպտեմբերի 15-ին, 80 տարեկան հասակում Ենայում:

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Jens Aden: Rudolf Christoph Eucken: Grundlinien einer neuen Weltanschauung. In Walter Jens (Hrsg.): Kindlers neues Literaturlexikon. 1988 ff., Bd. 5.
  • Wolfgang Beutin: Rudolf Eucken. In: Preisgekrönte: Zwölf Autoren und Autorinnen von Paul Heyse bis Herta Müller. Ausgewählte Werke, sprachkritisch untersucht. Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2012, ISBN 978-3-631-63297-0, S. 55–76.
  • Peter Hoeres: Der Krieg der Philosophen. Die deutsche und britische Philosophie im Ersten Weltkrieg. Schöningh, Paderborn 2004, ISBN 3-506-71731-6.
  • Michael Schäfer: Kapitalismus und Kulturkrise. Walter Eucken und die Philosophie Rudolf Euckens. In: Swen Steinberg, Winfried Müller (Hrsg.): Wirtschaft und Gemeinschaft. Konfessionelle und neureligiöse Gemeinsinnsmodelle im 19. und 20. Jahrhundert (= Histoire. Bd. 43). Transcript, Bielefeld 2014, ISBN 3-83-7624064, 303−318.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 SNAC
  4. ↑ 4,0 4,1 Discogs — 2000.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118682555 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  6. ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12401443r
  7. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1908/
  8. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  9. ↑  Chisholm Hugh, ed. (1911)։ «Eucken, Rudolf Christoph»։ Encyclopædia Britannica (11th ed.)։ Cambridge University Press 
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025
Դիտել այս կաղապարը
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
BNC: a11463661 · BNE: XX1182406 · BNF: 12401443r · CiNii: DA0370796X · GND: 118682555 · ISNI: 0000 0001 1060 7111 · LCCN: no92021784 · NDL: 00517768 · NKC: skuk0000369 · NTA: 069954658 · LIBRIS: 185704 · SUDOC: 033115419 · VIAF: 46845944 · FAST: 309782
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռուդոլֆ_Քրիստոֆ_Էյքեն&oldid=5657309» էջից