Էլֆրիդե Ելինեկ

Էլֆրիդե Ելինեկ գերմ.՝ Elfriede Jelinek չեխ․՝ Elfriede Jelineková
Ծնվել է	հոկտեմբերի 20, 1946(1946-10-20) (73 տարեկան)
Ծննդավայր	Մյուրցուշլագ, Ավստրիա
Մասնագիտություն	գրող, դրամատուրգ, սցենարիստ, բանաստեղծ, թարգմանիչ, վիպասան, հեղինակ, լիբրետիստ և գրական քննադատ
Լեզու	գերմաներեն
Քաղաքացիություն	Ավստրիա
Կրթություն	Pamer? և Konservatorium Wien?
Գրական շարժումներ	Ֆեմինիզմ, սոցիալական քննադատություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Դաշնակահարուհին, Սիրուհիները և Մեռածների երեխաները
Անդամակցություն	Լեզվի և պոեզիայի գերմանական ակադեմիա
Կուսակցություն	Ավստրիայի կոմունիստական կուսակցություն
Պարգևներ	Գրականության Նոբելյան մրցանակ Գեորգ Բյուխների մրցանակ Walter-Hasenclever-Preis der Stadt Aachen? մրցանակ «Ձեռագիր մատյան» Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակ Heinrich-Böll-Preis? Ստիգ Դագերմանի մրցանակ Շտիրիայի գրական մրցանակ Mülheimer Dramatikerpreis? Roswitha Prize? Պետեր Վայսի մրցանակ Ավստրիական մրցանակ գեղարվեստական գրականության ոլորտում և Վիեննա քաղաքի մրցանակ գրականության ասպարեզում
Կայք	elfriedejelinek.com
Էլֆրիդե Ելինեկ Վիքիքաղվածքում
Elfriede Jelinek Վիքիպահեստում

Էլֆրիդե Ելինեկ (գերմ.՝ Elfriede Jelinek, չեխ․՝ Elfriede Jelineková, հոկտեմբերի 20, 1946(1946-10-20), Մյուրցուշլագ, Ավստրիա), ավստրիացի գրող, գրաքննադատ, հասարակական գործիչ։ 2004 թ. Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Համարվում է ժամանակի ամենաազդեցիկ կին գրողներից մեկը։

Կենսագրություն

Էլֆրիդե Ելինեկը ծնվել է 1946 թ. հոկտեմբերի 20-ին ավստրիական փոքրիկ Մյուրցցուշլագ քաղաքում, իսկ մանկությունը և երիտասարդությունն անցել է Վիեննայում։ Նրա մայրը՝ Օլգա Իլոնա Բուխներ Ելինեկը ծագում էր կաթոլիկ ունևոր ընտանիքից, իսկ հայրը՝ Ֆրիդրիխ Ելինեկը, աղքատ բոհեմյան ընտանիքից էր։ 1950 թ. Ելինեկի հայրը հիվանդանում է հոգեկան խանգարմամբ և ընտանիքի ղեկը վերցնում է մայրը։ Ապագա գրողը դեռևս մանկուց հաճախում է ջութակի, դաշնամուրի, ֆլեյտայի, ալտի դասընթացների։ Նա 13 տարեկան հասակում ընդունվում է Վիեննայի կոնսերվատորիան և այնտեղ ուսումնասիրում երգեհոնի, դաշնամուրի և բլոկֆլեյտայի վրա նվագելու արվեստը՝ միաժամանակ իր միջնակարգ կրթությունն ամբողջացնելով գիմնազիայում։ Գիմնազիան ավարտելուց հետո Ելինեկն ընդունվում է Վիեննայի համալսարան և այնտեղ սկսում ուսումնասիրել արվեստի և թատրոնի պատմություն։ 1971 թ. Ելինեկն անդամակցում է Ավստրիայի կոմունիստական կուսակցությանը։ 1972 թ. տեղափոխվում է Բեռլին, սակայն մեկ տարի անց վերադառնում է Վիեննա։ 1974 թ. ամուսնանում է հայտնի երաժիշտ Գոթթֆրիդ Հյունգսբերգի հետ և տեղափոխվում մշտական բնակության Մյունխեն։

Մատենագրություն

• Լիզայի ստվերները / Lisas Schatten (բանաստեղծությունների ժողովածու) — Relief-Verlag Eilers, 1967
• Մենք խայծ ենք, փոքրիկս / wir sind lockvögel baby! (վեպ) — Rowohlt, 1970
• Միքայել. Ուղեցույց ինֆանտների համար / Michael ։ ein Jugendbuch für die Infantilgesellschaft (վեպ) — Rowohlt, 1972
• Սիրուհիները / Die Liebhaberinnen (վեպ) — Rowohlt, 1975
• Բուկոլիտ. աուդիովեպ / bukolit։ hörroman (վեպ) — Rhombus-Verlag, 1979
• Փակ դռան առջև / Die Ausgesperrten (վեպ) — Rowohlt, 1980
• Վերջ. բանաստեղծություններ 1966—1968 / ende։ gedichte von 1966—1968 (բանաստեղծությունների ժողովածու) — Schwiftinger Galerie-Verlag, 1980
• Անսահման անմեղություն / Die endlose Unschuldigkeit (արձակ, թատերգություններ, էսսե) — Schwiftinger Galerie-Verlag, 1980
• Ինչ եղավ այն բանից հետո, երբ Նորան հեռացավ ամուսնուց / Was geschah, nachdem Nora ihren Mann verlassen hatte oder Stützen der Gesellschaften (թատերգություն) — Sessler, 1980
• Դաշնակահարուհին / Die Klavierspielerin (վեպ) — Rowohlt, 1983
• Թատերգություններ (Ուտե Նյուսսենի վերջաբանով) / Theaterstücke (mit ein Nachwort von Ute Nyssen) — Prometh-Verlag, 1984
• Խլասերը և նրանից պաշտպանությունը / Oh Wildnis, oh Schutz vor ihr (արձակ) — Rowohlt, 1985
• Հիվանդություններ, կամ արդի կանայք / Krankheit oder moderne Frauen — Prometh-Verlag, 1987
• Ցանկություն / Lust (վեպ) — Rowohlt, 1989
• Ամպեր։ Տուն / Wolken. Heim (թատերգություն) — Steidl, 1990
• Իզաբել Յուպպերը «մորիու» մեջ. կինոսցենար / Isabelle Huppert in Malina։ ein Filmbuch - Suhrkamp, 1991
• Տոտենաու լեռը / Totenauberg (թատերգություն) — Rowohlt, 1991
• Թատերգություններ / Theaterstücke — Rowohlt, 1992
• Մեռածների երեխաները / Die Kinder der Toten (վեպ) — Rowohlt, 1995
• Փոթորիկ և պարտադրանք. նամակը, որպես սեռերի միջև պայքար / Sturm und Zwang ։ Schreiben als Geschlechterkampf (Յուտտա Հայնրիխի եւ Ադոլֆ - Էրնստ Մայերի հետ միասին, էսսէ) — Klein, 1995
• Stecken, Stab und Stangl։ Raststätte (und andere) neue Theaterstücke (թատերգություն) — Rowohlt, 1997
• Սպորտային թատերերգություն / Ein Sportstück — Rowohlt, 1998
• Նա, որպես նա չէ / er nicht als er (թատերգություն) — Suhrkamp, 1998
• Ոչինչ. մահվան մի փոքրիկ եռագրություն / Macht nichts։ eine kleine Trilogie des Todes (թատերգություններ) — Rowohlt-Taschenbuch-Verlag, 1999
• Ժլատություն. մի հաճույք պատճառող վեպ / Gier։ ein Unterhaltungsroman (վեպ) — Rowohlt, 2000
• Ցտեսություն. 3 փոքրիկ դրամաներ / Das Lebewohl։ 3 kl. Dramen — Berlin-Verlag, 2000
• Ալպերում. երեք դրամաներ / In den Alpen։ drei Dramen — Berlin-Verlag, 2002
• Մահը և I—V աղջիկը։ արքայադստրերի դրամաները / Der Tod und das Mädchen I—V։ Prinzessinnendramen — Berliner Taschenbuch-Verlag, 2003
• Բեմբիլենդ, Բաբելոն. երեք թատերական տեքստ / Bambiland; Babel։ zwei Theatertexte (թատերգություններ) — Rowohlt, 2004
• Ոսկե Հռենոս. թատերական էսսե / rein GOLD. ein bühnenessay — Rowohlt, Reinbek bei Hamburg, 2013

Հայերեն թարգմանություններ

• Էլֆրիդե Ելինեկ, Դաշնակահարուհին (թրգ. գերմ.՝ Կարլեն Մատինյան), Անտարես, 2014

Ֆիլմագրություն

• 2001 թ. - «Դաշնակահարուհին» (ռեժ. Միխայել Հանեկե, գլխ. դերերում՝ Իզաբել Հյուպպեր, Բենուա Մաժիմել, Աննի Ժիրարդո) - ըստ «Դաշնակահարուհին» վեպի

Արտաքին հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Էլֆրիդե Ելինեկ հոդվածին

• Էլֆրիդե Ելինեկի "Դաշնակահարուհին" վեպը (հայ.)
• Էլֆրիդե Ելինեկ, Գրեթերթ (հայ.)
• Գրանորություն. Էլֆրիդե Ելինեկ՝ «Դաշնակահարուհին» (հայ.)
• Զավեն Բոյաջյան, Խուժանական հարցազրույց (հայ.)