Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս
անգլ.՝ William Butler Yeats
William Butler Yeats by George Charles Beresford.jpg
Ծնվել էհունիսի 13, 1865(1865-06-13)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍանդիմաունթ, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4]
Վախճանվել էհունվարի 28, 1939(1939-01-28)[1][5][6][…] (73 տարեկան)
Վախճանի վայրՄենտոն կամ Ռոկբրյուն Կապ Մարտեն[7]
ԳերեզմանDrumcliff[4]
Մասնագիտությունբանաստեղծ, դրամատուրգ, գրող, քաղաքական գործիչ, Միստիկա և աստղագուշակ
Լեզուանգլերեն
ՔաղաքացիությունFlag of Ireland.svg Իռլանդական ազատ պետություն[4]
ԿրթությունNational College of Art and Design? և The High School, Dublin?
Գրական ուղղություններսիմվոլիզմ
ԱնդամակցությունHermetic Order of the Golden Dawn? և Թագավորական գրական ընկերություն
Պարգևներ
ԱմուսինGeorgie Hyde-Lees?[11]
Համատեղ ապրողՄոդ Գոնն, Olivia Shakespear? և Margot Ruddock?[12]
ԶավակներAnne Yeats?[11] և Michael Yeats?[11]
Изображение автографа
Commons-logo.svg William Butler Yeats Վիքիպահեստում

Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (անգլ.՝ William Butler Yeats, հունիսի 13, 1865(1865-06-13)[1][2][3][…], Սանդիմաունթ, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4] - հունվարի 28, 1939(1939-01-28)[1][5][6][…], Մենտոն և Ռոկբրյուն Կապ Մարտեն[7]), իռլանդացի անգլալեզու բանաստեղծ և դրամատուրգ։ 1923 թվականի գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եյթսի հայրը նկարիչ էր, ու Յեթսը սկզբում գեղարվեստ ուսումնասիրեց, նախ՝ Դուբլինում, հետո էլ՝ Օքսֆորդում։ Եյթսն այդպես էլ հետևողական կրթություն չստացավ, չնայած կարծում էր, թե ինքը խորը ու յուրօրինակ մտածող է։ Սրա հիմնական պատճառը օկուլտիզմով, կաբալիզմով ու առհասարակ՝ միստիցիզմով տարված լինելն էր (Եյթսը մի ժամանակ տիկին Բլավատսկայայի Աստվածաբանական միության անդամն էր), ու նաև Էզրա Փաունդի հետ ընկերություն անելը։ Չնայած Փաունդը Եյթսից մոտ 20 տարի ջահել էր, Փաունդը Եյթսի վրա ավելի շատ ազդեց, քան Եյթսը Փաունդի։ Եյթսի պոետական տեխնիկան ուղղակի գերազանց է, հանգերը շքեղ են, ալիտերացիաներն ու ասոնանսները՝ արտակարգ հարուստ, բանաստեղծությունները՝ սքանչելի, որովհետև մտքերը բազմիմաստ են։ Բացի այս, Եյթսը միշտ ձգտում էր «գրի այնքան պարզ ոտանավոր, ինչքան հենց արձակն է»։ Եյթսի կյանքն անասելի հագեցած էր ու նույնիսկ «փոթորկալի»։ Եյթսը եռանդուն քաղգործիչ էր, Կելտական վերածնունդ կուսակցության նշանավոր անդամներից էր, դրամատուրգ էր, ռեժիսոր ու թատրոնի հիմնադիր, հրատարակիչ, թատերագետ ու թատերաքննադատ, ռադիոդասախոս և այլն։

Հրատարակել է բանաստեղծությունների ու պոեմների մի շարք ժողովածուներ, պիես դիմակներ ճապոնական թատրոնի ավանդույթներով, դրամաներ, կատաերգություններ։ Եյթսի գլխավոր ժողովածուներն են՝ The Wanderings of Oisin – Օյսինի դեգերումները (1889), The Wind among the Reeds – Քամին եղեգնուտում (1899), Poems Written in Discouragment – Բանաստեղծություններ ՝ գրված ընկճած պահերին (1913), Responsibilities – Պատասխանատվություն (1914), The Wild Swan at Coole - Վայրի կարապը Քուլում (1917), The Cat and the Moon and the Fragment - Կատուն ու լուսինն ու դրվագը (1922), The Tower – Աշտարակը (1928), A Full Moon in March - Լիալուսինը մարտին (1935), New Poems –Նոր բանաստեղծություններ(1938), A Vision – Տեսիլք (1926-1937) և այլն։

Ոգեշնչել է «Իռլանդական վերածնունդ» մշակութային շարժումը[13]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • WB Yeats nd.jpg
  • William Butler Yeats by John Singer Sargent 1908.jpg
  • Yeats1923.jpg
  • Walter de la Mare, Bertha Georgie Yeats (née Hyde-Lees), William Butler Yeats, unknown woman by Lady Ottoline Morrell.jpg
  • WBYeats.JPG

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 William Butler Yeats (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 https://www.biography.com/people/william-butler-yeats-9538857
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Internet Broadway Database — 2000.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  8. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1923/
  9. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  10. ↑ Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Kindred Britain
  12. ↑ https://books.google.de/books?id=lyisxm5XybEC&pg=PA332&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  13. ↑ Ռենե Ուելլեք, Օսթին Ուորրեն (2008)։ Գրականության տեսություն։ Երևան: Սարգիս Խաչենց։ էջ 466 
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025

Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ (2001) • Իմրե Կերտես (2002) • Ջոն Մաքսվելլ Կուտզե (2003) • Էլֆրիդե Ելինեկ (2004) • Հարոլդ Փինթեր (2005) • Օրհան Փամուկ (2006) • Դորիս Լեսինգ (2007) • Ժան-Մարի Լեկլեզիո (2008) • Հերտա Մյուլլեր (2009) • Մարիո Վարգաս Լյոսա (2010) • Թոմաս Թրանսթրյոմեր (2011) • Մո Յան (2012) • Ալիս Մանրո (2013) • Պատրիկ Մոդիանո (2014) • Սվետլանա Ալեքսիևիչ (2015) • Բոբ Դիլան (2016) • Կաձուո Իսիգուրո (2017) • Օլգա Տոկարչուկ (2018) • Փեթեր Հանդքե (2019) • Լուիզա Գլյուկ (2020) • Աբդուլռազաք Գուրնա (2021) • Աննի Էռնո (2022)

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ուիլյամ_Բաթլեր_Եյթս&oldid=8430765» էջից