Խասինտո Բենավենտե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Խասինտո Բենավենտե
իսպ.՝ Jacinto Benavente
Jacinto Benavente y Martinez.jpg
Ծնվել էօգոստոսի 12, 1866(1866-08-12)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՄադրիդ, Իսպանիա[4]
Վախճանվել էհուլիսի 14, 1954(1954-07-14)[5][1][6][…] (87 տարեկան)
Վախճանի վայրՄադրիդ, Իսպանիա[4] կամ Գալապագար, Մադրիդ, Իսպանիա
Մասնագիտությունդրամատուրգ, լրագրող, գրող, քաղաքական գործիչ և բանաստեղծ
Լեզուիսպաներեն[5]
ԱզգությունԻսպանացի
ՔաղաքացիությունFlag of Spain (1945–1977).svg Իսպանիա[7]
ԿրթությունՄադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարան
ԺանրերԴրամատուրգիա և թատրոն
ԱնդամակցությունԻսպանիայի արքայական ակադեմիա
ՊարգևներԳրականության Նոբելյան մրցանակ[8][9] Hijo Predilecto de Madrid?[10] Ալֆոնսո XII շքանշանի Մեծ խաչ Ալֆոնս X Իմաստունի շքանշանի մեծ խաչ Աշխատանքային վաստակի համար շքանշան Մարիանո դե Կավիայի մրցանակ և Gold Medal of Work Merit (Spain)?
Jacinto Benavente Վիքիպահեստում

Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (իսպ.՝ Jacinto Benavente y Martínez,օգոստոսի 12, 1866(1866-08-12)[1][2][3][…], Մադրիդ, Իսպանիա[4] - հուլիսի 14, 1954(1954-07-14)[5][1][6][…], Մադրիդ, Իսպանիա[4] և Գալապագար, Մադրիդ, Իսպանիա), իսպանացի դրամատուրգ «98 թվականի սերունդ», 1922 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, «փայլուն վարպետության համար, որով նա շարունակում է իսպանական դրամայի մեծանուն ավանդույթները»[11]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1866 թվականի օգոստոսի 12-ին Մադրիդում, բժշկի ընտանիքում: Ընտանիքը շատ կրթված էր և բավականին ունևոր: Նրա հայրը սիրում էր թատրոնը և ուներ լավ տնային գրադարան, բուժել է այդ ժամանակի շատ հայտնի մարդկանց: Մինչև 16 տարեկանը Խասինտոն արդեն գիտեր մի քանի լեզուներ և զբաղվում էր ինքնագործունեությամբ: 1882 թվականին նա ընդունվեց Մադրիդի համալսարան` սովորելու իրավաբանություն: Հոր մահից երկու տարի անց թողեց համալսարանը: Նա բարեկեցիկ կյանք էր վարում և եղել էր այն բուրժուական կազմակերպության անդամը, որը նկարագրում էր իր պիեսների մեծ մասում: Ճանապարհորդություններ է կատարել Անգլիայում, Ֆրանսիայում և Ռուսաստանում: Վերադառնալով Իսպանիա` կրկեսի կազմակերպմամբ է զբաղվել, բայց հետո նվիրվեց թատրոնին:

Բենավենտեի առաջին պիեսների հավաքածուն թողարկվել է 1892 թվականին, առաջին ներկայացումը երկու տարի անց է կայացել: 1899 թվականին դրամատուրգի գլխավորությամբ Մադրիդում բացվեց Գեղարվեստական թատրոն: Այդ թվականին էլ «Գրական կյանք» թերթի խմբագիր դարձավ, որը «1898 թվականի սերունդ»-ի գաղափարներն էր հրապարակում:

1908-1912 թվականներին «Անկողմնապահ» թերթում բաժին էր վարում և զբաղվում գրականության քննադատությամբ:

1912 թվականին դրամատուրգը ընտրվել է իսպանական լեզվի Թագավորական ակադեմիա, իսկ վեց տարի անց` խորհրդարան: Նա պարգևատրվել է Նոբելյան մրցանակով այն ժամանակ, երբ գտնվում էր Միացյալ Նահանգներում, որտեղ դասախոսություններ էր կարդում:

1920 թվականին դարձավ «Էսպանյոլ» մադրիդյան թատրոնի ռեժիսոր և առաջադրվել է Խորհրդարանի պատգամավորական ընտրություններին, բայց պարտություն է կրում:

1924 թվականին պարգևատրվել է ավելի հեղինակավոր Իսպանիայի Ալֆոնս Իմաստունի Մեծ խաչ մրցանակով և դարձել Մադրիդի պատվավոր քաղաքացի:

1933 թվականին Բենավենտեն մասնակցել է ԽՍՀՄ Ընկերների Միության ստեղծմանը և նույնիսկ ռուս հեղափոխականների կյանքի մասին պիես է գրել: Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ նա մնացել է հանրապետականների կողմում, հաղթանակից հետո Ֆրանկոն Արգենտինա գնաց, բայց մի քանի տարուց վերադարձել է և սկսել պաշտպանել նոր իշխանությունը[12]:

Բենավենտեն ամուսնացած չի եղել: Բայց խոսակցություններ կային, որ նա երիտասարդ տարիքում սիրավեպ է ունեցել մի մարմնամարզուհու հետ[13], ժամանակակից հետազոտողները հակված են այն կարծիքին, որ գրողը համասեռամոլ է եղել[12]:

Բենավենտեն մահացել է Մադրիդում 1954 թվականի հուլիսի 14-ին 88 տարեկանում` գրելով և բեմադրելով 172 պիեսներ:

Հիմնական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Rosas de otoño (1905).
  • Los Intereses creados (1907).
  • Señora ama (1908).
  • El Nietecito (1910).
  • La malquerida (1913).
  • La ciudad alegre y confiada (1916).
  • Campo de armiño (1916).
  • Lecciones de buen amor (1924).
  • La mariposa que voló sobre el mar (1926).
  • Pepa Doncel (1928).
  • Vidas cruzadas (1929).
  • Aves y pájaros (1940).
  • La honradez de la cerradura (1942).
  • La infanzona (1945).
  • Titania (1946).
  • La infanzona (1947).
  • Abdicación (1948).
  • Ha llegado Don Juan (1952).
  • El alfiler en la boca (1954).

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Малиновская Н. Р. У истоков «мыльной оперы» // Драматурги — лауреаты Нобелевской премии. — М., 1998. — C. 193—197.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Discogs — 2000.
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Archiv (գերմ.) — 1913.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118655280 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Internet Broadway Database — 2000.
  7. ↑ LIBRIS — 2012.
  8. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1922/
  9. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  10. ↑ http://hemerotecadigital.bne.es/issue.vm?id=0003249123&page=5
  11. ↑ «1922 թվականի գրականության Նոբելյան մրցանակ» (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Վերցված է 2008-10-17 
  12. ↑ 12,0 12,1 García Garzón J. I. La paradoja del comediógrafo // ABC
  13. ↑ Nebot V. Teatro fantástico de Jacinto Benavente en la dramaturgia modernista Archived 2010-11-05 at the Wayback Machine.
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Խասինտո_Բենավենտե&oldid=7619539» էջից