Իմրե Կերտես

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իմրե Կերտես
հունգ.՝ Kertész Imre
Ծնվել էնոյեմբերի 9, 1929(1929-11-09)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԲուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[1]
Վախճանվել էմարտի 31, 2016(2016-03-31)[4][2][3][…] (86 տարեկան)
Վախճանի վայրԲուդապեշտ, Հունգարիա[4]
ԳերեզմանՖիումեի փողոցի գերեզմանոց
Մասնագիտությունգրող, թարգմանիչ, վիպասան, լրագրող և սցենարիստ
Լեզուհունգարերեն
Քաղաքացիություն Հունգարիա
ԿրթությունMadách Imre High School? (1948)
Ուշագրավ աշխատանքներԱռանց ճակատագրի[5] և Liquidation?
ԱնդամակցությունԲեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա, Լեզվի և պոեզիայի գերմանական ակադեմիա[1] և Széchenyi Academy of Literature and Arts?
Պարգևներ
ԱմուսինAlbina Vas? և Magda Ambrus?
 Imre Kertész Վիքիպահեստում

Իմրե Կերտես (հունգ.՝ Kertész Imre, նոյեմբերի 9, 1929(1929-11-09)[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[1] - մարտի 31, 2016(2016-03-31)[4][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիա[4]), հրեական ծագմամբ հունգարացի գրող։ 2002 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ 1944-1945 թվականներին եղել է Աուշվիցի և Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբարների դատապարտյալ։ Այս տարիների կենսափորձն էլ հետագայում նյութ է դարձել նրա ստեղծագործությունների համար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իմրե Կերտեսը ծնվել է 1929 թվականի նոյեմբերի 9 - ին Բուդապեշտում՝ աղքատ հրեական ընտանիքում։ 1944 թվականին 15 տարեկան հասակում նա ձերբակալվում է և ուղարկվում նախ Աուշվիցի, ապա Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբար։ Համակենտրոնացման ճամբարից ազատվելուց հետո՝ Կերտեսը վերադառնում է Հունգարիա և ընդունվում աշխատանքի «Világosság» թերթի խմբագրությունում, սակայն կոմունիստների իշխանության գալուց հետո հեռացվում է աշխատանքից։ Այնուհետև Կերտեսն աշխատանքի է անցնում Բուդապեշտի գործարաններից մեկում, ինչպես նաև ավել գումար վաստակելու համար զբաղվում է թարգմանություններով։ Մինչ 1980 - ականների ավարտը Կերտեսը հայտնի չէր, սակայն կոմունիստական վարչակարգի անկումից հետո նա սկսում է զբաղվել ակտիվ գրական ստեղծագործական կյանքով։ Այժմ բնակվում է Բեռլինում։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իմրե Կերտեսի ստեղծագործական հայեցակարգի վրա ահռելի ազդեցություն է գործել Ֆրանսիացի փիլիսոփա և գրող Ալբեր Քամյուն, ինչպես նաև Աուշվիցի և Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբարներում անցկացված ժամանակահատվածի կենսափորձը։ Նրա ստեղծագործություններում մեծ տեղ է հատկացված անձի հետընթացի պատկերմանը և դրա պատճառահետևանքային կապերի բացահայտմանը։ Իմրեի ստեղծագործական դաշտում կարելի է առանձնացնել հատկապես նրա երկու վեպերը՝ «Անբախտություն» (1975) և «Կադեշ չծնված մանկան համար» (1990)։ Այս երկու ստեղծագործություններում հեղինակը մանրամասնորեն քննում է ծանր պայմաններում հայտնված անձի ամեն գնով ապրելու ցանկությունը և դրանից բխող մարդկային էության բացասկան փոփոխությունները։

Համառոտ մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 2005 - «Անբախտություն» (ռեժ. Լայոշ Կոլտաի հունգ.՝ Koltai Lajos)՝ համանուն վեպի հիմամբ։

Հայերեն թարգմանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Szegedy-Maszák M., Scheibner T. Der lange, dunkle Schatten։ Studien zum Werk von Imre Kertész. Wien։ Passagen; Budapest։ Kortina, 2004
  • Vasvári L.O, Tötösy de Zepetnek S. Imre Kertész and Holocaust literature. West Lafayette։ Purdue UP, 2005
  • Imre Kertesz (Hungarian writer) - Encyclopedia Britannica
  • The Nobel Prize in Literature 2002 to Imre Kertész - Press Release

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]