Դորիս Լեսինգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Դորիս Լեսինգ
անգլ.՝ Doris May Lessing
Doris Lessing 3.jpg
Ծննդյան անունանգլ.՝ Doris May Tayler
Ծնվել էհոկտեմբերի 22, 1919(1919-10-22)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՔերմանշահ, Իրան
Վախճանվել էնոյեմբերի 17, 2013(2013-11-17)[4][2][3][…] (94 տարեկան)
Վախճանի վայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Գրական անունJane Somers
Մասնագիտությունգրող, բանաստեղծուհի, վիպասան, դրամատուրգ, ինքնակենսագիր, սցենարիստ, ակնարկագիր, գիտաֆանտաստիկ գրող և արձակագիր
ՔաղաքացիությունFlag of the United Kingdom.svg Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունDominican Convent High School?
Ժանրերգիտական ֆանտաստիկա
Գրական ուղղություններռեալիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներԽոտը երգում է, Ոսկե տետր, The Good Terrorist?, Ճեղքվածք և The Memoirs of a Survivor?
ԱնդամակցությունԺամանակակից լեզվի միություն[5], Թագավորական գրական ընկերություն և Բավարիայի գեղարվեստի ակադեմիա
ՊարգևներԳրականության Նոբելյան մրցանակ[6][7] Սոմերսեթ Մոեմի մրցանակ WH Smith գրական մրցանակ Գրինցանե Կավուրի մրցանակ[8] Ջեյմս Թայթ Բլեքի անվան գրական մրցանակ Դևիդ Կոենի մրցանակ[8] Աստուրիայի արքայազնի պարգև[8] արտասահմանյան գրականության Մեդիչիի մրցանակ Կատալոնիայի միջազգային մրցանակ[9] Թագավորական գրական միության անդամ Gold Order of Mapungubwe? տարվա կթվորուհի[10] Trevi award? և Եվրոպական գրականության Ավստրիական պետական պարգև[11]
ԱմուսինԳոտֆրիդ Լեսինգ
Համատեղ ապրողClancy Sigal?
Doris May Lessing signature.svg
Կայքdorislessing.org
Դորիս Լեսինգ Վիքիքաղվածքում
Doris Lessing Վիքիպահեստում

Դորիս Մեյ Լեսսինգ (անգլ.՝ Doris May Lessing), հոկտեմբերի 22, 1919(1919-10-22)[1][2][3][…], Քերմանշահ, Իրան - նոյեմբերի 17, 2013(2013-11-17)[4][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի գրող, 2007 թ. Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դորիս Մեյ Լեսսինգը (ծննդյան ազգանունը՝ Թեյլոր) ծնվել է 1919 թ. հոկտեմբերի 22-ին Իրանի Քիրմանշահ քաղաքում։ Նրա հայրը զինվորական էր, իսկ մայրը՝ բուժքույր։ 1925 թ. Դորիս Լեսսինգի ընտանիքը բնակության է տեղափոխվում Հարավային Ռոդեզիա (այժմ՝ Զիմբաբվե), որն այդ ժամանակ դեռևս բրիտանական գաղութ էր։ Նախնական կրթությունը ստացել է տեղի կաթոլիկ դպրոցներից մեկում, այնուհետև սովորել է Զիմբաբվեի մայրաքաղաք Հարարեի աղջիկների համար նախատեսված դպրոցներից մեկում։ Համալսարանական կրթություն չի ստացել։ Երիտասարդ տարիքում փոխել է մի շարք աշխատանքներ, եղել է խնմող քույր, հեռախոսային օպերատոր, լրագրող։ 1939 թ. Դորիս Լեսսինգն ամուսնանում է Ֆրանկ Չարլզ Վիսդոմի հետ, այս ամուսնությունից ծնվում են երկու երեխաներ։ 1943 թ. նա բաժանվում է ամուսնուց։ 1945 թ. ամուսնանում է գերմանացի իրավաբան և դիվանագետ Գոթֆրիդ Լեսսինգի հետ, սակայն այս ամուսնությունը նույնպես երկար չի տևում։ 1949 թ. նրանք ամուսնալուծվում են և Դորիսը վերցնելով համատեղ ամուսնությունից ծնված տղային տեղափոխվում է Լոնդոն, որտեղ և բնակվում է մինչև վախճանը։ 1950 - 1960 - ական թվականներին Դորիսն համակրում էր բրիտանական կոմունիստական կուսակցությանը, սակայն հունգարական ապստամբության ճնշումից հետո իր կապերը խզում է վերոհիշյալ կուսակցության հետ։ Նա նաև միջուկային ծրագրերի դեմ ջերմեռանդ պայքարողներից էր։ Վախճանվել է 2013 թ. նոյեմբերի 17-ին Լոնդոնում։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1949 թ. Լոնդոնում լույս է տեսնում Լեսսինգի առաջին գիրքը՝ «Խոտը երգում է» վերտառությամբ, որն իրենից ներկայացնում է տվյալ ժամանակի կնոջ կյանքի սոցիալական ասպեկտների մի գեղարվեստական ուսումնասիրության փորձ։ 1962-1969 թթ. միջև հրատարակում է կիսաինքնակենսագրական վեպերի շարք «Բռնության երեխանեը» («The Children of Violence») ընդհանուր խորագրով, որը բաղկացած է հինգ վեպերից։ 1962 թվականին հրատարակվում է «Ոսկե տետր» («The Golden Notebook») ֆեմինիստական վեպը, որը նրան համաշխարհային ճանաչում է բերում։ 1979 - 1983 թթ. միջև հրատարակում է ֆանտաստիկ վեպերի շարք «Կանոպուսն Արգոսում» («The Canopus in Argos: Archives Series») ընդհանուր վերտառությամբ, որոնցում պատկերում է ապահայի աշխարհը։ 1988 թ. լոյս է տեսնում գրաքննադատների կողմից Լեսինգի գլուխգործոց համարվող «Հինգերորդ երեխան» («The Fifth Child») վեպը, որտեղ նկարագրվում է աուտիզմով տառապող երեխայի կյանքը։ Այս վեպի շարունակությունն է հանդիսանում 2000 թ. հրատարակված «Բենը մարդկանց մեջ» վեպը։ 2007 թ. լույս է տեսնում Լեսսինգի «Ճեղքվածք» վեպը, որտեղ ներկայացվում է մարդկության այլընտրանքային պատմությունը։ Լեսինգի երկու վեպերը՝ «Լավ հարևանուհու օրագիրը» (1983) և «Եթե ծերությունը կարողանար...» (1984) լույս են տեսել Ջեյն Սոմերս կեղծանունով։ 2007 թ. դեկտեմբերի 10 - ին արժանացել է Գրականության Նոբելյան մրցանակի։

Համառոտ մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1949 - «Խոտը երգում է» ("The Grass Is Singing")
  • 1962 - «Ոսկե տետր» ("The Golden Notebook")
  • 1974 - «Փրկվածի հիշողությունները» ("Memoirs of a Survivor")
  • 1988 - «Հինգերորդ երեխան» ("The fifth child")
  • 1996 - «Սեր, կրկին սեր» ("Love, Again")
  • 2000 - «Բենը մարդկանց մեջ» ("Ben, in the World")
  • 2001 - «Մեծ երաղանքներ» ("The Sweetest Dream")
  • 2007 - «Ճեղքվածք» ("The Cleft")

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Brewster, D. Doris Lessing / New York, Twayne, 1965
  • Budhos, S. The Theme of Enclosure in Selected Works of Doris Lessing / Troy, New York, Whitston, 1987
  • Fahim, S.S. Doris Lessing։ Sufi Equilibrium and the Form of the Novel / New York, St. Martin’s Press, 1994
  • Fishburn, K. Transforming the World։ The Art of Doris Lessing’s Science Fiction / Westport, Connecticut, Greenwood Press, 1983
  • Klein C. Doris Lessing — In This World But Not of It / Boston, Little, Brown, 1999
  • Perrakis, Ph. S. Spiritual Exploration in the Works of Doris Lessing / Westport, Connecticut, Greenwood Press, 1999
  • Pickering, J. Understanding Doris Lessing / Columbia, University of South Carolina Press, 1990
  • Pratt, A., Dembo L.S. Doris Lessing։ Critical Studies / Madison, University of Wisconsin Press, 1974
  • Rose, E.C. The Tree Outside the Window։ Doris Lessing’s Children of Violence / Hanover, New Hampshire, University Press of New England, 1976
  • Schlueter, P. The Novels of Doris Lessing / Carbondale, Southern Illinois University Press, 1973
  • Spiegel, R. Doris Lessing։ The Problem of Alienation and the Form of the Novel / Frankfurt, Germany, Lang, 1980
  • Sprague C., Tiger V. Critical Essays on Doris Lessing / Boston, Hall, 1986

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Николюкин А. Н. Лессинг Д. М. // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 167.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Doris Lessing dies aged 94
  5. ↑ List of 2011 MLA Members / Modern Language Association — NYC: 2011. — P. 100.
  6. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2007/lessing-facts.html
  7. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Who's Who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849.
  9. ↑ http://web.gencat.cat/ca/generalitat/premis/pic/
  10. ↑ https://www.gd.no/kultur/forst-budeie-sa-nobelprisvinner/s/1-934610-3052350
  11. ↑ https://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դորիս_Լեսինգ&oldid=7701120» էջից