Օսկար Ուայլդ

Օսկար Ուայլդ Oscar Wilde
Օսկար Ուայլդ
Ծնվել է	Օսկար Ֆինգալ Օ'Ֆլայերթի Ուիլիս Ուայլդ հոկտեմբերի 16, 1854 թ. Դուբլին, Մեծ Բրիտանիա (այժմ` Իռլանդիա)
Մահացել է	նոյեմբերի 30, 1900 թ. Փարիզ, Ֆրանսիա
Գրական անուն	С.3.3., Սեբաստիան Մելմոտ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ, էսսեիստ, լրագրող
Ազգություն	Մեծ Բրիտանիա
Քաղաքացիություն	Իռլանդիա
Կրթություն	Օքսֆորդի համալսարան (1879)
Ստեղծագործական շրջան	1881—1898
Գրական ոճեր	էսթետիզմ
Թեմաներ	կոմեդիա դրամա ողբերգություն հեքիաթ պոեմ վեպ պատմվածք էսսե
Նշանակալի պարգևներ	Օքսֆորդյան „Նյուդիգեյթ” մրցանակ «Ռավեննա» պոեմի համար
Ներշնչվել է Պլատոն  · Արիստոտել  · Հունական գրականություն  · Ուիլիամ Շեքսպիր  · Ֆրանսիական գրականություն Վիկտոր Հյուգո  · Ջոն Ռեսկին  ·
Ներշնչել է Խորխե Լուիս Բորխես  · Ջեյմս Ջոյս  · Սեմյուել Բեքեթ  · Ստիվեն Ֆրայ  · Թոմ Սթոփփարդ  · Մորրիսսի  · Փիթ Դոերտի  · Բենժամին Տակեր
Ստորագրություն
Վիքիպահեստ	Oscar Wilde
	Oscar Wilde Վիքիպահեստում
Օսկար Ուայլդ Վիքիքաղվածքում
Օսկար Ուայլդ Վիքիդարանում

Օսկար Ֆինգալ Օ'Ֆլայերթի Ուիլիս Ուայլդ (անգլ.՝ Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde, 1854թ. հոկտեմբերի 16, Դուբլին - 1900թ. նոյեմբերի 30, Փարիզ), ծագումով իռլանդացի բրիտանական հանրաճանանաչ բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ, էսսեիստ, քննադատ։ Հայտնի ստեղծագործություններից են «Դորիան Գրեյի դիմանկարը» վեպը (1891), «Սալոմե» ողբերգությունը (1891), «Կինը անարժան ուշադրության» (1893), «Իդեալական ամուսինը» (1895), «Լրջախոհ լինելու կարևորությունը» (շուրջ 1895) կատակերգությունները, «Երջանիկ արքայազնը» հեքիաթների ժողովածուն և այլն։ Ուայդի ստեղծագործություններին հարիր են նուրբ հումորը և յուրօրինակ գեղագիտությունը։ Կյանքի օրոք Լոնդոնի ամենահայտնի թատերագիրներից մեկն էր։ Դեկանդանսի առավել հայտնի ներկայացուցիչներից է։

Գրական գործունեությունը

1879 թ. ավարտել է Օքսֆորդի համալսարանը։ Հաջողություն է ունեցել «Բանաստեղծություններ» (1881) ժողովածուն։ 1882 թվականին շիջել է ԱՄՆ-ի քաղաքները, հանդես է եկել գեղագիտության վերաբերյալ դասախոսություններով, հրատարակել է (ԱՄՆ-ում) երիտասարդ գրողի խռովարարական տրամադրություններն արտահայտող «Հավատ կամ Բիհիլիստներ» (1882) հեղափոխական մելոդրաման և «Պադուայի դքսուհին» (1883) չափածո ողբերգությունը։ Վերադարձել է Լոնդոն, աշխատակցել է թերթերին ու հանդեսներին։ Անբարոյականության մեղադրանքով դատապարտվել է երկու տարվա բանտարկության (1895-1897)։ Ուայլդի հուզական ընկճվածությունն արտացոլված է «Ռեդինգյան բանտի բալլադը» (1898) պոեմում և ետմահու լույս տեսած «De profundis» (1905) խոստովանանքում։ Ուայլդը հարել է իր ժամանակի գրականության մեջ ու թատրոնում գոյություն ունեցած հակաբուրժուական ուղղությանը։

Ուայլդի հեքիաթները («Երջանիկ արքայազնը», «Աստղային տղան») և «Արձակ բանաստեղծություններ»-ը քնարական են, ոճով ու բովանդակությամբ՝ վեհ։ «Քենտերվիլյան ուրվականը» և «Լորդ Արթուր Սևիլի հանցագործությունը» հեգնանքով ներթափանցված բազմասյուժե նովելներ են։ XIX-րդ դարի վերջին ինտելեկտուալ վեպի նմուշ է «Դորիան Գրեյի դիմանկարը» (1891)։ Ուայլդի «Պադուայի դքսուհին», «Սալոմե» (1893), «Ֆլորենցիական ողբերգություն» (1895) ողբերգությունները մեծ կրքերի բանաստեղծական դրամայի վերածնման փորձեր են։ Այլ բնույթ ունեն աշխարհիկ կատակերգությունները, որոնք լի են սրամիտ պարադոքսներով և տիրող դասակարգերի բարքերի դեմ ուղղված էպիգրամներով («Լեդի Ուինդերմիրի հովհարը» (1892), «Կինը անարժան ուշադրության» (1893), «Լրջախոհ լինելու կարևորությունը» (1899)։ Սոցիալ-քննադատական մոտիվներն ուժեղ են «Իդեալական ամուսինը» (1895) կատակերգությունում։

1880-ական թթ. քննադատական հոդվածներում («Մտահաղացումներ» ժողովածու, 1891) Ուայլդը լուսաբանել է ժամանակակից անգլիական գրականության իրեն առավել երևույթները։

Օսկար Ուայլդի ստեղծագործությունները թարգմանվել են հայերեն։

Արտաքին հղումներ

• Վիքիքաղվածքում կարող եք կարդալ «Օսկար Ուայլդ» հոդվածը։
• Օսկար Ուայլդը գրքասերների ակումբում
• Օսկար Ուայլդ

Աղբյուրներ

Օսկար Ուայլդ էջը Վիքիպահեստում

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Օսկար Ուայլդին

• Հայկական սովետական հանրագիտարան
• Complete Works, L. - Glasgow, 1966
• Երկեր, Ե., 1980։
• Հեքիսաթներ, Մ., 1920։
• Полное собрание соч., под. ред. К.И. Чуквоского, т. 1 - 4. СПБ, 1991.
• История Английской литературы, т. 3, М., 1958.

Այլ լեզուներով

• Gide A. Oscar Wilde In Memoriam. — Paris, 1948.
• Gide A. Prétextes, 1929.
• Gide A. Si le grain ne meurt. — Gallimard, 1951.
• Bendz E. O. Wilde a retrospect. — Göteborg, 1921.
• Braybrooke P. O. Wilde, 2 nd ed. — L., 1932.
• Choisy L. F. O. Wilde,  — P., 1927.
• Davies R. H. The Letters of Oscar Wilde. — London, 1962.
• Davies R. H. More Letters of Oscar Wilde. — London, 1985.
• Davray H. O. Wilde. — P., 1928.
• Douglas A. O. Wilde et moi. — Paris, 1917.
• Douglas A. The Autobiography of Lord A. Douglas. — London, 1931.
• Ellman R. Oscar Wilde. Biography. — London, 1987.
• Hagemann C. O. Wilde. — Stuttgart, 1925.
• Harris F. The Life & Confessions of O. Wilde. — N. Y., 1917.
• Hirsch Ch. H. Teleny Ganymede club. — Paris, 1934.
• Holland V. Son of Oscar Wilde. — London, 1954.
• Hopkins R. T. O. Wilde։ a study of the man and his work. — L., 1913.
• Hyde M. O. Wilde. — London, 1976.
• Langlade, Jacques de. Oscar Wilde, ou La Vérité des masques. — Paris, 1987.
• Lemonnier L. La vie d’Oscar Wilde. — P., 1931.
• Mason S. Bibliography of O. Wilde. — L., 1914.
• Mason S. O. Wilde and the Aesthetic Movement. — L., 1920.
• Millard C. S. O. Wilde and the aesthetic movement. — Dublin, 1920.
• Pater, Walter A Novel by Mr. Oscar Wilde. — N. Y., 1919.
• Ransome A. O. Wilde. — L., 1912.
• Renier G., O. Wilde. — P., 1933.
• Richter H. O. Wildes Dichterische Persö nlichkeit // Englische Studien. 1912. — Bd. 45.
• Sawers, G., Hay, P. A Ladder for Mr. Oscar Wilde // Puddle Books. — Reading, 2002.
• Symons A. Studies in prose and verse. — L., 1904.
• Symons A. A Study of Oscar Wilde. — L., 1930.
• Sherard R. H. The Life of O. Wilde. — L., 1906 [переиздание].
• Sherard R. H. The Real Oscar Wilde. — L., 1915.
• Sherard R. H. Twenty Years in Paris. — L., 1920.