Օսկար Ուայլդ

Օսկար Ուայլդ Oscar Wilde
Ծննդյան անուն	Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde
Ծնվել է	հոկտեմբերի 16, 1854({{padleft:1854|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:16|2|0}})
Ծննդավայր	Դուբլին
Վախճանվել է	նոյեմբերի 30, 1900({{padleft:1900|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:30|2|0}}) (46 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Փարիզ
Գրական անուն	С.3.3., Սեբաստիան Մելմոտ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, դրամատուրգ, վիպասան, լրագրող, մանկագիր, վիպագիր, սցենարիստ, գրող և հեղինակ
Լեզու	անգլերեն
Քաղաքացիություն	Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Կրթություն	Մագդալեն քոլիջ և Թրինիթի քոլեջ
Ստեղծագործական շրջան	1881—1898
Ժանրեր	կոմեդիա, դրամա, ողբերգություն, հեքիաթ, պոեմ, վեպ, պատմվածք, էսսե
Գրական ուղղություններ	էսթետիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Որքան կարևոր է լինել լուրջ և Դորիան Գրեյի դիմանկարը
Ամուսին	Կոնստանս Լլոյդ
Համատեղ ապրող	Ռոբերթ Բոլդուն Ռոս
Զավակներ	Սիրիլ Հոլանդ և Վիվիան Հոլանդ
Ներշնչվել է Պլատոն  · Արիստոտել  · Հունական գրականություն  · Վիլյամ Շեքսպիր  · Ֆրանսիական գրականություն Վիկտոր Հյուգո  · Ջոն Ռեսկին  ·
Ներշնչել է Խորխե Լուիս Բորխես  · Ջեյմս Ջոյս  · Սեմյուել Բեքեթ  · Ստիվեն Ֆրայ  · Թոմ Սթոփփարդ  · Մորրիսսի  · Փիթ Դոերտի  · Բենժամին Տակեր
Օսկար Ուայլդ Վիքիքաղվածքում
Oscar Wilde Վիքիպահեստում

Օսկար Ֆինգալ Օ'Ֆլայերթի Ուիլիս Ուայլդ (անգլ.՝ Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde, հոկտեմբերի 16, 1854, Դուբլին - նոյեմբերի 30, 1900, Փարիզ), ծագումով իռլանդացի բրիտանական հանրաճանանաչ բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ, էսսեիստ, քննադատ։ Հայտնի ստեղծագործություններից են «Դորիան Գրեյի դիմանկարը» վեպը (1891), «Սալոմե» ողբերգությունը (1891), «Կինը անարժան ուշադրության» (1893), «Իդեալական ամուսինը» (1895), «Լրջախոհ լինելու կարևորությունը» (շուրջ 1895) կատակերգությունները, «Երջանիկ արքայազնը» հեքիաթների ժողովածուն և այլն։ Ուայլդի ստեղծագործություններին հարիր են նուրբ հումորը և յուրօրինակ գեղագիտությունը։ Կյանքի օրոք Լոնդոնի ամենահայտնի թատերագիրներից մեկն էր։ Դեկանդանսի առավել հայտնի ներկայացուցիչներից է։

Գրական գործունեությունը

1879 թ. ավարտել է Օքսֆորդի համալսարանը։ Հաջողություն է ունեցել «Բանաստեղծություններ» (1881) ժողովածուն։ 1882 թվականին շրջել է ԱՄՆ-ի քաղաքները, հանդես է եկել գեղագիտության վերաբերյալ դասախոսություններով, հրատարակել է (ԱՄՆ-ում) երիտասարդ գրողի խռովարարական տրամադրություններն արտահայտող «Հավատ կամ Բիհիլիստներ» (1882) հեղափոխական մելոդրաման և «Պադուայի դքսուհին» (1883) չափածո ողբերգությունը։ Վերադարձել է Լոնդոն, աշխատակցել է թերթերին ու հանդեսներին։ Անբարոյականության մեղադրանքով դատապարտվել է երկու տարվա բանտարկության (1895-1897)։ Ուայլդի հուզական ընկճվածությունն արտացոլված է «Ռեդինգյան բանտի բալլադը» (1898) պոեմում և ետմահու լույս տեսած «De profundis» (1905) խոստովանանքում։ Ուայլդը հարել է իր ժամանակի գրականության մեջ ու թատրոնում գոյություն ունեցած հակաբուրժուական ուղղությանը։

Ուայլդի հեքիաթները («Երջանիկ արքայազնը», «Աստղային տղան») և «Արձակ բանաստեղծություններ»-ը քնարական են, ոճով ու բովանդակությամբ՝ վեհ։ «Քենտերվիլյան ուրվականը» և «Լորդ Արթուր Սևիլի հանցագործությունը» հեգնանքով ներթափանցված բազմասյուժե նովելներ են։ XIX դարի վերջին ինտելեկտուալ վեպի նմուշ է «Դորիան Գրեյի դիմանկարը» (1891)։ Ուայլդի «Պադուայի դքսուհին», «Սալոմե» (1893), «Ֆլորենցիական ողբերգություն» (1895) ողբերգությունները մեծ կրքերի բանաստեղծական դրամայի վերածնման փորձեր են։ Այլ բնույթ ունեն աշխարհիկ կատակերգությունները, որոնք լի են սրամիտ պարադոքսներով և տիրող դասակարգերի բարքերի դեմ ուղղված էպիգրամներով («Լեդի Ուինդերմիրի հովհարը» (1892), «Կինը անարժան ուշադրության» (1893), «Լրջախոհ լինելու կարևորությունը» (1899)։ Սոցիալ-քննադատական մոտիվներն ուժեղ են «Իդեալական ամուսինը» (1895) կատակերգությունում։

1880-ական թթ. քննադատական հոդվածներում («Մտահաղացումներ» ժողովածու, 1891) Ուայլդը լուսաբանել է ժամանակակից անգլիական գրականության իրեն առավել երևույթները։

Օսկար Ուայլդի ստեղծագործությունները թարգմանվել են հայերեն։

Գրականություն

• Gide A. Oscar Wilde In Memoriam. — Paris, 1948.
• Gide A. Prétextes, 1929.
• Gide A. Si le grain ne meurt. — Gallimard, 1951.
• Bendz E. O. Wilde a retrospect. — Göteborg, 1921.
• Braybrooke P. O. Wilde, 2 nd ed. — L., 1932.
• Choisy L. F. O. Wilde,  — P., 1927.
• Davies R. H. The Letters of Oscar Wilde. — London, 1962.
• Davies R. H. More Letters of Oscar Wilde. — London, 1985.
• Davray H. O. Wilde. — P., 1928.
• Douglas A. O. Wilde et moi. — Paris, 1917.
• Douglas A. The Autobiography of Lord A. Douglas. — London, 1931.
• Ellman R. Oscar Wilde. Biography. — London, 1987.
• Hagemann C. O. Wilde. — Stuttgart, 1925.
• Harris F. The Life & Confessions of O. Wilde. — N. Y., 1917.
• Hirsch Ch. H. Teleny Ganymede club. — Paris, 1934.
• Holland V. Son of Oscar Wilde. — London, 1954.
• Hopkins R. T. O. Wilde։ a study of the man and his work. — L., 1913.
• Hyde M. O. Wilde. — London, 1976.
• Langlade, Jacques de. Oscar Wilde, ou La Vérité des masques. — Paris, 1987.
• Lemonnier L. La vie d’Oscar Wilde. — P., 1931.
• Mason S. Bibliography of O. Wilde. — L., 1914.
• Mason S. O. Wilde and the Aesthetic գրական շարժումներ. — L., 1920.
• Millard C. S. O. Wilde and the aesthetic գրական շարժումներ. — Dublin, 1920.
• Pater, Walter A Novel by Mr. Oscar Wilde. — N. Y., 1919.
• Ransome A. O. Wilde. — L., 1912.
• Renier G., O. Wilde. — P., 1933.
• Richter H. O. Wildes Dichterische Persö nlichkeit // Englische Studien. 1912. — Bd. 45.
• Sawers, G., Hay, P. A Ladder for Mr. Oscar Wilde // Puddle Books. — Reading, 2002.
• Symons A. Studies in prose and verse. — L., 1904.
• Symons A. A Study of Oscar Wilde. — L., 1930.
• Sherard R. H. The Life of O. Wilde. — L., 1906 [переиздание].
• Sherard R. H. The Real Oscar Wilde. — L., 1915.
• Sherard R. H. Twenty Years in Paris. — L., 1920.

Արտաքին հղումներ

• Վիքիքաղվածքում կարող եք կարդալ «Օսկար Ուայլդ» հոդվածը։
• Օսկար Ուայլդը գրքասերների ակումբում
• Հայկական սովետական հանրագիտարան
• Complete Works, L. - Glasgow, 1966
• Երկեր, Ե., 1980։
• Հեքիսաթներ, Մ., 1920։
• Полное собрание соч., под. ред. К.И. Чуквоского, т. 1 - 4. СПБ, 1991.
• История Английской литературы, т. 3, М., 1958.

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Օսկար Ուայլդին

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Օսկար Ուայլդ կատեգորիայում։