Մոհամմադ-Ալի Ջամալզադե

Մոհամմադ-Ալի Ջամալզադե; محمد علی جمالزاده اصفهانی‎‎
Ծնվել է	հունվարի 13, 1892
Ծննդավայր	Սպահան, Իրան
Վախճանվել է	նոյեմբերի 8, 1997 (105 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ժնև, Շվեյցարիա
Գերեզման	Petit-Saconnex Cemetery
Մասնագիտություն	լեզվաբան, գրող, պատմաբան, վիպասան, թարգմանիչ և բանաստեղծ
Քաղաքացիություն	Իրան
Կրթություն	Լոզանի համալսարան, Բուրգունդիայի համալսարան և Collège Saint Joseph – Antoura?
Ժանրեր	պատմվածք
	Mohammadali Jamalzadeh Վիքիպահեստում

Մոհամմադ-Ալի Ջամալզադե (պարսկերեն՝ محمد علی جمالزاده اصفهانی, հունվարի 13, 1892(1892-01-13)^[1], Սպահան, Իրան - նոյեմբերի 8, 1997(1997-11-08)^[1], Ժնև, Շվեյցարիա), պարսիկ արձակագիր, թարգմանիչ, բանասեր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիքից մեկնել է Բեյրութ, ապա՝ Եվրոպա ուսանելու, և այլևս հայրենիք չի վերադարձել։ Ջամալզադեն Իրանի առաջին գրողն է, որ նոր պատմվածքներ է գրել խոսակցական պարսկերենով, և համարվում է պարսկական պատմվածքի հիմնադիրը։ 1921 թվականի հունվարին Ջամալզադեն Բեռլինում հրատարակվող «Քավեհի» էջերում հրատարակում է «Պարսկերենը շաքար է» պատմվածքը, իսկ տարեվերջին լույս է ընծայում պարսկերեն աշխարհաբարով անդրանիկ գիրքը՝ «Լինում է, չի լինում»։ Դրանում զետեղված վեց պատմվածքներն աչքի էին ընկնում սուր երգիծական բնույթով և լիովին նորություն էին իրանական գրականության մեջ։

Նրա գրչին են պատկանում «Լինում է, չի լինում», «Հին ու նոր» ժողովածուները, «Երկվորյակներ», «Մասումե Շիրազի», «Խենթանոց», «Նեխած աղ» և այլ նշանավոր պատմվածքներ։ «Քաղաքական գործիչ» պատմվածքն անչափ կարևոր է գրողի անձի և հասարակական-քաղաքական ըմբռնումների դրսևորման տեսակետից։

Ապրելով և ստեղծագործելով Եվրոպայում, Ջամալզադեն այդուամենայնիվ մերժում է եվրոպական վարք ու բարքը, արևմտյան քաղաքակրթության կույր ընդօրինակումը՝ գերապատվությունը տալով ազգային հասարակական-մշակութային ավանդույթներին։ Տիրապետելով եվրոպական մի քանի լեզուների, կատարել է արժեքավոր թարգմանություններ՝ դրանք ամփոփելով «Յոթ երկիր» գրքում։ Նրա հուշերում տեղ են գտել նաև դրվագներ 1915 թվականի Հայոց Եղեռնից, որոնց ականատեսն է եղել գրողը։ Այդ նյութերը վավերագրական կարևոր արժեք են ներկայացնում հայ ժողովրդի պատմությունն ուսումնասիրողների համար^[2]։

Ջամալզադեն հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեյլանոլդոլեհ (պատմվածք)։ Մետաքսի ճամփան (Իրանի ժամանակակից պատմվածքը), Ե., Ապոլոն, 1996, էջ 16-19։ Պարսկերենից թարգմ.՝ Խաչիկ Խաչեր։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ Մետաքսի ճամփան (Իրանի ժամանակակից պատմվածքը), Ե., Ապոլոն, 1996, էջ 14-15։

[_c01629506d7a9e96-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[2] Մետաքսի ճամփան (Իրանի ժամանակակից պատմվածքը), Ե., Ապոլոն, 1996, էջ 14-15։

[1]

[2]