Ստեֆան Ժերոմսկի

Ստեֆան Ժերոմսկի; լեհ.՝ Stefan Żeromski
Ծնվել է	հոկտեմբերի 14, 1864[…]
Ծննդավայր	Կելցե, Q24932577?, Radom Governorate, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	նոյեմբերի 20, 1925[…] (61 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վարշավա, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Գերեզման	Վարշավայի կալվինիստական գերեզմանոց
Գրական անուն	Maurycy Zych, Józef Katerla և Stefan Iksmoreż
Մասնագիտություն	գրող, օրագրի հեղինակ, դրամատուրգ և գիտաֆանտաստիկ գրող
Լեզու	լեհերեն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	The Spring to Come?
Անդամակցություն	Polish PEN Club? և Związek Zawodowy Literatów Polskich?
Կուսակցություն	Լեհական սոցիալիստական կուսակցություն
Պարգևներ	և
Համատեղ ապրող	Oktawia Żeromska?
Զավակներ	Adam Żeromski? և Monika Żeromska?
	Stefan Żeromski Վիքիպահեստում

Ստեֆան Ժերոմսկի (լեհ.՝ Stefan Żeromski, հոկտեմբերի 14, 1864(1864-10-14)^[1]^[2]^[3]^[…], Կելցե, Q24932577?, Radom Governorate, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 20, 1925(1925-11-20)^[4]^[5]^[1]^[…], Վարշավա, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն^[4]), լեհ գրող, թատերագիր, հրապարակախոս

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեֆան Ժերոմսկին ծնվել է Ստրովչինա գյուղում։ Մանկության տարիներն անց է կացրել 1863 թվականի ապստամբության ավանդույթներով լի վայրերում, որոնք իրենց ազդեցությունն են թողել նրա գրական առաջին գործերի վրա։ Միջնակարգ կրթությունն ստացել է Կելցեի ռուսական դպրոցում, որը նկարագրել է իր «Սիզիֆյան աշխատանք» վեպում։ Այնուհետև սովորել է Վարշավայի անասնաբուժական ինստիտուտում։ 1889 թվականից աշխատել է որպես մասնավոր ուսուցիչ։ 1880-ական թվականներին սկսել է գրական գործունեությունը։ 1892 թվականին ճամփորդել է Վիեննայում, Ցյուրիխում, Մյունխենում։ 1892-1896 թվականներին աշխատել է որպես գրադարանավար, եղել է Ռապերսվիլի լեհական ազգային թանգարանի (Շվեյցարիա) գրադարանավարը, 1897-1904 թվականներին աշխատել է Վարշավայի Զամոյսկիների գրադարանում։ Պոեզիայի առաջին ժողովածուները հրատարակել է 1895 թվականին^[8]։ 1906 թվականին ուղևորվել է Իտալիա, 1908 թվականին ձերբակալվել է ագիտացիոն գործունեության համար։ Ազատ արձակվելուց հետո՝ 1912 թվականին, բնակվել է Փարիզում։ Լեհաստան վերադառնալով՝ ապրել է Կրակովում և Զակոպանեում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբում միացել է Յուզեֆ Պիլսուդսկու լեգիոնին, սակայն շուտով լքել է այն։ 1914 թվականին Յան Կասպրովիչի հետ միասին Զակոպանեում հիմնադրել է գաղտնի քաղաքական կազմակերպություն, որը քարոզել է բոլոր լեհական հողերի միավորման գաղափարը։ Մասնակցել է տարբեր քաղաքական, հասարակական, մշակութային արշավների, նախաձեռնել է Լեհաստանի գրականության ակադեմիայի ստեղծումը, հիմնադրել է Լեհաստանի Գրական ակումբը (Polski Klub Literacki)։

1924 թվականին առաջադրվել է Գրականության Նոբելյան մրցանակի, որը ստացել է Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտը։ 1925 թվականին ստացել է պետական գրական մրցանակ «Քամին ու ծովը („Wiatr od morza“) ստեղծագործության համար^[9]։

Գրական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժերոմսկու էսթետիկական հայացքների ձևավորման գործում մեծ դեր է խաղում ռուս գրականությունը։ Իր առաջին գործերով նա աչքի ընկնող տեղ է գրավում իր ժամանակի դեմոկրատական գրողների շարքում՝ հանդես գալով որպես բուրժուական հասարակարգի կրքոտ և անողոք քննադատ։ Ժերոմսկու բարձր արվեստով գրված ռեալիստական երկերը, որոնք պատկերում են լեհ բանվորների և գյուղացիների ծանր կյանքը, մերկացնում են հին աշխարհի սոցիալական անհավասարությունը, կազմում են լեհ ժողովրդի դեմոկրատական մշակութային ժառանգության արժեքավոր գանձերը։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Charitas (1919) (cz.3 cyklu Walka z szatanem)
Doktor Piotr
Duma o hetmanie
Dzieje grzechu (1908)
Echa leśne
Firlykowe Wzgórze
Ludzie bezdomni (1900)
Na probostwie w Wyszkowie
Nawracanie Judasza (1916) (cz.1 cyklu Walka z szatanem)
O żołnierzu tułaczu
Popioły (1902)
Przedwiośnie
Puszcza Jodłowa
Rozdzióbią nas kruki, wrony
Róża (1909)
Sen o szpadzie
Siłaczka
Sułkowski
Syzyfowe prace (1897)
Uciekła mi przepióreczka
Uroda życia (1912)
Wiatr od morza
Wierna rzeka (1912)
Zamieć (1916) (cz.2 cyklu Walka z szatanem)
Zapomnienie
Zmierzch

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Витт В. Стефан Жеромский. М., 1961.
Mały słownik pisarzy polskich. Część pierwsza. Warszawa: Wiedza powszechna, 1966. S. 197-199.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Krzyzanowski J. R. Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Жеромский Стефан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1-s1-40/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1-s1-40.pdf
↑ Жеромский Стефан // Железное дерево - Излучение. - М. : Большая Российская энциклопедия, 2008. - С. 42. - (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004-, т. 10). - ISBN 978-5-85270-341-5.
↑ Լեհական նովելներ, Հայպետհրատ, Երևան, 1955

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Stefan Żeromski (կենսագրություն, տեքստեր)(անգլ.)(լեհ.)
Stefan Żeromski Արխիվացված 2013-01-01 Wayback Machine(անգլ.)
Stefan Żeromski Արխիվացված 2007-06-24 Wayback Machine(լեհ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեֆան Ժերոմսկի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 285)։

[_6000608b15d693fc-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Krzyzanowski J. R. Encyclopædia Britannica

[_684a485fb6df419c-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_0a30908f1eb63c22-3] 3,0 ^3,1 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)

[_9893d7feb3643d25-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Жеромский Стефан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_52f59602ce38c34b-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_552fd4d12121ea3d-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_f0a87577594127a5-7] ttps://bazhum.muzhp.pl/media/files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1-s1-40/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1-s1-40.pdf

[8] Жеромский Стефан // Железное дерево - Излучение. - М. : Большая Российская энциклопедия, 2008. - С. 42. - (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004-, т. 10). - ISBN 978-5-85270-341-5.

[9] Լեհական նովելներ, Հայպետհրատ, Երևան, 1955

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]