Մյունխեն

Մյունխեն
Քաղաք
	Մյունխեն
	գերմ.՝ München
Դրոշ	Զինանշան
	Կոորդինատներ: 48°8′13.9″ հս․ լ. 11°34′31.8″ ավ. ե. / 48.137194° հս․. լ. 11.575500° ավ. ե.
Երկիր	Գերմանիա
Ներքին բաժանում	Altstadt-Lehel?, Ludwigsvorstadt-Isarvorstadt?, Maxvorstadt?, Schwabing-West?, Au-Haidhausen?, Sendling?, Sendling-Westpark?, Schwanthalerhöhe?, Neuhausen-Nymphenburg?, Moosach?, Milbertshofen-Am Hart?, Schwabing-Freimann?, Bogenhausen?, Berg am Laim?, Trudering-Riem?, Ramersdorf-Perlach?, Obergiesing?, Untergiesing-Harlaching?, Thalkirchen-Obersendling-Forstenried-Fürstenried-Solln?, Hadern?, Pasing-Obermenzing?, Aubing-Lochhausen-Langwied?, Allach-Untermenzing?, Feldmoching-Hasenbergl? և Laim?
Հիմնադրված է	1158 թ.
Առաջին հիշատակում	14 Հունիսի 1158
Մակերես	310,71 կմ²
ԲԾՄ	519±1 մետր
Բնակչություն	1 185 421 մարդ (մայիսի 25, 1987),; 1 388 308 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2012),; 126 940 մարդ (դեկտեմբերի 1, 1840),; 1 348 335 մարդ (մայիսի 9, 2011),; 1 293 599 մարդ (մայիսի 27, 1970),; 1 407 836 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2013),; 10 810 մարդ (1369),; 11 267 մարդ (1396),; 1 429 584 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2014),; 1 450 381 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2015),; 1 500 560 մարդ (մայիսի 31, 2016),; 831 937 մարդ (սեպտեմբերի 13, 1950),; 680 704 մարդ (հունիսի 16, 1925),; 1 464 301 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2016),; 1 456 039 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2017),; 1 314 865 մարդ (դեկտեմբերի 31, 1975)
Հեռախոսային կոդ	089
Փոստային ինդեքսներ	80331, 81929, 80802, 80805, 81377, 81379, 81737, 81730, 81735 և 81825
Ավտոմոբիլային կոդ	M
Պաշտոնական կայք	muenchen.de
	Մյունխեն Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Մյունխեն (այլ կիրառումներ)

Մյունխեն (գերմ.՝ München, ավանդական հայերեն ուղղագրությամբ՝ Մյունխէն), Գերմանիայի երրորդ քաղաքը Բեռլինից և Համբուրգից հետո, Բավարիայի մայրաքաղաքը։ Ըստ 2015 թվականի մայիսին կայացած մարդահամարի տվյալների՝ Մյունխենն ունի մոտավորապես 1.5 միլիոն բնակիչ։ Պաշտոնապես քաղաք է հռչակվել 1158 թվականին^[15]: 1255 թվականին քաղաքը դարձել է բավարական հերցոգի նստավայր, 1328 թվականին՝ կայսերական աթոռանիստ, իսկ 1508 թվականից անկախ բավարական մարզի կենտրոնն է։ Մյունխենում են գտնվում պետական և միջազգային ներկայացուցչարաններ, կարևորագույն կրթական հաստատություններ, նշանակալից թանգարաններ և թատրոններ, հանրահայտ շինություններ։ Այստեղ հաճախ կազմակերպվում են միջազգային սպորտային մրցույթներ, ցուցահանդեսներ, համագումարներ, ինչպես նաև բավարական ազգային տոներից մեկը՝ Օկտոբերֆեստը:

Աշխարհագրական դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկած է Ալպյան նախալեռներում: Գտնվում է Լաուտերախ շրջանի կազմում։ Քաղաքի ամենաբարձր կետը ընկած է ծայր հարավում՝ Զոլնի շրջանում, գտնվում է մոտավորապես 600 մետր դեպի հարավ Վարնբերգ կոչվող շինությունից (579 մ բարձր ծովի մակարդակից) և ունի 580.5 մ բարձրություն ծովի մակարդակից։ Ամենացածր կետն ընկած է քաղաքի հյուսիսային սահմանի մոտ՝ Ֆելդմոխինգ շրջանում՝ Շվարցհյոլց անտառային շրջանից դեպի արևմուտք և ունի 480 մ բարձրույթուն ծովի մակարդակից։ Հետևաբար քաղաքի տեղամասերի բարձրությունների առավելագույն տարբերությունը 100.5 մ է։ Մյունխենի միջով է հոսում Իզար գետը, որի երկարությունը 13.7 կմ է։ Գետի վրա կառուցված է Վերքկանալ կոչվող ջրանցքը։ Մյունխենի տակ գրունտային ջրերի մեծ պաշար կա, իսկ քաղաքից հյուսիս գրունտային ջրերից առաջացած ճահճուտներ են, որոնցից հայտնի են Դաչաուեր Մոոսը՝ հյուսիս-արևմուտքում և Էրդինգեռ Մոոսը՝ հյուսիս-արևելքում։ Քաղաքի մակերեսը կազմում է շուրջ 31.071,91 հա, որի 44,1 %֊ը կազմում են տարաբնույթ շինություններ, 17,2 %֊ը՝ ավտոճանապարհը, 15,5 %ը՝ կանաչ բուսածածկույթը, իսկ մնացած տարածքը՝ հանգստի գոտիները։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մյունխեն քաղաքը գտնվում է խոնավ ատլանտյան և չոր մայրցամաքային կլիմայի անցումային տարածքում՝ չափավոր զով կլիմայով։ Ձմեռները համեմատաբար ցուրտ են, սակայն օդի ջերմաստիճանը հազվադեպ է իջնում -25°-ից։ Եղանակի վրա ազդող մյուս կարևոր գործոններն են Ալպերը և Դանուբ գետը։ Այս բոլորի հիման վրա եղանակը հարաբերականորեն փոփոխական է։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բավարիայի քարտեզ
Տեսադաշտում քաղաքի կենտրոնն է՝ Մարիենփլաթցը, քաղաքապետարանի շենքը և Լիբֆռաուենդոմը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ https://www.br.de/themen/bayern/inhalt/unterwegs-in-bayern/isar-brueckenbrand-stadtgruendung100.html
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik — M: LfStat, 1991. — S. 3. — 714 p.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15707237"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12111-101r&levelindex=1&levelid=1373007182974&index=1
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001
↑ 2011 EU census
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q698848"></a>
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978) / Bavarian State Office for Statistics and Data — Munich: 1978. — P. 11*. — 538 p.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15715309"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978) / Bavarian State Office for Statistics and Data — Munich: 1978. — 538 p.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15715309"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>
↑ https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online?sequenz=tabelleErgebnis&selectionname=12411-001
↑ http://www.muenchen.de/aktuell/2015-06/muenchen-einwohnerzahl-1-5-millionen.html
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1952) / Bavarian State Office for Statistics and Data — Munich: 1952.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15721756"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>
↑ Ortschaften-Verzeichnis für den Freistaat Bayern / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik — M: 1928.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23942332"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a>
↑ https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — DESTATIS.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975 — DESTATIS, 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63812020"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
↑ [1]

[[https://www.br.de/themen/bayern/inhalt/unterwegs-in-bayern/isar-brueckenbrand-stadtgruendung100.html_https://www.br.de/themen/bayern/inhalt/unterwegs-in-bayern/isar-brueckenbrand-stadtgruendung100.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-1] ttps://www.br.de/themen/bayern/inhalt/unterwegs-in-bayern/isar-brueckenbrand-stadtgruendung100.html

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q15707237">[http://nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb00059539-6_Amtliches_Ortsverzeichnis_für_Bayern]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:de:Bayerisches_Landesamt_für_Statistik|Bayerisches_Landesamt_für_Statistik]]_—_[[:Մյունխեն|M]]:_[[:de:Bayerisches_Landesamt_für_Statistik|LfStat]],_1991._—_S.&nbsp;3._—_714&nbsp;p.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15707237"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a></div>-2] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik — M: LfStat, 1991. — S. 3. — 714 p.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15707237"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>

[[https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12111-101r&levelindex=1&levelid=1373007182974&index=1_https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12111-101r&levelindex=1&levelid=1373007182974&index=1]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] 3,0 ^3,1 https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12111-101r&levelindex=1&levelid=1373007182974&index=1

[[https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001_https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q39825"_data-entity-id="Q698848">2011_EU_census<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q698848"></a></div>-5] 2011 EU census
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q698848"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q15715309">[http://nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb00052491-8_Amtliches_Ortsverzeichnis_für_Bayern_(1978)]<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:d:Q812420|Bavarian_State_Office_for_Statistics_and_Data]]_—_[[:Մյունխեն|Munich]]:_1978._—_P.&nbsp;11*._—_538&nbsp;p.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15715309"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a></div>-6] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978) / Bavarian State Office for Statistics and Data — Munich: 1978. — P. 11*. — 538 p.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15715309"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q15715309">[http://nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb00052491-8_Amtliches_Ortsverzeichnis_für_Bayern_(1978)]<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:d:Q812420|Bavarian_State_Office_for_Statistics_and_Data]]_—_[[:Մյունխեն|Munich]]:_1978._—_538&nbsp;p.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15715309"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a></div>-7] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978) / Bavarian State Office for Statistics and Data — Munich: 1978. — 538 p.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15715309"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>

[[https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online?sequenz=tabelleErgebnis&selectionname=12411-001_https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online?sequenz=tabelleErgebnis&selectionname=12411-001]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttps://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online?sequenz=tabelleErgebnis&selectionname=12411-001

[[http://www.muenchen.de/aktuell/2015-06/muenchen-einwohnerzahl-1-5-millionen.html_http://www.muenchen.de/aktuell/2015-06/muenchen-einwohnerzahl-1-5-millionen.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttp://www.muenchen.de/aktuell/2015-06/muenchen-einwohnerzahl-1-5-millionen.html

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q15721756">[http://www.nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb00052490-2_Amtliches_Ortsverzeichnis_für_Bayern_(1952)]<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:d:Q812420|Bavarian_State_Office_for_Statistics_and_Data]]_—_[[:Մյունխեն|Munich]]:_1952.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15721756"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a></div>-10] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1952) / Bavarian State Office for Statistics and Data — Munich: 1952.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15721756"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q571"_data-entity-id="Q23942332">[[:d:Q23942332|Ortschaften-Verzeichnis_für_den_Freistaat_Bayern]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:de:Bayerisches_Landesamt_für_Statistik|Bayerisches_Landesamt_für_Statistik]]_—_[[:Մյունխեն|M]]:_1928.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23942332"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a></div>-11] Ortschaften-Verzeichnis für den Freistaat Bayern / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik — M: 1928.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23942332"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1726"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q812420"></a>

[[https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html_https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] ttps://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html

[[https://web.archive.org/web/20190310200237/https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Archiv/GVAuszugQ/AuszugGV4QAktuell.xlsx?_blob=publicationFile_Alle_politisch_selbständigen_Gemeinden_mit_ausgewählten_Merkmalen_am_31.12.2018_(4._Quartal)]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:Federal_Statistical_Office_of_Germany|DESTATIS]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a></div>-13] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — DESTATIS.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q732577"_data-entity-id="Q63812020">[[:d:Q63812020|Alle_politisch_selbständigen_Gemeinden_mit_ausgewählten_Merkmalen_am_31.12.1975]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:Federal_Statistical_Office_of_Germany|DESTATIS]],_2018.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63812020"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a></div>-14] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975 — DESTATIS, 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63812020"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>

[15] [1]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Մյունխեն

Բովանդակություն

Աշխարհագրական դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով