Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված

Օրվա հոդված «Օրվա հոդված» նախագծի նպատակն է Գլխավոր էջում ամեն օր ներկայացնել հետաքրքիր, ուշագրավ հոդվածներ: Ի տարբերություն «Ցուցափեղկ» նախագծի, որի նպատակն է ընտրել և ներկայացնել որակական առումով անթերի հոդվածներ, այստեղ կարևոր է, որ հոդվածը ունենա բավարար որակ, լինի բովանդակալից և ներկայացնի այնպիսի թեմա, որը հետաքրքություն կառաջացնի այցելուների մոտ՝ «Վիքիպեդիա» ազատ հանրագիտարանի բովանդակության նկատմամբ: Ինչպե՞ս է հոդվածը հայտնվում «Օրվա հոդվածը» բաժնում Նախ որևէ խմբագրող կամ ընթերցող նկատում է հետաքրքրաշարժ մի հոդված և այն առաջարկում է «Թեկնածուներ» կոչվող էջում: Այստեղ կատարվում է ընտրություն՝ ըստ գործող չափանիշների: Ընտրված հոդվածներից մեկ պարբերություն (սովորաբար ներածությունը) տեղադրվում է հատուկ կաղապարի մեջ (ամեն տարվա համար ստեղծված է 366 այդպիսի կաղապար), որը տարվա համապատասխան օրը հայտնվում է Գլխավոր էջում: Եթե ինքներդ հանդիպել եք հետաքրքիր հոդված, ապա սեղմեք այստեղ այն «թեկնածու» առաջարկելու համար: Մասնակիցն առաջարկվող ցանկից ընտրում, բարելավում կամ ստեղծում է հոդվածներ, որոնք չափանիշներին համապատասխանելու դեպքում ըստ ամսվա օրերի կընտրվեն: Ընտրված հոդվածներից մեկ պարբերություն (սովորաբար ներածությունը) տեղադրվում է հատուկ կաղապարի մեջ (ամեն տարվա համար ստեղծված է 366 այդպիսի կաղապար), որը տարվա համապատասխան օրը հայտնվում է Գլխավոր էջում: Կանոնակարգային Օրվա հոդվածի թեկնածուներ կարող են դառնալ այն հոդվածները, որոնք չեն ընտրվել Շաբաթվա կենսագրություն, Շաբաթվա հոդված և Ընտրյալ, Լավ և Տարվա հոդված չեն հանդիսանում, բացառությամբ եթե առաջադրվելու պահին էական բարելավվել են, քան նախկինում: Հոդվածի ընտրվելու պարագայում ստեղծող (բարելավող) մասնակիցն իր քննարկման էջում ստանում է ծանուցում, իսկ չընտրվելու դեպքում՝ չընտրվելու վերաբերյալ համապատասխան ծանուցում ստանում է հոդվածն առաջադրողը: Խմբագիրների կողմից դիտողություններ կամ առաջարկներ անելուց մեկ շաբաթ հետո դրանք անարձագանք մնալու դեպքում հոդվածն ավտոմատ կերպով տեղափոխվում է «Չընտրված թեկնածուներ» բաժին՝ համապատասխան ծանուցումով: Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայի 224 003 հոդվածներից Օրվա հոդված է ընտրվել 1283-ը (2014 թվականի փետրվարի 27-ից): Նախագիծը վերահսկվում է ակտիվ մասնակիցների կողմից (տե՛ս աջում⇒):

Նախագծի ենթաէջեր Հոդվածների չափանիշներ Բոլոր օրվա հոդվածները Վիճակագրություն Առաջարկվող ցանկ Թեկնածուներ (ավելացնել) Կաղապարներ Օրվա հոդված Օրվա հոդված ընտրված հոդված Հոդվածի ծանուցում Հոդվածի ծանուցումարևմտ Չընտրված հոդվածի ծանուցում Կատեգորիաներ ‎Կատեգորիա:2012 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2014 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2015 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2016 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2017 թ. օրվա հոդվածներ Վերահսկող մասնակիցներ Voskanyan (քննարկում) Arsog1985 (քննարկում) Արամ-վան

Թարմացնել այս էջի քեշը • Թարմացնել Գլխավոր էջի քեշը.

Հունիսի 28-ի հոդված

-

Վասիլի Ալեքսանդրովիչ Սուխոմլինսկի, (ուկր.՝ Василь Олександрович Сухомлинський, սեպտեմբերի 28, 1918, Վասիլևկա, Ուկրաինա - սեպտեմբերի 2, 1970, Պավլիշ, ՈւԽՍՀ), խորհրդային ականավոր նորարար մանկավարժ և գրող, ԽՍՀՄ մանկավարժական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ (1968), մանկավարժական գիտությունների թեկնածու (1955), ՈւԽՍՀ դպրոցի վաստակավոր ուսուցիչ (1958), սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1968)։ Սուխոմլինսկին ստեղծել է մարդասիրական սկզբունքների վրա հիմնված մանկավարժական յուրօրինակ համակարգ, որի կենտրոնում երեխան է, և դաստիարակության ու ուսուցման գործընթացները նպատակաուղղված են նրա անձի զարգացմանը։ Սոխումլինսկին գրել է 400-ից ավելի գիտական աշխատություններ, այդ թվում՝ 44 գիրք, դրանցից առավել հայտնի են հետևյալները՝ «Զրույց դպրոցի երիտասարդ դիրեկտորի հետ», «Երեխաների աշխատանքային դաստիարակությունը գյուղական դպրոցում», «Դպրոցականների մեջ կոլեկտիվիզմի դաստիարակումը», «Դպրոցականի հոգևոր աշխարհը», «Միջնակարգ դպրոցի մանկավարժական կոլեկտիվը», «Աշխատանքը և բարոյական դաստիարակությունը», «Երիտասարդ սերնդի բարոյական իդեալը», «Հավատացե՛ք մարդուն», «Խոհեր մարդու մասին», «Դպրոցի դիրեկտորը՝ ուսումնադաստիարակչական աշխատանքի ղեկավար», «Մարդն անկրկնելի է», «Դեպի երեխայի սիրտը տանող ճամփան», «Երիտասարդ սերնդի մեջ աշխատանքի նկատմամբ բարոյական ազդակների դաստիարակումը»... Ավելին⇒

-

Անցած 10 օրվա հոդվածները	Եկող 10 օրվա հոդվածները
Հունիսի 26 Զբոսաշրջությունը Ֆինլանդիայում (ֆին.՝ Matkailu Suomessa), Ֆինլանդիայի Հանրապետության տնտեսության գլխավոր ճյուղերից մեկը։ Ֆինլանդիա պետությունը գտնվում է Հյուսիսային Եվրոպայում՝ Սկանդինավյան թերակղզու արևելքում։ Տեղակայված է Բալթյան վահանի սահմաններում, իսկ տարածքում գերակշռում են մետամորֆային ապարների կոմպլեքսները և մինչքեմբրի գրանիտոիդները՝ ծածկված անթրոպոգենի սառցադաշտային նստվածքներով։ Ֆինլանդիայի զբոսաշրջության պատմության բարձրակետը համարվում է 1996 թվականը, երբ այս երկիրը դարձավ Շենգենյան համաձայնության անդամ (նախորդ տարի Ֆինլանդիան միացել էր ... Ավելին⇒	Հունիսի 28 Վասիլի Ալեքսանդրովիչ Սուխոմլինսկի, (ուկր.՝ Василь Олександрович Сухомлинський, սեպտեմբերի 28, 1918, Վասիլևկա, Ուկրաինա - սեպտեմբերի 2, 1970, Պավլիշ, ՈւԽՍՀ), խորհրդային ականավոր նորարար մանկավարժ և գրող, ԽՍՀՄ մանկավարժական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ (1968), մանկավարժական գիտությունների թեկնածու (1955), ՈւԽՍՀ դպրոցի վաստակավոր ուսուցիչ (1958), սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1968)։ Սուխոմլինսկին ստեղծել է մարդասիրական սկզբունքների վրա հիմնված մանկավարժական յուրօրինակ համակարգ, որի կենտրոնում երեխան է, և դաստիարակության ու ուսուցման գործընթացները նպատակաուղղված են նրա անձի զարգացմանը։ Սոխումլինսկին գրել է 400-ից ավելի գիտական աշխատություններ, այդ թվում՝ 44 գիրք, դրանցից առավել հայտնի են հետևյալները՝ «Զրույց դպրոցի երիտասարդ դիրեկտորի հետ», «Երեխաների աշխատանքային դաստիարակությունը գյուղական դպրոցում», «Դպրոցականների մեջ կոլեկտիվիզմի դաստիարակումը», «Դպրոցականի հոգևոր աշխարհը», «Միջնակարգ դպրոցի մանկավարժական կոլեկտիվը», «Աշխատանքը և բարոյական դաստիարակությունը», «Երիտասարդ սերնդի բարոյական իդեալը», «Հավատացե՛ք մարդուն», «Խոհեր մարդու մասին», «Դպրոցի դիրեկտորը՝ ուսումնադաստիարակչական աշխատանքի ղեկավար», «Մարդն անկրկնելի է», «Դեպի երեխայի սիրտը տանող ճամփան», «Երիտասարդ սերնդի մեջ աշխատանքի նկատմամբ բարոյական ազդակների դաստիարակումը»... Ավելին⇒
Հունիսի 25 Ճոն Տոլմայեան (անգլերէն՝ John Hovig Dolmayan, ծնած` 15 Յուլիս, 1973, Պէյրութ, Լիբանան), Լիբանան ծնած ամերիկահայ թմբկահար, նուագած է հանրայայտ «System of a Down» խումբին մէջ, իսկ 2003 թվականին, այլ հայազգի երաժիշտ ` «System of a Down» խումբի նախկին կիթառահար՝ Տարօն Մալաքեանի հետ հիմնած է «Scars on Broadway» խումբը։ Տոլմայեան ծնած է 15 Յուլիս, 1973-ին, Լիբանանի մայրաքաղաք՝ Պէյրութի մէջ։ Լիբանանի մէջ տեղի ունեցող քաղաքացիական պատերազմին պատճառով, Տոլմայեաններու ընտանիքը կը տեղափոխուի Թորոնթօ, այնուհետեւ Լոս Անճելըս, երբ Ճոն հինգ տարեկան էր: Տոլմայեան 2 տարեկան հասակէն սկսած է հետաքրքրուիլ հարուածային գործիքներով ։ Առաջին անգամ լիարժէք հարուածային գործիք նուագած է... Ավելին⇒	Հունիսի 29 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 24 Ռուբեն Դարիո (իսպ.՝ Rubén Darío, իսկական անունը` Ֆելիքս Ռուբեն Գարսիա Սարմшենտո իսպ.՝ Félix Rubén García Sarmiento, 1867 թվականի հունվարի 18, Մետապա, համաշխարհային ճանաչում ունեցող առաջին լատինոամերիկյան բանաստեղծը, իսպանալեզու գրականության մեջ մոդեռնիզմի վառ արտահայտված ներկայացուցիչներից մեկը: Ռուբեն Դարիոն ծնվել է 1867 թվականի հունվարի 18-ին նիկարագուական Մետապա քաղաքում (ներկայումս գրողի պատվին վերանվանվել է Սյուդադ Դարիո), նա առևտրական Մանուել Գարսիայի և Ռոսի Սարմшենտոյի ընտանիքի առաջին երեխան էր: Նրա ծնողները մորաքրոջ երեխաներ էին, այդ պատճառով էլ նրանք կարողացել են ամուսնանալ միայն 1866 թվականի ապրիլի 26-ին Լեոն քաղաքում, եկեղեցու հետ հարս ու փեսայի մերձավոր ազգակցական կապի խնդիրը կարգավորելուց հետո: Այդ ամուսնությունը երջանիկներից չէր, Ռուբենի հայրը տառապում էր ալկոհոլիզմով և հաճախակի այցելում էր... Ավելին⇒	Հունիսի 30 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 23 Զբոսաշրջությունը Չինաստանում, Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության տնտեսության կարևորագույն ճյուղերից մեկը։ Զբոսաշրջությունը Չինաստանում զարգացման ուղին է բռնել վերջին տասնամյակում՝ երկրի տնտեսության բարեփոխումներից հետո: Չինաստանը առաջատարներից է ներգնա և արտագնա զբոսաշրջային շուկաներում: Աշխարհը գտնվում է անընդհատ զարգացող չինական տուրիզմի «կենտրոնում»: Չինաստանն աշխարհի երրորդ ամենաայցելվող երկիրն է: Արտասահմանցի զբոսաշրջիկների թիվը 2010 թվականին կազմել է 55.98 միլիոն մարդ, իսկ արդեն 2015 թվականին 98.8 միլիոն: Արտարժույթային եկամուտը կազմել է 45.8 միլիարդ ամերիկյան դոլլար: 2010 թվականի տվյալներով եղել է չորրորդ աշխարհում: Ներքին զբոսաշրջային այցելությունների թիվը կազմել է 1.61 միլիարդ, ընդհանուր եկամուտը՝ 777.1 միլիարդ յուան: Ըստ ՀԶԿ-ի՝ 2020 թվականին, Չինաստանն արտասահմանցի ներգաղթյալների շնորհիվ լինելու է... Ավելին⇒	Հուլիսի 1 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 22 Զբոսաշրջությունը Չինաստանում, Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության տնտեսության կարևորագույն ճյուղերից մեկը։ Զբոսաշրջությունը Չինաստանում զարգացման ուղին է բռնել վերջին տասնամյակում՝ երկրի տնտեսության բարեփոխումներից հետո: Չինաստանը առաջատարներից է ներգնա և արտագնա զբոսաշրջային շուկաներում: Աշխարհը գտնվում է անընդհատ զարգացող չինական տուրիզմի «կենտրոնում»: Չինաստանն աշխարհի երրորդ ամենաայցելվող երկիրն է: Արտասահմանցի զբոսաշրջիկների թիվը 2010 թվականին կազմել է 55.98 միլիոն մարդ, իսկ արդեն 2015 թվականին 98.8 միլիոն: Արտարժույթային եկամուտը կազմել է 45.8 միլիարդ ամերիկյան դոլլար: 2010 թվականի տվյալներով եղել է չորրորդ աշխարհում: Ներքին զբոսաշրջային այցելությունների թիվը կազմել է 1.61 միլիարդ, ընդհանուր եկամուտը՝ 777.1 միլիարդ յուան: Ըստ ՀԶԿ-ի՝ 2020 թվականին, Չինաստանն արտասահմանցի ներգաղթյալների շնորհիվ լինելու է... Ավելին⇒	Հուլիսի 2 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 21 Սանդուղք, գործառական և կառուցվածքային տարր, որն ապահովում է ուղղահայաց կապեր: Սանդուղքը բաղկացած է մի շարք աստիճաններից: Սովորաբար այս հասկացությունը կիրառվում է շինությունների այն տարրերը բնորոշելու համար, որոնք հանդիսանում են կրող կոնստրուկցիաներ: Հասկացությունն օգտագործվում է նաև ծառայողական մեքենաների (օրինակ՝ հրշեջ մեքենայի), ինքնաթիռների և ուղղաթիռների, պարանասանդուղքների, շարժասանդուղքների բարձրացնող տարրերի բնորոշման համար: Առաջին սանդուղքներն ի հայտ են եկել առաջին բնակավայրերի հետ մեկտեղ: Նախնադարյան մարդիկ, ընդօրինակելով կենդանիների փորձը, սար էին բարձրանում, այսպես կոչված, «այծի ճանապարհով», որը հիշեցնում է... Ավելին⇒	Հուլիսի 3 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 20 Քաղաքացիական ցույցերը Սիրիայում` սոցիալական հակամարտության Արաբական գարնան նախնական փուլը Սիրիայի Արաբական Հանրապետությունում (2011 թվականի հունվար - հուլիս): Սիրիայում առաջին խաղաղ ցույցերը սկսվեցին 2011 թվականի հունվար-փետրվար ամիսներին՝ որպես Արաբական գարնան շարժում: Ցուցարարները դեմ արտահայտվեցին կաշառակերությանը և Բաշշար ալ-Ասադի կառավարության կողմից կատարվող մարդու իրավունքների խախտմանը: Չնայած կառավարության փորձերին ճնշել ցույցերը՝ շուտով հայտնի դարձավ, որ իրավիճակը դուրս է գալիս հսկողությունից: Այդ ժամանակ ցուցարարների դեմ դուրս եկան կառավարական զորքերը: Ցուցարարները և ԶԼՄ-ները սիրիական կառավարությանը մեղադրում էին վարձկանների օգտագործման մեջ, ովքեր ծեծում և գնդակահարում էին ցույցի մասնակիցներին: Թեև սիրիական կառավարությունը ժխտում էր նրանց գոյությունը, ավելի ուշ այն հաստատեց ՄԱԿ-ը: Կառավարության բռնի գործողությունները հանգեցրեցին բանակից մասշտաբային դասալքությունների և նոր ընդդիմադիր ջոկատների առաջացմանը, հակամարտությունը քաղաքացիական անհնազանդությունից վերաճեց... Ավելին⇒	Հուլիսի 4 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 19 «Սերմնացան» ոսկե մետաղադրամը (ռուս.՝ Сеятель) կամ ոսկե չերվոնեցը (ռուս.՝ золотой червонец) թողարկվել է ՌԽՖՍՀ Պետական բանկի կողմից 1923 թվականին։ 1975-1982 թվականներին ԽՍՀՄ Պետական բանկի կողմից թողարկած «նովոդել» մետաղադրամները պահպանեցին 1923 թվականի նմուշի ոսկե դրամի դիզայնը՝ տարբերվելով միայն թողարկման տարեթվի գրառումով։ Դրանք հանդիսանում են Ռուսաստանի Դաշնության Կենտրոնական բանկի գործող ներդրումային հուշադրամներ՝ 10 ռուբլի անվանական արժեքով։ Դիմերեսը․ կենտրոնում՝ ՌԽՖՍՀ զինանշանի տարբերակը (հասկերից պսակով շրջապատված՝ մուրճի և մանգաղի պատկերով վահան՝ արևի ճառագայթների ֆոնի վրա), նրանից ցած՝ պետության անվանումը՝ ռուս.՝ «Р.С.Ф.С.Р.», եզրով՝ հայտնի նշանաբանի գրառումը՝ ռուս.՝ «Пролетарии всех стран, соединяйтесь!», եզերվում է կետերից շրջագծով։ Դարձերեսը՝ արտում աշխատող սերմնացան գյուղացու պատկերը՝ գութանի, արևածագի և գործարանների ֆոնի վրա, վերևում՝ անվանական արժեքը՝ ռուս.՝ «ОДИН ЧЕРВОНЕЦ», ներքում ձախից... Ավելին⇒	Հուլիսի 5 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 18 Սայմոն Ֆիլիպ Քաուել (անգլ.՝ Simon Phillip Cowell, ), բրիտանացի հեռուստահաղորդավար, պրոդյուսեր, բարեգործ, հեռուստա և կինոարտադրությունների գործիչ, «Syco» ստուդիայի հիմնադիր և ղեկավար: «Syco» ստուդիան զբաղվում է նոր երաժիշտ-կատարողներ գտնելով և ձայնագրելով: Քաուելը բրիտանական շոուբիզնեսի կարևորագույն դեմքերից է և մի շարք հեղինակավոր հեռուստաշոուների՝ «American Idol», «Pop Idol», «The X Factor UK» և «Britain’s Got Talent» հեղինակ և ժյուրիի անդամ: 2004 թվականին «Թայմ» ամսագիրը Քաուելին ընդգրկեց աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդկանց շարքում: 2010 թվականին բրիտանական «New Statesman» ամսագիրը «2010 թվականի 50 ամենանշանավոր մարդկանց» ցանկում Քաուելին հատկացրեց 41-րդ հորիզոնականը: «Sunday Times» պարբերականի գնահատմամբ 2015 թվականին Քաուելի կարողությունը կազմել է 325 միլիոն ֆունտ ստերլինգ: Որպես ժյուրիի անդամ՝ Քաուելը հայտնի է սուր և քննադատական վերաբերմունքով մասնակիցների և նրանց տաղանդի նկատմամբ՝ այդ թվում նաև նրանց հասցեին հաճախ հնչեցրած ոչ պատշաճ կատակներով: Քաուելը նաև հայտնի է որպես «Together for Short Lives» բարեգործական ծրագրի հովանավոր, որի նպատակը... Ավելին⇒	Հուլիսի 6 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Հունիսի 17 «Pollice verso» (լատ.՝ Մատները ներքև), ֆրանսիացի նկարիչ Ժան Լեոն Ժերոմի նկարը՝ նկարված 1872 թվականին: Ժան Լեոն Ժերոմը վարպետության նշանակալի մակարդակի է հասել ակադեմիզմի ժանրում և դարձել ռուս արիստոկրատիայի սիրելին, սակայն որոշել է վերանայել իր ստեղծագործությունները և իր կտավները նկարելիս դրսևորել է ավելի հիմնավոր ու պատմական մոտեցում: Որոշելով փորձարկել 19-րդ դարում պուրիտանական արվեստում սյուժեի ընտրության թույլատրելի սահմանները՝ որպես ապագա նկարի թեմա՝ ընտրել է գլադիատորական մենամարտը: Ժերոմը կտավը նկարել է ըստ իրական բովանդակության, մասնավորապես՝ մրցասպարեզի գծագրերի և գլադիատորների իսկական զենք ու զրահի հիման վրա: Նկարի աշխատանքներն ավարտվել են 1872 թվականին: Նրանում պատկերված է, թե ինչպես է հռոմեական Կոլիզեումում հաղթողը տրորում պարտվողին՝ սպասելով ամբոխի վճռին՝ «pollice verso» ժեստին: Իրենց ոչ հատուկ արյունարբության հետ միաժամանակ Վեստայի տաճարի սպիտակ զգեստներով ծառայողներն արդեն... Ավելին⇒	Հուլիսի 7 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։