Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված

Օրվա հոդված «Օրվա հոդված» նախագծի նպատակն է Գլխավոր էջում ամեն օր ներկայացնել հետաքրքիր, ուշագրավ հոդվածներ: Ի տարբերություն «Ցուցափեղկ» նախագծի, որի նպատակն է ընտրել և ներկայացնել որակական առումով անթերի հոդվածներ, այստեղ կարևոր է, որ հոդվածը ունենա բավարար որակ, լինի բովանդակալից և ներկայացնի այնպիսի թեմա, որը հետաքրքություն կառաջացնի այցելուների մոտ՝ «Վիքիպեդիա» ազատ հանրագիտարանի բովանդակության նկատմամբ: Ինչպե՞ս է հոդվածը հայտնվում «Օրվա հոդվածը» բաժնում Նախ որևէ խմբագրող կամ ընթերցող նկատում է հետաքրքրաշարժ մի հոդված և այն առաջարկում է «Թեկնածուներ» կոչվող էջում: Այստեղ կատարվում է ընտրություն՝ ըստ գործող չափանիշների: Ընտրված հոդվածներից մեկ պարբերություն (սովորաբար ներածությունը) տեղադրվում է հատուկ կաղապարի մեջ (ամեն տարվա համար ստեղծված է 366 այդպիսի կաղապար), որը տարվա համապատասխան օրը հայտնվում է Գլխավոր էջում: Եթե ինքներդ հանդիպել եք հետաքրքիր հոդված, ապա սեղմեք այստեղ այն «թեկնածու» առաջարկելու համար: Մասնակիցն առաջարկվող ցանկից ընտրում, բարելավում կամ ստեղծում է հոդվածներ, որոնք չափանիշներին համապատասխանելու դեպքում ըստ ամսվա օրերի կընտրվեն: Ընտրված հոդվածներից մեկ պարբերություն (սովորաբար ներածությունը) տեղադրվում է հատուկ կաղապարի մեջ (ամեն տարվա համար ստեղծված է 366 այդպիսի կաղապար), որը տարվա համապատասխան օրը հայտնվում է Գլխավոր էջում: Կանոնակարգային Օրվա հոդվածի թեկնածուներ կարող են դառնալ այն հոդվածները, որոնք չեն ընտրվել Շաբաթվա կենսագրություն, Շաբաթվա հոդված և Ընտրյալ, Լավ և Տարվա հոդված չեն հանդիսանում, բացառությամբ եթե առաջադրվելու պահին էական բարելավվել են, քան նախկինում: Հոդվածի ընտրվելու պարագայում ստեղծող (բարելավող) մասնակիցն իր քննարկման էջում ստանում է ծանուցում, իսկ չընտրվելու դեպքում՝ չընտրվելու վերաբերյալ համապատասխան ծանուցում ստանում է հոդվածն առաջադրողը: Խմբագիրների կողմից դիտողություններ կամ առաջարկներ անելուց մեկ շաբաթ հետո դրանք անարձագանք մնալու դեպքում հոդվածն ավտոմատ կերպով տեղափոխվում է «Չընտրված թեկնածուներ» բաժին՝ համապատասխան ծանուցումով: Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայի 228 081 հոդվածներից Օրվա հոդված է ընտրվել 1333-ը (2014 թվականի փետրվարի 27-ից): Նախագիծը վերահսկվում է ակտիվ մասնակիցների կողմից (տե՛ս աջում⇒):

Նախագծի ենթաէջեր Հոդվածների չափանիշներ Բոլոր օրվա հոդվածները Վիճակագրություն Առաջարկվող ցանկ Թեկնածուներ (ավելացնել) Կաղապարներ Օրվա հոդված Օրվա հոդված ընտրված հոդված Հոդվածի ծանուցում Հոդվածի ծանուցումարևմտ Չընտրված հոդվածի ծանուցում Կատեգորիաներ ‎Կատեգորիա:2012 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2014 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2015 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2016 թ. օրվա հոդվածներ ‎Կատեգորիա:2017 թ. օրվա հոդվածներ Վերահսկող մասնակիցներ Arsog1985 (քննարկում) Omicroñ'R (քննարկում)

Օրվա հոդվածի պահոց 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Հունվար Փետրվար Մարտ Ապրիլ Մայիս Հունիս Հուլիս Օգոստոս Սեպտեմբեր Հոկտեմբեր Նոյեմբեր Դեկտեմբեր Թարմացնել այս էջի քեշը • Թարմացնել Գլխավոր էջի քեշը.

Օգոստոսի 21-ի հոդված

-

Ինքնասպանությունը Ճապոնիայում ներկայացնում են ազգային հայտնի խնդիր, այս երևույթի զգալի տարածվածությունը և նրա պատմական արմատները թույլ են տալիս խոսել Ճապոնիայի մշակույթում ինքնասպանության առկայության մասին: Ճապոնիան համարվում է ինքնասպանությունների ամենաբարձր մակարդակն ունեցող երկրներից մեկը ամբողջ աշխարհում, 2006 թվականին երկիրը այդ ցուցանիշներով հայտնվել է 9-րդ հորիզոնականում: Ինքնասպանությունների քանակը հատկապես բարձրացել է 1990-ական թվականներին, օրինակ, 1998 թվականին մակարդակը նախորդ տարիների համեմատ կազմել է 34,7 %: Այդ փաստը կառավարությանը ստիպել է բարձրացնել ֆինանսական միջոցների չափը, որոնք տրամադրվում են ինքնասպանությունների կանխարգելման համար կայացվող միջոցառումների համար: Կատարված ինքնասպանությունների 71 %-ը կատարում են... Ավելին⇒

-

Անցած 10 օրվա հոդվածները	Եկող 10 օրվա հոդվածները
Օգոստոսի 20 Ալյասկայի վաճառք, Ալյասկայի գնումը ԱՄՆ-ի կողմից Ռուսական կայսրությունից 1867 թվականի մարտի 30-ին, պայմանագիրը վավերացվեց ԱՄՆ Սենատի և ստորագրվեց նախագահ Էնդրյու Ջոնսոնի կողմից: Ռուսաստանը ցանկանում էր վաճառել Ալյասկայի տարածքը՝ վախենալով, որ այն կբռնագրավվի Միացյալ Թագավորության հետ պատերազմի դեպքում: Տարածաշրջանում Ռուսաստանի հիմնական գործունեությունն Ալյասկայում մորթու առևտուրն էր և միսիոներական աշխատանքն Ալյասկայի բնիկ ժողովրդի շրջանում: Ալյասկան ԱՄՆ-ի տարածքին ավելացրեց 586,412 քառակուսի մղոն (1,518,800 կմ2) նոր տարածքներ: ԱՄՆ-ի գնմանը հիմնական դրական վերաբերմունք դրսևորվեց, չնայած որոշ ընդդիմադիրներ այն անվանում են «Սյուարդի հիմարություն» (նկատի ունենալով Ուիլյամ Սյուարդին) չնայած այն բանին, որ շատերը քայլը դիտարկեցին Մեծ Բրիտանիայի և Ռուսաստանի... Ավելին⇒	Օգոստոսի 22 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 19 Մոնրեալի գեղարվեստի թանգարան (ՄԳԹ) (ֆր.՝ Musée des beaux-arts de Montréal), թանգարան Կանադայի Քվեբեկ նահանգի Մոնրեալ քաղաքում: Համարվում է Մոնրեալի ամենամեծ թանգարանը և Կանադայում ամենահայտնի թանգարաններից է: Տեղակայված է Golden Square Mile-ի Շերբրուք փողոցում: ՄԳԹ տեղավորված է հինգ տաղավար-շենքերում և զբաղեցնում է 53095 քառակուսի մետր ընդհանուր մակերեսով տարածք` այդ թվում 13000 քառակուսի մետր ցուցահանդեսային տարածք: «Հանուն խաղաղության. Միշել և Ռենատա Հորնսթեյն տաղավարի» բացմամբ թանգարանն իր կամպուսով համարվում է Հյուսիսային Ամերիկայի ութերոդ ամենամեծ թանգարանը: Մոնրեալի արվեստի ընկերակցության բնօրինակ «ընթերցասրահը» եղել է թանգարանի ներկայիս գրադարանը: Այն արվեստին նվիրված Կանադայի հնագույն գրադարանն է: Մոնրեալի գեղարվեստի թանգարանը հանդիսանում է... Ավելին⇒	Օգոստոսի 23 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 18 Մկրտիչ Պէշիկթաշլեան (18 Օգոստոս 1828, Պոլիս - 29 Նոյեմբեր 1868, Պոլիս), արեւմտահայ բանաստեղծ։ Ծնած է Պոլիս, կաթողիկէ աղքատ ընտանիքի մը մէջ։ Հայրն ու մայրը շատ կանուխ մահացած՝ թոքախտէն։ Պէշիկթաշլեան կրթութիւն ստացած է Մխիթարեան միաբանութեան մէջ, եղած է Ղեւոնդ Ալիշանի աշակերտը։ Ապրած է համեստ կեանք մը ու աշխատած՝իբրեւ ուսուցիչ։ Նախակրթութիւնը ստացած է Մխիթարեաններու Պոլսոյ եւ ապա Փատովայի( Իտալիա) վարժարաններուն մէջ։ Կազմաւորուած երիտասարդ 1845-ին, վերադարձած է ծննդավայր։ Թաղային վարժարաններու մէջ ուսուցչութեան կողքին, մասնաւոր դասերու շնորհիւ, յաջողած է մայրենի լեզուի սէր եւ ազգային ոգի ներշնչել բարեկեցիկ բայց օտարախօս... Ավելին⇒	Օգոստոսի 24 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 17 Play media Գլոբալ տաքացում, Երկրի կլիմայական համակարգի միջին ջերմաստիճանի բարձրացում: Սկսած 1970-ական թվականներից, տաքացման էներգիայի ավելի քան 90%-ը պահեստավորվում է օվկիանոսում։ Չնայած, ջերմության հավաքման գործում, օվկիանոսի գերակշիռ դերին, գլոբալ տաքացում եզրը հաճախ օգտագործվում է օվկիանոսի ու ցամաքի մակերևույթի օդի միջին ջերմության աճի բարձրացման նշման համար 20-րդ դարից սկսած օդի միջին ջերմաստիճանը բարձրացել է 0,74°C-ով, որի մոտավորապես երկու երրորդը ավելացել է 1980 թվականից հետո։ Վերջին յուրաքանչյուր հաջորդ տասնամյակը ավելի տաք է եղել նախորդից, օդի ջերմաստիճանը բարձր է եղել, քան նախորդ տասնամյակում սկսած 1850 թվականից։ Գլոբալ տաքացման պատճառների գիտական պարզաբանումը ժամանակի ընթացքում դառնում է ավելի որոշակի։ ԿՓՓՄԽ-ի (2007) Չորրորդ գնահատման զեկույցում 90% հավանականությունով հաստատվեց այն, որ մարդկային գործոնով պայմանավորված, ջերմաստիճանի փոփոխության մեծ մասը, ջերմոցային գազերի... Ավելին⇒	Օգոստոսի 25 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 16 Play media Գլոբալ տաքացում, Երկրի կլիմայական համակարգի միջին ջերմաստիճանի բարձրացում: Սկսած 1970-ական թվականներից, տաքացման էներգիայի ավելի քան 90%-ը պահեստավորվում է օվկիանոսում։ Չնայած, ջերմության հավաքման գործում, օվկիանոսի գերակշիռ դերին, գլոբալ տաքացում եզրը հաճախ օգտագործվում է օվկիանոսի ու ցամաքի մակերևույթի օդի միջին ջերմության աճի բարձրացման նշման համար 20-րդ դարից սկսած օդի միջին ջերմաստիճանը բարձրացել է 0,74°C-ով, որի մոտավորապես երկու երրորդը ավելացել է 1980 թվականից հետո։ Վերջին յուրաքանչյուր հաջորդ տասնամյակը ավելի տաք է եղել նախորդից, օդի ջերմաստիճանը բարձր է եղել, քան նախորդ տասնամյակում սկսած 1850 թվականից։ Գլոբալ տաքացման պատճառների գիտական պարզաբանումը ժամանակի ընթացքում դառնում է ավելի որոշակի։ ԿՓՓՄԽ-ի (2007) Չորրորդ գնահատման զեկույցում 90% հավանականությունով հաստատվեց այն, որ մարդկային գործոնով պայմանավորված, ջերմաստիճանի փոփոխության մեծ մասը, ջերմոցային գազերի... Ավելին⇒	Օգոստոսի 26 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 15 «Խաղաղօվկիանոսային սահմանագիծ» (անգլ.՝ Pacific Rim), ռեժիսոր Գիլերմո դել Տորոյի 2013 թվականի ամերիկյան ֆանտաստիկ մարտաֆիլմը, որը ստեղծվել է Թրևիս Բիչեմի և դել Տոռոյի գրած սցենարի հիման վրա։ Գլխավոր դերերում նկարահանվել են Չարլի Հանեմը, Ռինկո Կիկուտին և Իդրիս Էլբան։ Ֆիլմի սյուժեի համաձայն Խաղաղ օվկիանոսում առաջացած հսկայական ճեղքի պատճառով Երկիր մոլորակ կայձյու անունով հսկայական հրեշներ են ներխուժում։ Նրանց դեմ պայքարելու համար աշխարհի տարբեր երկրներ մարտական զինված մեքենաներ՝ «եգերներ» (գերմ.՝ Jäger՝ որսորդ են ստեղծում), յուրաքանչյուր մեքենա կառավարում են երկու օդաչու, որոնք Եգերների հետ կապված են նեյրոհամակարգչային ինտերֆեյսի շնորհիվ։ Մինչև 2025 թվականը՝ ֆիլմի գործողությունների կատարման ժամանակը, «եգերները» պարտություն են կրում կատարելագործված «կայձյուների» կողմից, նրանց կառուցման ծրագիրը դադարեցվում է։ Նախկինում «եգերներից» մեկի օդաչու Ռայլի Բեկկետը, ով «կայձյուներից» մեկի դեմ պայքարում կորցրել էր իր եղբորը և նորեկ Մակո Մորին (Ռինկո Կիկուտի), ով վերականգնման մասնագետ է, միանում են խելահեղ գործողությանը, որը պետք է վերջ դնի պատերազմին։ Ըստ դել Տոռոյի հայտարարության՝ այս ֆիլմը «հիանալի պոեմ է հսկայական հրեշների մասին»։ Ֆիլմի կարգախոսներն են... Ավելին⇒	Օգոստոսի 27 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 14 Led Apple(կոր.՝ 레드애플, հաճախ ոճավորված ինչպես՝ LEDApple կամ Ledapple ), հարավկորեական ռոք-խումբ՝ բաղկացած հինգ հոգուց, կազմավորվել է 2010 թվականին Startory Entertainment լեյբլի հովանավորությամբ։ Խումբը ներկա պահին բաղկացած է Յոն Ջունից, Հան Բյոլից, Հյո Սոկից, Կվան Յոնից և Կյու Մինից։ Led Apple անվանման մեջ «Led» մասնիկը նշանակում է «Logic Egoism Delete (Ջնջել եսասիրության տրամաբանությունը)» և նրանց առաջնաելույթի ժամանակ հենվեցին այդ մեկնակերպին, բայց դադարեցին խոսել այդ մասին... Ավելին⇒	Օգոստոսի 28 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 13 Բիզանիի ճակատամարտը տեղի է ունեցել Էպիրուսում 1913 թվականի մարտի 4-ից վեցը: Ճակատամարտը տեղի է ունեցել հույների և օսմանյան զորքերի միջև Առաջին Բալկանյան պատերազմի վերջին փուլում և իրադարձությունները տեղի են ունեցել Բիզանիի ամրոցի մոտ, որը փակում էր ճանապարհը դեպի Յանինա, ինչը տարածաշրջանի ամենամեծ քաղաքն էր: Պատերազմի սկզբում Էպիրուսի հունական բանակը չուներ բավարար թվով զինվորներ, որպեսզի գրոհեր գերմանացիների կողմից նախագծված Բիզանիի պաշտպանական դիրքերը: Սակայն երբ Մակեդոնիայի արշավանքը ավարտվեց, մեծ թվով հույն զինվորներ տեղափոխվեցին Էպիրուս, որտեղ զորքերի հրամանատարն էր թագաժառանգ արքայազն Կոնստանտինը: Ճակատամարտի արդյունքում օսմանյան դիրքրեը ոչնչացվեցին և Յանինիան նվաճվեց: Չնայած հույները ունեին փոքր քանակային առավելություն, սակայն այն չխաղաղաց որոշիչ դեր հույների հաղթանակում: Հույների հաղթանակի գրավականը լավ մարտավարությունն էր, որով լավ կորդինացված և սրընթաց գրոհները օսմանյան զորքերին ժամանակ չտվեցին... Ավելին⇒	Օգոստոսի 29 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 12 Բիզանիի ճակատամարտը տեղի է ունեցել Էպիրուսում 1913 թվականի մարտի 4-ից վեցը: Ճակատամարտը տեղի է ունեցել հույների և օսմանյան զորքերի միջև Առաջին Բալկանյան պատերազմի վերջին փուլում և իրադարձությունները տեղի են ունեցել Բիզանիի ամրոցի մոտ, որը փակում էր ճանապարհը դեպի Յանինա, ինչը տարածաշրջանի ամենամեծ քաղաքն էր: Պատերազմի սկզբում Էպիրուսի հունական բանակը չուներ բավարար թվով զինվորներ, որպեսզի գրոհեր գերմանացիների կողմից նախագծված Բիզանիի պաշտպանական դիրքերը: Սակայն երբ Մակեդոնիայի արշավանքը ավարտվեց, մեծ թվով հույն զինվորներ տեղափոխվեցին Էպիրուս, որտեղ զորքերի հրամանատարն էր թագաժառանգ արքայազն Կոնստանտինը: Ճակատամարտի արդյունքում օսմանյան դիրքրեը ոչնչացվեցին և Յանինիան նվաճվեց: Չնայած հույները ունեին փոքր քանակային առավելություն, սակայն այն չխաղաղաց որոշիչ դեր հույների հաղթանակում: Հույների հաղթանակի գրավականը լավ մարտավարությունն էր, որով լավ կորդինացված և սրընթաց գրոհները օսմանյան զորքերին ժամանակ չտվեցին... Ավելին⇒	Օգոստոսի 30 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։
Օգոստոսի 11 Պօղոս Սնապեան (11 Օգոստոս 1927, Պիթիաս, Մուսա լեռ - 14 Յունիս 2014, Պէյրութ, Լիբանան) սփիւռքահայ գրագէտ, խմբագիր, արձակագիր, հրապարակագիր, գրաքննադատ եւ ուսուցիչ։ Ծնած է 11 Օգոստոս 1927-ին, Մուսա Լերան Պիթիաս գիւղը։ Նախակրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին եւ Այնճարի «Յաոաջ» վարժարանին մէջ։ 1944-ին կ'ընդունուի Երուսաղէմի Ժառանգաւորաց վարժարանը, ուր աշակերտած է Յակոբ Օշականի, որ մեծ ազդեցութիւն ունեցած է իր վրայ։ Նոյն վարժարանին մէջ արաբերէնի ուսուցիչ ունեցած է անուանի խմբավար՝ Օհան Տուրեան: Վարժարանը կ'աւարտէ 1949-ին։ 1950-էն սկսեալ իբրեւ ուսուցիչ կը պաշտօնավարէ ազգային վարժարաններու մէջ, որուն առընթեր գրական եւ գրաքննադատական իր գործերը լոյս կը տեսնեն «Նայիրի» եւ «Ակօս» հանդէսներուն մէջ։ 1957-ին՝ լոյս ընծայած է «Միջնաբերդ» գրական տարեգիրքի առաջին հատորը, իսկ... Ավելին⇒	Օգոստոսի 31 Այսօրվա համար դեռևս հոդված ընտրված չէ։ Դուք կարող եք նոր հոդված առաջարկել թեկնածուների էջում։