Մեծ Հայք (նահանգ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մեծ Հայքը Տիգրան Մեծ թագավորի կարճատև կայսրության սահմաններում (մ.թ.ա. մոտ 80 թ.)

Մեծ Հայք (հայերեն՝ Մեծ Հայք), կոչվում է Հայկական նահանգը, որն առաջացել է Հայկական լեռնաշխարհում Արտաշես Ա թագավորի օրոք՝ Ք․ա. 2-րդ դարի վերջին։ Այս տերմինը հիմնականում օգտագործվում էր ժամանակակից հայ և օտարազգի հեղինակների կողմից՝ մատնանշելու տասնհինգ գավառները, որոնք կազմում էին հայկական թագավորությունները անտիկ, ուշ անտիկ և միջնադարյան ժամանակաշրջաններում[1]։

Տարածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև նրա սահմանները երբեք հստակ սահմանված չէին, Մեծ Հայքը սովորաբար վերագրվում էր Եփրատ գետից դեպի արևմուտք սկսվող ցամաքային հատվածին, Արցախի շրջանին և ներկայիս Ադրբեջանի և արևելքում՝ Իրանական Ադրբեջանի մասերին, Վրաստանի հյուսիսային մասին, որը կլորացնում է Միջագետքի հյուսիսային մասը։

Հռոմեացիներն այն լատիներեն անվանում էին Armenia Maior, իսկ հույները այն անվանում էին Armenia Megale (Ἀρμενία Μεγάλη)՝ տարբերելու Փոքր Հայքից (Pok'r Hayk′, լատիներեն՝ Armenia Minor)[2]։ Հետագայում այն պիտի օգտագործվեր այն միջնադարյան թագավորության համար, որը հաստատվել էր Կիլիկիայում, որը երբեմն անվանում էին Փոքր Հայք (չշփոթել Փոքր Հայքի հետ)։

Քարտեզներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Maps of Greater Armenia
Արմինիա կուսակալությունը՝ մ․թ․ 9-րդ դարում
Արմինիա կուսակալությունը՝ մ․թ․ 9-րդ դարում
Արմինիա կուսակալությունը՝ մ․թ․ 9-րդ դարում  
Armenia in Ptolemy's Cosmographia
Հայաստանը, ինչպես պատկերված է Պտղոմեոսի Տիեզերագրությունում
Հայաստանը, ինչպես պատկերված է Պտղոմեոսի Տիեզերագրությունում  
Armenia, Mesopotamia, Babylonia and Assyria with Adjacent Regions, Karl von Spruner, published in 1865
Հայաստանը, Միջագետքը, Բաբելոնը և Ասորեստանը հարակից շրջաններով, Կարլ ֆոն Սպրուներ, հրատարակված 1865 թ.
Հայաստանը, Միջագետքը, Բաբելոնը և Ասորեստանը հարակից շրջաններով, Կարլ ֆոն Սպրուներ, հրատարակված 1865 թ.  

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Hewsen, Robert H. "The Geography of Armenia," in The Armenian People from Ancient to Modern Times, vol. 1: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century, ed. Richard G. Hovannisian. (New York: St. Martin's Press, 1997), p. 15.
  2. (hy) Yeremyan, Suren. "Mets Hayk'," Armenian Soviet Encyclopedia, vol. 7, pp. 434-36.

Հետագա ընթերցանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Adontz, Nicholas. Armenia in the Period of Justinian: The Political Conditions Based on the Naxarar System, trans. Nina Garsoïan (Lisbon: Calouste Gulbenkian Foundation, 1970).
  • Hewsen, Robert H. Armenia: A Historical Atlas (Chicago: Chicago University Press, 2001).

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]