Մանվել Մամիկոնյան

Մանվել Մամիկոնյան;
Ծնվել է	4-րդ դար
Մահացել է	386 կամ մոտ 385
Ամուսին	Վարդանույշ Մամիկոնյան
Ծնողներ	հայր՝ Արտաշեն Մամիկոնյան
Երեխաներ	Վարդանդուխտ Մամիկոնյան, Արտասես Մամիկոնյան, Հմայակ Մամիկոնյան և Համազասպ Մամիկոնյան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մանվել Մամիկոնյան (այլ կիրառումներ)

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մամիկոնյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Մանվել Մամիկոնյան (4-րդ դար - 386^[1] կամ մոտ 385^[2]), Մեծ Հայքի սպարապետ, զորավար (377-386 թթ.), Մամիկոնյան նախարարական տան ավագ։ Եղել է Մուշեղ Մամիկոնյանի հորեղբոր՝ Վաչե Մամիկոնյանի որդին։ Երիտասարդ ժամանակ, պատերազմի ընթացքում իր եղբոր՝ Կոն (Մամիկոն) Մամիկոնյանի հետ միասին գերի է ընկել պարսիկներին։

Փավստոս Բյուզանդը պատմում է, որ նա և Կոնը շատ պատերազմների են մասնակցել պարսկական բանակի կազմում և բազում հաղթանակներ տարել։ Քուշանների դեմ տարած հաղթանակից հետո Սասանյան արքա Շապուհ Բ-ի համաձայնությամբ Մանվել Մամիկոնյանն ազատվել է պարսից գերությունից, վերադարձել հայրենիք, ստանձնել իր տոհմի նահապետությունը և Հայոց սպարապետի պաշտոնը։ Պարսկական 10 հազարանոց հեծելազորի օգնությամբ Կարնո դաշտում հաղթել և տապալել է Հայոց թագավոր Վարազդատ Արշակունուն, ձերբակալել և սպանել նրա սպարապետ Բատ Սահառունուն։ Այնուհետև, հայ նախարարների համաձայնությամբ թագավոր է հռչակել Պապ թագավորի անչափահաս որդի Արշակ Գ-ին (378-389 թթ.)՝ արքայամայր Զարմանդուխտի հետ ստանձնելով նրա խնամակալությունը։

Հ. Մանանդյանի և ուրիշների կարծիքով, Մանվել Մամիկոնյանն ընդունել էր Սասանյանների գերիշխանությունը։ Որոշ ուսումնասիրողներ հավաստի են համարում Փավստոս Բուզանդի այն վկայությունը, ըստ որի Մանվել Մամիկոնյանը, օգտվելով Պարսկաստանում տիրող անկայուն ներքին իրադրությունից, կոտորել է պարսկական զորքերին, 7 տարի ձեռք բերել լիակատար անկախություն և զբաղվել խաղաղ շինարարական գործերով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 330.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 241.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 329—330.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 132. — ISBN 978-2-7018-0226-8

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 241)։

[_83d0acfdb360ee34-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 330.

[_74b7379f3b8b3e98-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 241.

[_a2ed216ef4301e32-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 329—330.

[_4f486ec6f9916c03-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 132. — ISBN 978-2-7018-0226-8

[1]

[2]

[3]

[4]