Կանայք Հայաստանում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Կանայք Հայաստանում
Armenian girl 19th century.jpg
Երիտասարդ հայուհի (19-րդ դար)
Գենդերային անհավասարության ինդեքս
Value0.340 (2012)
Հորիզոնական59-րդ
Մայրական մահացություն (per 100,000)30 (2010)
Կանայք խորհրդարանում10.7% (2012)
Միջին կրթություն ունեցող 25 տարեկանից բարձր կանայք94.1% (2010)
Աշխատող կանայք59% (2014)[1]
Գենդերային ճեղքման համաշխարհային ինդեքս[2]
Value0.6634 (2013)
Հորիզոնական94-րդը՝ 144-ից

Կանայք Հայաստանում ունեն տղամարդկանց հավասար իրավունքներ, ներառյալ ընտրելու իրավունք, Հայաստանի առաջին հանրապետության ստեղծումից ի վեր։ 1919 թ. Հունիսի 21-ին և 23-ին Հայաստանում տեղի ունեցան առաջին ուղղակի խորհրդարանական ընտրությունները համընդհանուր ընտրական իրավունքի ներքո. 80 տեղանոց օրենսդիր մարմինը, որը պետք է հաստատեր հայկական պետականության հիմքերը, պարունակում էր երեք կին պատգամավորներ՝ Կատարինե Զալյան-Մանուկյան, Պերճուհի Պարտիզպանյան-Բարսեղյան և Վարվառե Սահակյան[3]։

Ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրությունը ընդունվել է 1991 թվականին և պաշտոնապես երաշխավորում է սեռական հավասարությանը։ Դա թույլ է տալիս հայ կանանց տղամարդկանց հետ հավասար հնարավորություն ունենալ մասնակցելու Հայաստանի կյանքի բոլոր ոլորտներում։

Աշխատանք և բիզնես[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն 2011 թվականին Grant Thornton International կազմակերպության կողմից անցկացրած բիզնես հարցմանն, 2010 թվականին Հայաստանի բարձրագույն կառավարչական պաշտոնների 29%-ը զբաղեցրել են կանայք։ Սակայն 2011 թվականին այդ ցուցանիշը իջել է մինչև 23%։ ՄԱԿ-ի զեկույցին համաձայն, 2011 թվականին դրությամբ քաղաքապետի կամ համայնքապետի պաշտոնում Հայաստանում գործում էր 24 կին։ Եվս 50 կին զբաղեցնում էին ավելի ցածր աստիճանի վարչական պաշտոններ[4]։

Սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրապետական հասարակական նորմերի պատճաով Սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումը լուրջ խնդիր է Հայաստանում, քանի որ բազմաթիվ հայաստանցիների համար նախընտրելի է ունենալ արական սեռի զավակ, քան իգական[5][6][7][8][9]։ Այնուամենայնիվ, ուժեղ արտագաղթի, այդ թվում նաև «ուղեղների արտասոհքի», պատճառով երիտասարդ հայ տղամարդիկ մեկնում են այլ երկրներ արտագնա աշխատանքի, որի արդյունքում Հայաստանում երիտասարդ կանանց թիվն ավելի մեծ է, քան երիտասարդ տղամարտկանց, մանավանդ 15-29 տարեկանների շրջանակում, որոնց մեջ կանայք կազմում են 55,8%[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Labor force participation rate, female (% of female population ages 15-64) (modeled ILO estimate) | Data»։ data.worldbank.org։ Վերցված է 2017-03-03 
  2. ↑ «The Global Gender Gap Report 2013»։ World Economic Forum։ էջեր 12–13 
  3. ↑ «Առաջին խորհրդարանի (1919-1920) երեք կին պատգամավորները | Aniarc»։ web.archive.org։ 2018-05-04։ Վերցված է 2021-01-17 
  4. ↑ Survey: Women In Armenia Forced Out From The Positions Of Top-Managers Archived 2011-07-19 at the Wayback Machine.. Economy: Arka News Agency.
  5. ↑ «Fears grow over Caucasus selective abortions of girls - BBC News»։ bbc.com։ Վերցված է 2017-03-03 
  6. ↑ «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-12-08-ին։ Վերցված է 2017-10-27 
  7. ↑ Gendercide in the Caucasus The Economist (September 13, 2013)
  8. ↑ Michael, M; King, L; Guo, L; McKee, M; Richardson, E; Stuckler, D (2013), The mystery of missing female children in the Caucasus: an analysis of sex ratios by birth order, International perspectives on sexual and reproductive health, 39 (2), pp. 97-102, ISSN 1944-0391
  9. ↑ John Bongaarts (2013), The Implementation of Preferences for Male Offspring, Population and Development Review, Volume 39, Issue 2, pages 185–208, June 2013
  10. ↑ http://www.un.am/up/library/Labor%20Market_Armenia_eng.pdf

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Կանայք Հայաստանում Վիքիպահեստում
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կանայք_Հայաստանում&oldid=8080205» էջից