Միհրդատ VI Եվպատոր
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Միհրդատ VI Եվպատոր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է՝ | մ. թ. ա. 134 կամ մ. թ. ա. 132[1] |
| Ծննդավայր | Սինոպ, Թուրքիա |
| Մահացել է՝ | մ. թ. ա. 63 ինքնասպանություն |
| Վախճանի վայր | Bosporan Kingdom |
| Երկիր | Պոնտոսի թագավորություն |
| Տոհմ | Mithridatic dynasty? |
| զորավար | |
| Հայր | Միհրդատ V |
| Մայր | Լաոդիկա VI |
| Երեխաներ | Փառնակ II Պոնտացի, Միհրդատ Կրտսեր, Կլեոպատրա Պոնտացի, Արկադիոս, Machares?, Միհրդատ Պերգամացի, Drypetina?, Ariarathes IX of Cappadocia?, Adobogiona the Younger?, Athenais Philostorgos II?, Nysa?, Xiphares?, Orsabaris? և Xerxes of Pontus? |
Միհրդատ VI Եվպատոր (հին հունարեն՝ Μιθριδάτης/Μιθραδάτης;[2], մ. թ. ա. 134 կամ մ. թ. ա. 132[1], Սինոպ, Թուրքիա - մ. թ. ա. 63, Bosporan Kingdom), Պոնտոսի թագավոր մ.թ.ա 111–ից։ Հելլենիստական դարաշրջանի ռազմական և քաղաքական գործիչ։ Թեպետ չէր ստացել հիմնավոր կրթություն, սակայն տիրապետւմ էր 22 լեզվի։ Ֆիզկապես ուժեղ և տոկուն մարդ էր։ Լինելով Հռոմի երդվյալ թշնամին՝ մինչև կյանքի վերջը պայքարել է վերջինիս դեմ։ Միհրդատ VI-ը Պոնտոսը դարձրել է հզոր պետություն, պայքարել է հռոմեական պետության զավթողական քաղաքականության դեմ, վարել պատերազմներ (դրանք պատմության մեջ են մտել Միհրդատյան պատերազմներ անվանումով)՝ նպատակ հետապնդելով վերջ տալու հռոմեական գերիշխանությանը Փոքր Ասիայում ու ընդհանրապես հելլենիստական աշխարհում[3] և իր գերակայությունը հաստատելու այնտեղ ու մերձսևծովյան տարածաշրջանում։ Վերջնական արդյունքում այդ պատերազմներն ավարտվել են նրա պարտությամբ։ Իր դեմ ուղղված որդու ապստամբության ժամանակ ինքնասպան է եղել։
Միհրդատ Եվպատորին բնորոշել են որպես Պոնտոսի ամենահզոր արքայի[4]։ Մահվանից հետո կոչվել է Միհրդատ Մեծ։ Թույների նկատմամբ առանձնակի հակում ունենալու պատճառով կոչվել է նաև Թույնի արքա։
Միհրդատ VI-ը սերտորեն դաշնակցել է Հայոց արքա Տիգրան Մեծի հետ, նրան կնության է տվել իր դստերը Կլեոպատրային, միասին նվաճել են Գամիրքը (Կապադովկիան)։ Մ.թ.ա. 69-66–ի հռոմա–հայկական պատերազմի ժամանակ Միհրդատ VI-ն աջակցել է Տիգրան Բ–ին հռոմեացիների դեմ պայքարում։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Միհրդատ Եվպատորի անունով է կոչվել Ղրիմում՝ Կերչ քաղաքի մերձակայքում գտնվող սարը, ինչպես նաև Եվպատորիա քաղաքը[5]։ Նրա մասին են ֆրանսիացի կլասիցիստ գրող Ժան Ռասինի «Միհրդատ» ողբերգությունը (1672), դրա հիման վրա Մոցարտի գրած «Միհրդատ՝ Պոնտոսի արքա» օպերան (1770), Ալեսսանդրո Սկառլատիի «Միհրդատ Եվպատոր» օպերան (1707)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 И. П. Митридат (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1896. — Т. XIX. — С. 462—463.
- ↑ The spelling "Mithridates" was the Roman Latin version, but "Mithradates", the spelling used in Greek inscriptions and Mithridates' own coins, is regaining precedence, see e.g. Oxford Classical Dictionary, 3d ed.
- ↑ "Mithradates VI Eupator", Encyclopædia Britannica
- ↑ Hewsen Robert H. (2009)։ «Armenians on the Black Sea: The Province of Trebizond»։ in Richard G. Hovannisian։ Armenian Pontus: The Trebizond-Black Sea Communities։ Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, Inc.։ էջեր 41, 37–66։ ISBN 978-1-56859-155-1
- ↑ Талах, 2013, էջ 9
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Duggan, Alfred, He Died Old: Mithradates Eupator, King of Pontus, 1958.
- Ford, Michael Curtis, The Last King: Rome's Greatest Enemy, New York, Thomas Dunne Books, 2004, 0-312-27539-0
- McGing, B. C. The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus (Mnemosyne, Supplements: 89), Leiden, Brill Academic Publishers, 1986, 90-04-07591-7 [paperback]
- Cohen, Getzel M., Hellenistic Settlements in Europe, the Islands and Asia Minor (Berkeley, 1995).
- Ballesteros Pastor, Luis. Mitrídates Eupátor, rey del Ponto. Granada: Servicio de Publicaciones de la Universidad de Granada, 1996, 84-338-2213-6.
- Ribó, Ignasi, Mitrídates ha muerto, Madrid, Bubok, 2010, 978-84-9981-114-7
- Mayor, Adrienne, The Poison King: The Life and Legend of Mithradates, Rome's Deadliest Enemy (Princeton, PUP, 2009).
- Madsen, Jesper Majbom, Mithradates VI : Rome's perfect enemy. In: Proceedings of the Danish Institute in Athens Vol. 6, 2010, pp. 223–237.
- Ballesteros Pastor, Luis, Pompeyo Trogo, Justino y Mitrídates. Comentario al Epítome de las Historias Filípicas (37,1,6–38,8,1) (Spudasmata 154), Hildesheim-Zürich-New York, Georg Olms Verlag, 2013, 978-3-487-15070-3.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Միհրդատ VI Եվպատոր Վիքիպահեստում |
|---|
- Second and Third Mithridatic War Archived 2002-10-15 at the Wayback Machine.
- Livius.org: Mithridates VI Eupator Archived 2013-05-20 at the Wayback Machine.
| Նախորդող՝ Միհրդատ V |
Պոնտոսի արքա 120–63 մ. թ. ա. |
Հաջորդող՝ Փառնակ II |
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 551)։ 
|