Jump to content

Հովհաննես Ե Դրասխանակերտցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հովհաննես Ե Դրասխանակերտցի
Կառավարում
Տիտղոս Ծայրագույն Պատրիարք և Կաթողիկոս Ամենայն Հայոց (55-րդ)
Ժամանակամիջոց (898-929)
Եկեղեցի Հայ Առաքելական եկեղեցի Հայ Առաքելական եկեղեցի
Անձնական տվյալներ
 
Ծնվել է (845929)
Ծննդավայր Դրասխանակերտ, Այրարատ Բագրատունյաց Հայաստան Բագրատունյաց Հայաստան
Մաշտոց Ա Եղվարդեցի        Ստեփանոս Բ Ռշտունի

Հովհաննես Ե Դրասխանակերտցի, (840-ականներ[1], Քաղաքատեղի Դրասխանակերտ, Ճլոխան[1] - 925[1], Վասպուրական, Մեծ Հայք), Հայոց կաթողիկոս (898 - 929), պատմիչ և գրող, Մաշտոց Ա Եղվարդեցի (897 - 898) կաթողիկոսի ազգական և աշակերտ։

Հովհաննես Դրասխանակերտցին հայտնի է գլխավորապես որպես պատմիչ։ Իր «Հայոց պատմություն» երկասիրությունում ներկայացնում է հնագույն ժամանակներից առ 920-ական թթ. ընկած պատմական անցքերը։

Մինչև IX դարի կեսի պատմական նյութը նա քաղել է Աստվածաշնչից և իրեն նախորդող պատմիչների գործերից, իսկ IX դարի երկրորդ կեսի ու X դարի առաջին քառորդի պատմությունը նկարագրել է իր տեսածով ու լսածով՝ հաղորդակից ու մասնակից լինելով իր ժամանակ կատարված դեպքերին։ Պատմության այդ մասում, որն ավելի կարևոր է ու արժեքավոր, Դրասխանակերտցին մանրամասն պատկերում է հայ ժողովրդի ծանր կացությունը արաբական լծի տակ, մասնավորապես արաբ ոստիկաններ Յուսուֆի, Նսըրի, Ափշինի, Բշըրի հարձակումները Հայաստանի վրա, 850-852 թթ. արաբական լծի դեմ հայ ժողովրդի մղած հերոսական ազատագրական պայքարը, Սմբատ Առաջինի նահատակությունը, հայ ժողովրդի ազատության համար Աշոտ Երկաթի մղած պայքարը և այլն։ Դրասխանակերտցու «Հայոց պատմություն»-ը աշխարհաբար է թարգմանել Գ. Բ. Թոսունյանը։

Դրասխանակերտցին գրել է նաև «Շարից հայրապետացն Հայոց» աշխատությունը, որտեղ ներկայացնում է Հայոց կաթողիկոսների շարքը՝ սկսելով Բարդուղիմեոսից և Թադևոսից և հասցնելով մինչև իր աթոռակալությունը։ Յուրաքանչյուր կաթողիկոսի վերաբերյալ հաղորդվում է կենսագրական համառոտ տվյալներ։

Դրասխանակերտցու նախորդողը եղել է Կաթողիկոս Մաշտոց Ա Եղվարդեցի, իսկ հաջորդողը՝ Կաթողիկոս Ստեփանոս Բ Ռշտունին։

Աշխատություններ և թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հովհաննես Ե Դրասխանակերտցի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 558
Նախորդող՝
Մաշտոց Ա Եղվարդեցի
Կաթողիկոս
898-929
Հաջորդող՝
Ստեփանոս Բ Ռշտունի