Ռազմիկ Դավոյան

Ռազմիկ Դավոյան
Ծնվել է	հուլիսի 3, 1940
Ծննդավայր	Մեծ Պարնի, Համամլուի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել է	հունվարի 11, 2022 (81 տարեկան)
Վախճանի վայր	Հայաստան
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, հասարակական գործիչ և քաղաքական գործիչ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Կրթություն	Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1964)
Անդամակցություն	Համազգային և ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Կուսակցություն	Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն
Աշխատավայր	Գրական թերթ, Գիտություն և տեխնիկա, Սփյուռքահայության հետ մշակութային կապի կոմիտե և ՀԳՄ
Պարգևներ	ՀԽՍՀ պետական մրցանակ Հայաստանի պետական մրցանակ Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ շքանշան Հայաստանի վարչապետի հուշամեդալ և Երևանի պատվավոր քաղաքացի
	Ռազմիկ Դավոյան Վիքիքաղվածքում
	Ռազմիկ Դավոյան Վիքիդարանում

Ռազմիկ Նիկողոսի Դավոյան (հուլիսի 3, 1940(1940-07-03)^[1]^[2], Մեծ Պարնի, Համամլուի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]^[2] - հունվարի 11, 2022(2022-01-11)^[3], Հայաստան), հայ բանաստեղծ, հասարակական գործիչ։ Հայաստանի լենինյան կոմերիտմիության դափնեկիր (1971), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1964 թվականից։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարրական կրթությունն ստացել է Մեծ Պարնի գյուղում։ 1949 թվականին ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Լենինական, ուր ավարտել է միջնակարգ դպրոցը։ 1958 թվականին ավարտել է Լենինականի բժշկական ուսումնարանը բուժակի մասնագիտությամբ։ 1959-1964 թվականներին սովորել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան Հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտի պատմալեզվագրական ֆակուլտետում։

Աշխատանքային գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1958-1959 թվականներին աշխատել է Լենինականում։ Ուսմանը զուգընթաց աշխատել է «Գիտություն և տեխնիկա» ամսագրի հիմնադիր խմբագրությունում, որպես մարդաբանության և բժշկության բաժնի վարիչ։ Զուգահեռ աշխատել է նաև «Գրական թերթի» խմբագրությունում, որպես սրբագրիչ։ 1965 թվականից վարել է «Գրական թերթի» պոեզիայի և արձակի բաժինը։ 1970 թվականից աշխատել է Սփյուռքահայության հետ մշակութային կապի կոմիտեի մամուլի բաժնում։ 1975-1990 թվականներին եղել է Հայաստանի պետական մրցանակների կոմիտեի պատասխանատու քարտուղարը։ 1989 թվականին եղել է Հայաստանի Գերագույն խորհրդի պատգամավոր, Աղետի գոտու և բռնագաղթվածների հարցերի հանձնաժողովի նախագահի առաջին տեղակալ։ 1989 թվականից - «Վերածնունդ» հասարակական կազմակերպության համանախագահ։ 1991 թվականից Հայաստանի «Համազգային մշակութային միության» վարչության նախագահ, 1994-1996 թվականներին՝ Հայաստանի Գրողների Միության վարչության նախագահ, 1999-2003 թվականներին՝ Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի Խորհրդական։ 2000 թվականից Միջազգային ինֆորմատիզացիայի ակադեմիայի ակադեմիկոս է։ Մահացել է 2022 թ.֊ի հունվարի 11֊ին Հայաստանում։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀԽՍՀ պետական մրցանակ, 1985
Հայաստանի պետական մրցանակ, 2003
Պողոսյան մրցանակ, 2004^[5]
Հայաստանի Պետական առաջին կարգի մրցանակն, 2010
Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան, 1998
Հայ Առաքելական եկեղեցու «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» մեդալ, 2011
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ (2010)^[6]։
Հայաստանի վարչապետի հուշամեդալ (2015)
Երևանի պատվավոր քաղաքացի (2017)^[7]

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին բանաստեղծությունը 1957 թվականին տպագրվել է Լենինականի «Բանվոր» թերթում, առաջին ժողովածուն տպագրվել է 1963 թվականին։

Հրատարակված գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Իմ աշխարհը», Երևան, 1963։
«Ստվերների միջով», Երևան, 1967։
«Ռեքվիեմ», Երևան, 1969, 188 էջ։
«Խաչերի ջարդը», Բեյրութ, 1972։
«Մեղրահաց», Երևան, 1973, 199 էջ։
«Կեղևդ բաց արա», Երևան, 1975, 336 էջ։
«Ինչ էր եղել» (մանկական), Երևան, 1977։
«Տաք սալեր», Երևան, 1978, 368 էջ։
«Պոեմներ», Երևան, 1980, 388 էջ։
«Պղնձե վարդ», Երևան, 1983, 375 էջ։
«Թորոս Ռոսլին» (արձակ), Նյու Յորք, 1984, 178 էջ։
«Բանաստեղծություններ», Նյու Յորք, 1984։
Էպոս պատանության, Երևան, 1984, 168 էջ։
«Տխուր փիղը» (մանկական), Երևան, 1985։
«Հանճար և հիշողություն (արձակ)»։ Թորոս Ռոսլին։ Սահման, Երևան, 1986, 240 էջ։
Խաչերի ջարդը, Բեյրութ, 1986, 211 էջ։
«Ընտիր երկեր», Երևան, 1987, 608 էջ։
«Քարե բարձ», Երևան, 1989, 308 էջ։
Էպոս պատանության, Երևան, 1989, 309 էջ։
«Ռեքվիեմ» (ամբողջական), Երևան, 1997, 252 էջ։
«Կենսական էներգիայի ուսմունքը» (տեսական), Երևան, 1998։
«Ոգեղեն հաց», Երևան, 2001, 640 էջ։
Եթե Աստված կամենա (վեպ), Երևան, 2005, 310 էջ։
Եթե Աստված կամենա (վեպ), Երևան, 2008, 525 էջ։
Ընտրանի, Երևան, 2011, 708 էջ։
Ծովինար, Երևան, 2015, 234 էջ։

Ռուսերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Открой свою кору», 1976
«Зимняя снежинка – весенний цветок», 1978
«Сердцевинка дерева», 1980
«Эпос юности», 1982
«Золотая сеть», 1987
«Беспредельная гора», 1988

Չեխերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Пергаментова Соpа», 1989, Պրահա

Անգլերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Selected Poems, 2002, Օքսֆորդ

Թարգմանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավերժություն։ Ռուս բանաստեղծները Հայաստանին.- Երևան։ Սովետական գրող, 1978.- 198 էջ։
Վրացական պոեզիա.- Երևան։ ԵՊՀ հրատ., 1983.- 438 էջ.- (Ուսանողի գրադարան)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 3. — էջ 305.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 2.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 https://azg.am/news/local/մահացել-է-մեծանուն-բանաստեղծ-ռազմիկ-դ/
↑ Bibliothèque nationale de France Record #15603893n // BnF catalogue général (ֆր.) — Paris: BnF.
↑ «Ռազմիկ Դավոյան - Պողոսյան մրցանակ»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-16-ին։ Վերցված է 2022-06-07
↑ Ռ. Ն. Դավոյանին «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալով պարգևատրելու մասին
↑ «Երևանը չորս նոր պատվավոր քաղաքացի ունի»։ mediamax.am։ Վերցված է 2017-10-16

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ն. Ղազարյան, Ռազմիկ Դավոյանի ստեղծագործությունը, Ե., 2000։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 305)։

[_d5e5e626ae5dbcfe-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 3. — էջ 305.

[_cfd8a16dd269af8d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 2.

[_ab8ec52588cfdcd5-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 https://azg.am/news/local/մահացել-է-մեծանուն-բանաստեղծ-ռազմիկ-դ/

[_4060f50527e9c550-4] Bibliothèque nationale de France Record #15603893n // BnF catalogue général (ֆր.) — Paris: BnF.

[5] «Ռազմիկ Դավոյան - Պողոսյան մրցանակ»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-16-ին։ Վերցված է 2022-06-07

[6] Ռ. Ն. Դավոյանին «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալով պարգևատրելու մասին

[7] «Երևանը չորս նոր պատվավոր քաղաքացի ունի»։ mediamax.am։ Վերցված է 2017-10-16

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]