Սիմեոն Ջուղայեցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Jump to navigation Jump to search

Սիմեոն Ջուղայեցի

Ծնվել է	անհայտ
Ծննդավայր	Ջուղա
Վախճանվել է	1657
Մասնագիտություն	գրող, փիլիսոփա և բանասեր
Ազգություն	հայ
Ժանրեր	փիլիսոփայություն

Սիմեոն Ջուղայեցի (ծնվ XVI-րդ դար - մահ. անհայտ), միջնադարյան հայ ականավոր փիլիսոփա, քերական, մանկավարժ տաղասաց ու հասարակական գործիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիմեոն Ջուղայեցին ծնվել է XVI-րդ դարի վերջին՝ պատմական Հին Ջուղա գյուղաքաղաքում^[1]: 1637 թ. Ջուղայեցին գրում է հայոց լեզվի առաջին ամբողջական քերականությունը, որը հայկական դպրոցներում երկար ժամանակ մնում է հայերենի ամենահիմնական դասագիրքը և հետագայում հիմք է դառնում քերականության նոր դասագրքերի համար։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Հայ մշակույթի նշանավոր գործիչները, V-XVIII-րդ դարեր։ Երևանի համալսարանի հրատարակչություն։ Երևան, 1976 էջ 477

Հայկական գիր և գրականություն

Գրականություն

Հայ գրականություն • Հայ պատմիչներ • Հունաբան դպրոց

Գիր

Այբուբեն (Ստեղծման պատմություն • Մեսրոպ Մաշտոց) • Հայկական հնագրություն • Դանիելյան նշանագրեր

Ստեղծագործություններ և
աշխատություններ

միջնադարյան

«Եղծ աղանդոց» • «Հայոց պատմություն» • «Աշխարհացույց» • «Զորանամակ» • «Գիրք թղթոց» • «Կնիք հավատո» • «Կանոնագիրք Հայոց» • «Պատմություն Աղվանից աշխարհի» • «Մատյան ողբերգության» • «Մխիթար Գոշի դատաստանագիրք» • «Աղվեսագիրք» • «Գիրք հարցմանց (աշխատություն)» • «Ադամգիրք»

«Վերք Հայաստանի» • «Սամվել» • «Խաչագողի հիշատակարանը» • «Աշոտ Երկաթ» • «Գևորգ Մարզպետունի» • «Պապ թագավոր» • «Վարդանանք»

Հնագույն
ձեռագրեր

Հունա-հայկական պապիրուս • «Մլքե թագուհու Ավետարան» • «Լազարյան ավետարան» • «Հայերեն հնագույն թղթյա ձեռագիր»

Էպոս և առասպելներ

մինչքրիստոնեական

«Հայկ և Բել» • «Վահագնի ծնունդ» • «Արտաշես և Սաթենիկ» • «Տիգրան և Աժդահակ» • «Տորք Անգեղ» • «Արտավազդի վեպ» • «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ»

«Պարսից պատերազմ» • «Արշակ և Շապուհ» • «Սասունցի Դավիթ» • «Տարոնի պատերազմ» • «Կաշտի քաջեր» • «Կարոս խաչ» • «Մոկաց Միրզա» • «Ասլան աղա»

Ժանրեր

Շարական • Տաղ • Հայրեն • Անտունի • Հորովել

Ուսումնասիրություն

Հայագիտություն • Մխիթարյան միաբանություն • Մատենադարան

Հեղինակների ցանկեր

5-18-րդ դարեր • 19-20-րդ դարեր

Վաղ շրջան
Միջնադար
5-10-րդ դարեր

Կորյուն • Ագաթանգեղոս • Եզնիկ Կողբացի • Եղիշե • Փավստոս Բուզանդ • Մովսես Խորենացի • Ղազար Փարպեցի • Հովհան Մանդակունի

Դավիթ Անհաղթ • Սեբեոս • Կոմիտաս Ա Աղցեցի • Հովհան Մամիկոնյան • Դավթակ Քերթող • Հովհաննես Օձնեցի • Ստեփանոս Սյունեցի • Ղևոնդ • Սահակադուխտ • Խոսրովիդուխտ • Թովմա Արծրունի • Հովհաննես Ե Դրասխանակերտցի • Ուխտանես • Մովսես Կաղանկատվացի

Վաղ և ուշ
միջնադար
11-15-րդ դարեր ²

Գրիգոր Նարեկացի • Ստեփանոս Տարոնեցի Ասողիկ • Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունի • Արիստակես Լաստիվերցի • Հովհաննես Իմաստասեր • Մատթեոս Ուռհայեցի • Ներսես Շնորհալի • Մխիթար Գոշ • Ներսես Լամբրոնացի • Վարդան Այգեկցի • Վարդան Արևելցի • Կիրակոս Գանձակեցի • Սմբատ Սպարապետ • Ֆրիկ • Հովհաննես Երզնկացի • Մխիթար Այրիվանեցի • Ստեփանոս Օրբելյան • Գևորգ Սկևռացի • Հեթում պատմիչ • Կոստանդին Երզնկացի • Գրիգոր Ակներցի • Խաչատուր Կեչառեցի • Եսայի Նչեցի • Տերտեր Երևանցի • Հովհան Որոտնեցի • Գրիգոր Տաթևացի • Մատթեոս Ջուղայեցի • Գրիգոր Խլաթեցի • Առաքել Սյունեցի • Թովմա Մեծոփեցի • Առաքել Բաղիշեցի • Մկրտիչ Նաղաշ • Դավիթ Քոբայրեցի

Նոր շրջան
16-18-րդ դարեր

Հովհաննես Թլկուրանցի • Գրիգորիս Աղթամարցի • Նահապետ Քուչակ • Ներսես Մոկացի • Սիմեոն Լեհացի • Սիմեոն Ջուղայեցի • Առաքել Դավրիժեցի • Ստեփանոս Լեհացի • Երեմիա Չելեպի Քյոմյուրճյան • Զաքարիա Քանաքեռցի • Նաղաշ Հովնաթան • Խաչատուր Էրզրումցի • Բաղդասար Դպիր • Եսայի Հասան-Ջալալյան • Սիմեոն Ա Երևանցի • Պետրոս Ղափանցի • Սայաթ-Նովա • Շահամիր Շահամիրյան

19-րդ դար
20-րդ դարի
սկիզբ

Հարություն Ալամդարյան • Մեսրոպ Թաղիադյան • Խաչատուր Աբովյան • Ղևոնդ Ալիշան • Ծերենց • Մակար Բարխուդարյան • Գաբրիել Սունդուկյան • Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան • Միքայել Նալբանդյան • Ռափայել Պատկանյան • Րաֆֆի • Պերճ Պռոշյան • Ղազարոս Աղայան • Սմբատ Շահազիզ • Սրբուհի Տյուսաբ • Հակոբ Պարոնյան • Գրիգոր Արծրունի • Պետրոս Դուրյան • Արփիար Արփիարյան • Մուրացան • Ալեքսանդր Շիրվանզադե • Ատրպետ • Լեո • Գրիգոր Զոհրապ • Հովհաննես Հովհաննիսյան • Վրթանես Փափազյան • Նար-Դոս • Հովհաննես Թումանյան • Լևոն Շանթ • Երվանդ Օտյան • Խնկո Ապեր • Արշակ Չոպանյան • Ավետիք Իսահակյան • Դերենիկ Դեմիրճյան • Վահան Թեքեյան • Զապել Եսայան • Սիամանթո • Դանիել Վարուժան • Վահան Տերյան • Ռուբեն Սևակ • Միսաք Մեծարենց

20-րդ դար
արդի շրջան

Արազի • Հակոբ Օշական • Կոստան Զարյան • Ստեփան Զորյան • Վահան Թոթովենց • Եղիշե Չարենց • Ակսել Բակունց • Նաիրի Զարյան • Գուրգեն Մահարի • Շահան Շահնուր • Վախթանգ Անանյան • Մկրտիչ Արմեն • Հրաչյա Քոչար • Խաչիկ Դաշտենց • Հովհաննես Շիրազ • Համո Սահյան • Մուշեղ Իշխան • Սերո Խանզադյան • Մարո Մարգարյան • Սիլվա Կապուտիկյան • Գևորգ Էմին • Հրաչյա Հովհաննիսյան • Վահագն Դավթյան • Պարույր Սևակ • Մկրտիչ Սարգսյան • Զահրատ • Աղասի Այվազյան • Մետաքսե • Հայկ Խաչատրյան • Արտաշես Քալանթարյան • Մուշեղ Գալշոյան • Վարդգես Պետրոսյան • Ժիրայր Անանյան • Հրանտ Մաթևոսյան • Զորի Բալայան • Արամայիս Սահակյան • Պերճ Զեյթունցյան • Ռազմիկ Դավոյան • Հենրիկ Էդոյան • Արտեմ Հարությունյան • Լևոն Անանյան • Գուրգեն Խանջյան • Հրաչյա Թամրազյան • Լևոն Խեչոյան • Վահրամ Սահակյան • Աշոտ Գաբրիելյան

Տե՛ս նաև

Հայկական պոեզիա • Հայ պատմագիրներ և ժամանակագիրներ • Հայ աստվածաբաններ

¹ Միջնադարյան, նոր և նորագույն շրջանի միայն առավել հայտնիների անունները ² 5-14-րդ դարերը համարվում են Հայկական վերածննդի դարաշրջան

Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սիմեոն_Ջուղայեցի&oldid=5627931» էջից

Կատեգորիաներ: