Արտաշես Քալանթարյան

Արտաշես Քալանթարյան
Ծնվել է	սեպտեմբերի 16, 1931
Ծննդավայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել է	փետրվարի 23, 1991 (59 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Երևան
Մասնագիտություն	լրագրող, թարգմանիչ, հրապարակախոս, դրամատուրգ, երգիծաբան և արձակագիր
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Աշխատավայր	Սովետական Հայաստան, Երեկոյան Երևան և Գրական թերթ
Կայք	kalantarian.org/artashes
	Արտաշես Քալանթարյան Վիքիքաղվածքում
	Արտաշես Քալանթարյան Վիքիդարանում
	Artashes Kalantarian Վիքիպահեստում

Արտաշես Փիրաղայի Քալանթարյան (սեպտեմբերի 16, 1931(1931-09-16), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - փետրվարի 23, 1991(1991-02-23), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, հրապարակախոս, լրագրող, երգիծաբան։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1958 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1951 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1954 թվականին ավարտել է Երևանի Պետական Համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի ժուռնալիստիկայի բաժինը։ Աշխատել է «Սովետական Հայաստան», «Երեկոյան Երևան», «Գրական թերթ» պարբերականներում, իսկ 1970-ականներց մինչև 1982 թվականը եղել է Հայաստանի հեռուստառադիոպետկոմի դրամատիկական հաղորդումների գլխավոր խմբագիր։ Արտաշես Քալանթարյանը գրել է մի շարք պիեսներ, որոնք բեմադրվել են հեռուստատեսությամբ և Երևանի երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում։ Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան թատրոնը 1980 թվականին բեմադրել է նրա «Քանի դեռ կամ» կատակերգությունը։

Պարբերականներում տպագրել է ֆելիետոններ, որտեղ ծաղրել է բյուրոկրատիզմը, քծնանքը, պարծենկոտությունը և հասարակարգին հատուկ այլ թերությունները։ Գրել է հրապարակախոսական սուր հոդվածներ, պատմվածքներ։ Մտերմություն է արել ժամանակի խոշորագույն արձակագիրներ, բանաստեղծներ Սերո Խանզադյանի, Համո Սահյանի, Պարույր Սևակի և այլոց հետ։

Գրական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իբրև գրող Արտաշես Քալանթարյանը մեծ ճանաչում է ձեռք բերել «Մարաթոն» (1969) վեպով։ Նրա գրչին են պատկանում տասնյակից ավելի գրքեր, որոնցից մեծ հետաքրքրության են արժանացել «Իսկ դո՞ւք որտեղ էիք», «Ինչո՞ւ տրորեցիր ծաղիկները», «Խոստովանություն» վեպերը և ժողովածուները։ Նրա մի շարք պատմվածքներ և վիպակներ թարգմանվել են ռուսերեն, վրացերեն, բուլղարերեն։

Երկերի մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջինը, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 40 էջ։
Դատարանից կոլեկտիվ, Երևան, 1960, 36 էջ։
Ծխախոտագործը Վարդենիկից (ակնարկ անվանի ծխախոտագործ Արամ Մխեյանի մասին), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 39 էջ։
Մարգար Գալֆայան (Երևանի էլեկտրատեխնիկական գործարանի նորարար բանվոր), Երևան, 1961, 46 էջ։
Գունավոր երազներ (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 100 էջ^[1]։
Ալիկ բալիկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 28 էջ։
Խղճի գիշերային այցը, Երևան, 1965, 216 էջ։
Պատմվածքներ։ Աշխարհի ճանապարհներին, Երևան, 1967, 476 էջ։
Մարաթոն (վեպ), Երևան, 1969, 344 էջ։
Բացեք Ձեր աչքերը, Երևան, 1979, 388 էջ։
Կատակերգություններ, Երևան, 1982, 224 էջ։
Մի բուռ ծիծաղ, Երևան, 1984, 336 էջ։
Շատ ժամանակակից սպանություն, Երևան, 1985։
Խոստովանություն (վիպակներ), Երևան, 1987, 488 էջ^[2]։
Ի՞նչու տրորեցիր ծաղիկները (պատմվածքներ), Երևան, 1988, 380 էջ^[3]։
Քննություն (վեպ), Երևան, 1989, 352 էջ։
Իսկ դո՞ւք որտեղ էիք (վեպ), Երևան, 1990, 628 էջ։
Մարաթոն (վեպ), Երևան, 1993, 344 էջ^[4]։
Հանրապետության օրինակելի քաղաքացին, Սիեթլ, 2001, 84 էջ։
Իմ տունը քո տունն է (ընտիր երկեր), Երևան, 2007, 356 էջ։
Գունավոր երազներ, Երևան, 2011, 280 էջ։

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազնիվ գիրք (գրախոսություն Վաղարշակ Նորենցի «Հուշեր և արձագանքներ գրքի ամսին»)։ «Գրական թերթ», 1969, № 3:

Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իլյա Իլֆ, Եվգենի Պետրով, Վերջին հանդիպում, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 44 էջ։
Դոլդ-Միխայլիկ Յուրի, Մարտադաշտում մեկն էլ զինվոր է, Երևան, «Հայաստան», 1966, 714 էջ։
Դոլդ-Միխայլիկ Յուրի, Սև ասպետների մոտ, Երևան, «Հայաստան», 1972։
Հակոբյան Վազգանուշ, Պայքար, Երևան, «Հայաստան», 1974։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986։
Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատ. 12, Երևան, 1987։
Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատ. 4, Երևան, 2003։
Ով ով է /Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան/, հատ. 2, Երևան, 2007։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաշես Քալանթարյանի հուշատախտակը Երևանում
Արտաշես Քալանթարյանի գերեզմանը Երևանի քաղաքային պանթեոնում
Արտաշես Քալանթարյանի անվանական աստղը Նվիրյալների արահետում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի (1962)։ Գունավոր երազներ։ (Պատմվածքներ) (հայերեն)։ Հայպետհրատ
↑ Քալանթարյան Արտաշես, Kalantarian Artashes (2014-06-27)։ Խոստովանություն: Confession (հայերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9789939011318
↑ Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի (1988)։ Ինչու տրորեցիր ծաղիկները։ Պատմվածքներ ։ Դպրոցական բարձր տարիքի համար (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807701008
↑ Քալանթարյան Արտաշես, Kalantarian Artashes (1993)։ Մարաթոն: Marathon (ռուսերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9785807907295

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[1] Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի (1962)։ Գունավոր երազներ։ (Պատմվածքներ) (հայերեն)։ Հայպետհրատ

[2] Քալանթարյան Արտաշես, Kalantarian Artashes (2014-06-27)։ Խոստովանություն: Confession (հայերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9789939011318

[3] Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի (1988)։ Ինչու տրորեցիր ծաղիկները։ Պատմվածքներ ։ Դպրոցական բարձր տարիքի համար (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807701008

[4] Քալանթարյան Արտաշես, Kalantarian Artashes (1993)։ Մարաթոն: Marathon (ռուսերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9785807907295

[1]

[2]

[3]

[4]