Արտաշես Քալանթարյան
Արտաշես Քալանթարյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 16, 1931 |
| Ծննդավայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Վախճանվել է | փետրվարի 23, 1991 (59 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Երևան |
| Մասնագիտություն | լրագրող, թարգմանիչ, հրապարակախոս, դրամատուրգ, երգիծաբան և արձակագիր |
| Ազգություն | հայ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Աշխատավայր | Սովետական Հայաստան, Երեկոյան Երևան և Գրական թերթ |
| Կայք | kalantarian.org/artashes |
| Արտաշես Քալանթարյան Վիքիքաղվածքում | |
| Արտաշես Քալանթարյան Վիքիդարանում | |
 Artashes Kalantarian Վիքիպահեստում | |
Արտաշես Փիրաղայի Քալանթարյան (սեպտեմբերի 16, 1931, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - փետրվարի 23, 1991, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, հրապարակախոս, լրագրող, երգիծաբան։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1958 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1951 թվականից։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1954 թվականին ավարտել է Երևանի Պետական Համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի ժուռնալիստիկայի բաժինը։ Աշխատել է «Սովետական Հայաստան», «Երեկոյան Երևան», «Գրական թերթ» պարբերականներում, իսկ 1970-ականներց մինչև 1982 թվականը եղել է Հայաստանի հեռուստառադիոպետկոմի դրամատիկական հաղորդումների գլխավոր խմբագիր։ Արտաշես Քալանթարյանը գրել է մի շարք պիեսներ, որոնք բեմադրվել են հեռուստատեսությամբ և Երևանի երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում։ Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան թատրոնը 1980 թվականին բեմադրել է նրա «Քանի դեռ կամ» կատակերգությունը։
Պարբերականներում տպագրել է ֆելիետոններ, որտեղ ծաղրել է բյուրոկրատիզմը, քծնանքը, պարծենկոտությունը և հասարակարգին հատուկ այլ թերությունները։ Գրել է հրապարակախոսական սուր հոդվածներ, պատմվածքներ։ Մտերմություն է արել ժամանակի խոշորագույն արձակագիրներ, բանաստեղծներ Սերո Խանզադյանի, Համո Սահյանի, Պարույր Սևակի և այլոց հետ։
Գրական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իբրև գրող Արտաշես Քալանթարյանը մեծ ճանաչում է ձեռք բերել «Մարաթոն» (1969) վեպով։ Նրա գրչին են պատկանում տասնյակից ավելի գրքեր, որոնցից մեծ հետաքրքրության են արժանացել «Իսկ դո՞ւք որտեղ էիք», «Ինչո՞ւ տրորեցիր ծաղիկները», «Խոստովանություն» վեպերը և ժողովածուները։ Նրա մի շարք պատմվածքներ և վիպակներ թարգմանվել են ռուսերեն, վրացերեն, բուլղարերեն։
Երկերի մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Առաջինը, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 40 էջ։
- Դատարանից կոլեկտիվ, Երևան, 1960, 36 էջ։
- Ծխախոտագործը Վարդենիկից (ակնարկ անվանի ծխախոտագործ Արամ Մխեյանի մասին), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 39 էջ։
- Մարգար Գալֆայան (Երևանի էլեկտրատեխնիկական գործարանի նորարար բանվոր), Երևան, 1961, 46 էջ։
- Գունավոր երազներ (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 100 էջ[1]։
- Ալիկ բալիկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 28 էջ։
- Խղճի գիշերային այցը, Երևան, 1965, 216 էջ։
- Պատմվածքներ։ Աշխարհի ճանապարհներին, Երևան, 1967, 476 էջ։
- Մարաթոն (վեպ), Երևան, 1969, 344 էջ։
- Բացեք Ձեր աչքերը, Երևան, 1979, 388 էջ։
- Կատակերգություններ, Երևան, 1982, 224 էջ։
- Մի բուռ ծիծաղ, Երևան, 1984, 336 էջ։
- Շատ ժամանակակից սպանություն, Երևան, 1985։
- Խոստովանություն (վիպակներ), Երևան, 1987, 488 էջ[2]։
- Ի՞նչու տրորեցիր ծաղիկները (պատմվածքներ), Երևան, 1988, 380 էջ[3]։
- Քննություն (վեպ), Երևան, 1989, 352 էջ։
- Իսկ դո՞ւք որտեղ էիք (վեպ), Երևան, 1990, 628 էջ։
- Մարաթոն (վեպ), Երևան, 1993, 344 էջ[4]։
- Հանրապետության օրինակելի քաղաքացին, Սիեթլ, 2001, 84 էջ։
- Իմ տունը քո տունն է (ընտիր երկեր), Երևան, 2007, 356 էջ։
- Գունավոր երազներ, Երևան, 2011, 280 էջ։
Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ազնիվ գիրք (գրախոսություն Վաղարշակ Նորենցի «Հուշեր և արձագանքներ գրքի ամսին»)։ «Գրական թերթ», 1969, № 3:
Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Իլյա Իլֆ, Եվգենի Պետրով, Վերջին հանդիպում, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 44 էջ։
- Դոլդ-Միխայլիկ Յուրի, Մարտադաշտում մեկն էլ զինվոր է, Երևան, «Հայաստան», 1966, 714 էջ։
- Դոլդ-Միխայլիկ Յուրի, Սև ասպետների մոտ, Երևան, «Հայաստան», 1972։
- Հակոբյան Վազգանուշ, Պայքար, Երևան, «Հայաստան», 1974։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986։
- Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատ. 12, Երևան, 1987։
- Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատ. 4, Երևան, 2003։
- Ով ով է /Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան/, հատ. 2, Երևան, 2007։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաշես Քալանթարյանի հուշատախտակը Երևանում
Արտաշես Քալանթարյանի գերեզմանը Երևանի քաղաքային պանթեոնում
Արտաշես Քալանթարյանի անվանական աստղը Նվիրյալների արահետում
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի (1962)։ Գունավոր երազներ։ (Պատմվածքներ) (հայերեն)։ Հայպետհրատ
- ↑ Քալանթարյան Արտաշես, Kalantarian Artashes (2014-06-27)։ Խոստովանություն: Confession (հայերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9789939011318
- ↑ Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի (1988)։ Ինչու տրորեցիր ծաղիկները։ Պատմվածքներ ։ Դպրոցական բարձր տարիքի համար (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807701008
- ↑ Քալանթարյան Արտաշես, Kalantarian Artashes (1993)։ Մարաթոն: Marathon (ռուսերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9785807907295
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արտաշես Քալանթարյան - Գրողի կայքը որտեղից կարելի է ներբեռնել նրա բոլոր ստեղծագործությունները
- «Արտաշես Քալանթարյանն ապացուցել է, որ իրեն «ալիբի» պետք չէ»
- «Արտաշես Քալանթարյան Ռադիոբեմադրություններ» Անդրոիդի ծրագիրը
- «Քալանթարյաններ»։ avproduction.am։ Վերցված է 2022-05-30
- «Քալանթարյանի պաշտոնական կայք»։ kalantarian.org։ Վերցված է 2022-05-30
| ||||||
- Սեպտեմբերի 16 ծնունդներ
- 1931 ծնունդներ
- Երևան քաղաքում ծնվածներ
- Փետրվարի 23 մահեր
- 1991 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- Երևան քաղաքում թաղվածներ
- ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Հայկական գիր և գրականություն
- 20-րդ դարի արևելահայ արձակագիրներ
- Հայ արձակագիրներ
- Հայ դրամատուրգներ
- Հայ թարգմանիչներ
- Հայ հրապարակախոսներ
- Հայ լրագրողներ
- Հայ երգիծաբաններ
- Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ