Վրացերեն

Վրացերեն; ქართული ენა
	Վրացերեն
Տեսակ	լեզու և կցական լեզու
Ենթադաս	Քարթվելական լեզուներ
Մասն է	Քարթվելական լեզուներ
Երկրներ	Վրաստան; Ադրբեջան; Հարավային Օսիա; Թուրքիա; Ռուսաստան; Իրան
Պաշտոնական կարգավիճակ	Վրաստան
Խոսողների քանակ	7 500 000 մարդ
Լեզվակիրների թիվը	5 միլիոնից ավել
Գրերի համակարգ	վրացական գիր
IETF	ka
ԳՕՍՏ 7.75–97	гру 158
ISO 639-1	ka
ISO 639-2	(B) kat (T) geo (B) kat (T)
ISO 639-3	kat
	;
	Վրացերեն խոսողների տարածվածությունը
	Georgian language Վիքիպահեստում

Վրացերեն (ինքնանվանում՝ ქართული ენა ― քարթուլի էնա), քարթվելական լեզվախմբին պատկանող լեզու։ Վրաստանի պաշտոնականն լեզուն և Կովկասի որոշ ազգությունների գրական լեզուն։

Վրացերեն խոսում է մոտավորապես 5 միլիոն մարդ Վրաստանում և մի քանի հազարը՝ այլ երկրներում, հիմնականում Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում, Իրանում և Թուրքիայում։

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրացերենը Քարթվելական լեզվաընտանիքի առաջատար լեզուն է, որի մեջ են մտնում նաև սվաներենը, մեգրելերենը և լազերենը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետազոտությունները հանգեցրել են այն ենթադրության, որ մ․ թ․ ա․ II հազարամյակի սկզբներին գոյություն է ունեցել մեկ ընդհանուր լեզու։ Վերջինս պայմանականորեն անվանում են նախաքարթվելական^[1]։

Վրացերենի զարգացումը բաժանվում է հետևյալ ժամանակաշրջանների.

հին 5 - 11 դարերից,
միջին 12 - 18 դարերից
նոր 19 դարից։

Բարբառներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրացերենը ունի մի քանի բարբառներ, որոնց տարբերությունը շատ չնչին է.

քարթլիի
կախեթիի
իմերեթիի
գուրիայի
փշավի
ռաչինի
աջարիայի
խևսուրի
թուշիի և այլ։

Վրացերեն բարբառների թվին է պատկանում նաև հրեա-վրացական բարբառը, որով խոսում են վրաստանաբնակ հրեաները, նրանց այն մասը, որն այժմ բնակվում է Իսրայելում։ Ընդհանուր առմամբ՝ մոտավորապես 85.000 մարդ։