Jump to content

ზ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զեն
Տեսակվրացերենի այբուբենի տառ
Մեծատառზ
Փոքրատառზ
Մասն էՎրացական գիր
Այբուբեն(ներ)Վրացերենի այբուբեն
Տեղը այբուբենում7-րդ
Հնչույթզ

Զեն (վրաց.՝ ზენი, գրելաձևեր՝ ասոմթավրուլի Ⴆ, նուսխուրի ⴆ, մխեդրուլի ზ, մթավրուլի Ზ) վրացերենի այբուբենի յոթերորդ տառ։ Համապատասխանում է հայերենի այբուբենի «Զ զ» տառին։ Թվային արժեքն է 7[1]։

Օգտագործվում է նաև Վրաստանում կիրառվող լազերենի այբուբենի վրացական տարբերակում։ Թուրքիայում օգտագործվող լատինական այբուբենում այն ​​համապատասխանում է «z»-ին[2]։ Նախկինում օգտագործվել է աբխազերենի (1937-1954)[3] և օսերենի (1938-1954)[4] այբուբեններում վրացական գրի հիման վրա, կյուրեղյան տառադարձումից հետո երկու դեպքում էլ այն փոխարինվել է «з»: Ռոմանիզացիայի բոլոր համակարգերում տառադարձվում է որպես «z»[5]։

Տառ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ասոմթավրուլի Նուսխուրի Մխեդրուլի

Համակարգչային կոդավորում (յունիկոդ)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ասոմթավրուլի Նուսխուրի Մխեդրուլի
U+10A6[6] U+2D06[7] U+10D6[6]

Հերթականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրայլ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վրացերենի այբուբեն
ა՝ Ան მ՝ Ման ღ՝ Ղան
ბ՝ Բան ნ՝ Նար ყ՝ Ղար
გ՝ Գան ო՝ Օն შ՝ Շին
დ՝ Դոն პ՝ Պար ჩ՝ Չոն
ე՝ Էն ჟ՝ Ժան ც՝ Ցան
ვ՝ Վին რ՝ Ռաե ძ՝ Ձիլ
ზ՝ Զեն ს՝ Սան წ՝ Ծիլ
თ՝ Թան ტ՝ Տար ჭ՝ Ճար
ი՝ Ին უ՝ Ուն ხ՝ Խան
კ՝ Կան ფ՝ Փար ჯ՝ Ջան
ლ՝ Լաս ქ՝ Քան ჰ՝ Հաե
Հնամենի տառեր
ჱ՝ ეჲ ჲ՝ ჲე ჳ՝ ჳე
ჴ՝ ჴარ ჵ՝ ჰოე
Լրացուցիչ տառեր
ჶ՝ ჶი ჷ՝ ჷნ ჸ՝ ჸინ
ჹ՝ - ჺ՝ -
Մխեդրուլի[11]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Mchedlidze, II, p. 100
  2. ↑ René Lacroix Description du dialecte laze d'Arhavi (caucasique du sud, Turquie): Grammaire et textes. — Lyon: Université Lumière-Lyon-II, 2009. — P. 15. — 923 p.
  3. ↑ Бгажба Х. С. Из истории письменности в Абхазии. — Тбилиси: «Мецниереба», 1967. — С. 65—70. — 72 с. — 1000 экз.
  4. ↑ Бигулаев Б. Б. История осетинского письма. — Диссертация на соискание учёной степени кандидата наук. — Дзауджикау: Северо-Осетинский НИИ, 1945. — С. 77—80.
  5. ↑ «Transliteration of Non-Roman Scripts. Transliteration of Georgian» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021-06-14-ին. Վերցված է 2021-05-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  6. ↑ 6,0 6,1 Unicode (1)
  7. ↑ Unicode (2)
  8. ↑ Mchedlidze, I, p. 105
  9. ↑ Mchedlidze, I, p. 107
  10. ↑ Mchedlidze, I, p. 110
  11. ↑ UNESCO, World Braille Usage, Third Edition, Washington, D.C. p. 45

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Mchedlidze, T. (1) The restored Georgian alphabet, Fulda, Germany, 2013
  • Mchedlidze, T. (2) The Georgian script; Dictionary and guide, Fulda, Germany, 2013
  • Machavariani, E. Georgian manuscripts, Tbilisi, 2011
  • The Unicode Standard, Version 6.3, (1) Georgian, 1991-2013
  • The Unicode Standard, Version 6.3, (2) Georgian Supplement, 1991-2013
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ზ&oldid=10111334» էջից