Լեռնապատ

Լեռնապատ
Գյուղ
	Լեռնապատ
	Լեռնապատ
	Կոորդինատներ: 40°49′12″ հս․ լ. 44°23′50″ ավ. ե. / 40.82000° հս․. լ. 44.39722° ավ. ե.
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Լոռու
Մակերես	52,31 կմ²
ԲԾՄ	1520 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	1661 մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	լեռնապատցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 (322)
Փոստային ինդեքսներ	2033
Ավտոմոբիլային կոդ	36
	Լեռնապատ Վիքիպահեստում

Լեռնապատ (նախկին անվանումները՝ Հաջիղարա, Մակարաշեն, Լեռնապատ է վերանվանվել 1957 թ. հոկտեմբերի 26-ին), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզում՝ մարզկենտրոն Վանաձորից 5 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Գյուղը տեղակայված է Լեռնաջուր գետի ափին՝ ծովի մակերևույթից 1520 մ բարձրության վրա։

Բովանդակություն

1 Աշխարհագրություն
2 Կլիմա
3 Պատմություն
4 Բնակչություն
5 Տնտեսություն
6 Պատմամշակութային հուշարձաններ
7 Հասարակական կառույցներ
8 Լեռնապատի Ե. Դալլաքյանի անվան միջնակարգ դպրոց
9 Հայտնի անձինք
10 Պատկերասրահ
11 Ծանոթագրություններ

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեռնապատի տարածքով հոսում է Լեռնաջուր գետը, որը միանում է Փամբակին։ Գյուղը սահմանակից է Արջուտ, Նոր Խաչակապ, Դարպաս, Հալավար գյուղերին։ Լեռնապատը շրջապատված է Փամբակի լեռնաշղթայի լեռներով։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիման ձմռանը խիստ է՝ մինչև -28 °C, իսկ ամռանը զով՝ +30 °C։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ունի հին պատմություն։ Նրա տարածքում պահպանվել են բրոնզեդարյան բնակատեղիների հետքեր, բայց գրավոր հիշատակություններ չկան։ Գյուղի «Ուռուտ» հանդամասում պահպանվել են 13-րդ դարի գերեզմանոցի հետքերը։

17-րդ դարում գյուղը կոչվել է Հաջի-Ղարա։ Բնակչության մեծ մասի նախնիները 18-րդ և 19-րդ դարերում այստեղ են տեղափոխվել Ղարաբաղից, Պարսկաստանի Սալմաստ գավառից և Արևմտյան Հայաստանից։ 1918 թվականին գյուղը հերոսաբար մասնակցել է Ղարաքիլիսայի ճակատամարտին: Կարմիր Հաջղարա անվանումը ստացել է Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը ակտիվ մասնակցության համար։ Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 247 հաջղարեցի, որոնցից չեն վերադարձել 134 մարդ։ Հայրենական Մեծ պատերազմից հետո վերանվանվել է Մակարաշեն, իսկ 1950-ական թվականների վերջին՝ Լեռնապատ։

1988 թ. երկրաշարժից գյուղն ամբողջովին ավերվել է և ունեցել 130 զոհ։

Լեռնապատի Ե. Դալլաքյանի անվան միջնակարգ դպրոցի շենքը (2014)

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեռնապատի ազգաբնակչության փոփոխությունը^[1].

Տարի	1831	1897	1926	1939	1959	1970	1978	2001	2004	2011
Բնակիչ	143	1253	1457	1680	1462	1748	1727	2030	1789	1661

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունն զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների և պտուղ-բանջարեղենի մշակությամբ։

Անասնապահությամբ զբաղվողներն արտադրում են կաթ, միս, բուրդ, ձու։ Հաջողությամբ է զարգանում մեղվաբուծությունը։

Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղում կա 1862 թ. կառուցված Բազիլիկ եկեղեցի, որը գտնվում է վթարային վիճակում։ Կան նաև Հայրենական պատերազմի զոհերի հիշատակի հուշարձան, Հայոց ցեղասպանության, Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի և 1988 թ. երկրաշարժի զոհերի հիշատակին նվիրված խաչքարեր։ Կա Կիկլոպյան դարաշրջանի բերդի մնացորդներ, մ.թ.ա բերդի մնացորդներ, դամբարանդաշտ^[2], ինչպես նաև ստորգետնյա անցուղի, նաև ժայռափոր խաչքարեր։

Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ունի փոստ, ակումբ, բուժկետ։ Մանկապարտեզի ներկայիս շենքի բացումը կատարվել է 2016 թվականի սեպտեմբերի 22-ին: