Լեռնապատ
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Լեռնապատ | |||
 Լեռնապատ | |||
| Կոորդինատներ: 40°49′12″ հս․ լ. 44°23′50″ ավ. ե. / 40.82000° հս․. լ. 44.39722° ավ. ե. | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Լոռու | ||
| Մակերես | 52,31 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1520 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 1661 մարդ (2011) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | լեռնապատցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 (322) | ||
| Փոստային ինդեքսներ | 2033 | ||
| Ավտոմոբիլային կոդ | 36 | ||
| |||
Լեռնապատ (նախկին անվանումները՝ Հաջիղարա, Մակարաշեն, Լեռնապատ է վերանվանվել 1957 թ. հոկտեմբերի 26-ին), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզում՝ մարզկենտրոն Վանաձորից 5 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Գյուղը տեղակայված է Լեռնաջուր գետի ափին՝ ծովի մակերևույթից 1520 մ բարձրության վրա։
Բովանդակություն
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լեռնապատի տարածքով հոսում է Լեռնաջուր գետը, որը միանում է Փամբակին։ Գյուղը սահմանակից է Արջուտ, Նոր Խաչակապ, Դարպաս, Հալավար գյուղերին։ Լեռնապատը շրջապատված է Փամբակի լեռնաշղթայի լեռներով։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիման ձմռանը խիստ է՝ մինչև -28 °C, իսկ ամռանը զով՝ +30 °C։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ունի հին պատմություն։ Նրա տարածքում պահպանվել են բրոնզեդարյան բնակատեղիների հետքեր, բայց գրավոր հիշատակություններ չկան։ Գյուղի «Ուռուտ» հանդամասում պահպանվել են 13-րդ դարի գերեզմանոցի հետքերը։
17-րդ դարում գյուղը կոչվել է Հաջի-Ղարա։ Բնակչության մեծ մասի նախնիները 18-րդ և 19-րդ դարերում այստեղ են տեղափոխվել Ղարաբաղից, Պարսկաստանի Սալմաստ գավառից և Արևմտյան Հայաստանից։ 1918 թվականին գյուղը հերոսաբար մասնակցել է Ղարաքիլիսայի ճակատամարտին: Կարմիր Հաջղարա անվանումը ստացել է Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը ակտիվ մասնակցության համար։ Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 247 հաջղարեցի, որոնցից չեն վերադարձել 134 մարդ։ Հայրենական Մեծ պատերազմից հետո վերանվանվել է Մակարաշեն, իսկ 1950-ական թվականների վերջին՝ Լեռնապատ։
1988 թ. երկրաշարժից գյուղը ամբողջովին ավերվել է և ունեցել 130 զոհ։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լեռնապատի ազգաբնակչության փոփոխությունը[1].
| Տարի | 1831 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1978 | 2001 | 2004 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 143 | 1253 | 1457 | 1680 | 1462 | 1748 | 1727 | 2030 | 1789 | 1661 |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունն զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների և պտուղ-բանջարեղենի մշակությամբ։
Անասնապահությամբ զբաղվողներն արտադրում են կաթ, միս, բուրդ, ձու։ Հաջողությամբ է զարգանում մեղվաբուծությունը։
Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղում կա 1862 թ. կառուցված Բազիլիկ եկեղեցի, որը գտնվում է վթարային վիճակում։ Կան նաև Հայրենական պատերազմի զոհերի հիշատակի հուշարձան, Հայոց ցեղասպանության, Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի և 1988 թ. երկրաշարժի զոհերի հիշատակին նվիրված խաչքարեր։ Կա Կիկլոպյան դարաշրջանի բերդի մնացորդներ, մ.թ.ա բերդի մնացորդներ, դամբարանդաշտ[2], ինչպես նաև ստորգետնյա անցուղի, նաև ժայռափոր խաչքարեր։
Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ունի փոստ, ակումբ, բուժկետ։ Մանկապարտեզի ներկայիս շենքի բացումը կատարվել է 2016 թվականի սեպտեմբերի 22-ին:
Լեռնապատի Ե. Դալլաքյանի անվան միջնակարգ դպրոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1993 թվականի հուլիսի 29-ին Գուգարքի շրջխորհրդի նստաշրջանի որոշմամբ Լեռնապատի միջնակարգ դպրոցն անվանվել է մանկավարժ Երվանդ Մեխակի Դալլաքյանի (1928-1978) անվամբ։ 1993 թվականի սեպտեմբերի 18-ին տեղի է ունեցել կրթօջախի անվանակոչության հանդիսավոր արարողությունը։
Դպրոցի ներկայիս շենքը շահագործման է հանձնվել 2007 թվականին։
Հայտնի անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Վլադիմիր Ներկարարյան (1914-1994), հայ խորհրդային պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր (1969), պրոֆեսոր (1971)[3],
- Զարմայր Աշրաֆյան (1898-1936), հայ և ուկրաինական պետական և կուսակցական աշխատող, իրավաբան, Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության դատախազ (1927-1929),
- Միսակ Տեր-Գևորգյան (1882-1968), Հարավային Կովկասում խորհրդային հեղափոխական շարժումների մասնակից[4]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սբ. Նշան մատուռը մինչ 2014 թվականի ապրիլ
Սբ. Նշան մատուռը (2014 թվականին վերանորոգվելուց հետո)
19-րդ դարում կառուցված եկեղեցի Լեռնապատում
Մատուռ Սբ. Գաբրիել, «Գաբրիել-Մուքել»
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Լեռնապատ կատեգորիայում։ |
