Հոռոմ
Գյուղ | ||
---|---|---|
Հոռոմ | ||
![]() | ||
Երկիր | ![]() | |
Մարզ | Շիրակի | |
Շրջան | Արթիկի շրջան | |
Առաջին հիշատակում | քա.. 8-րդ դար | |
Մակերես | 29.8 կմ² | |
ԲԾՄ | 1570 մ | |
Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
Բնակչություն | 2531[1] մարդ (2012) | |
Ազգային կազմ | հայեր | |
Ժամային գոտի | UTC+4 | |
Հեռախոսային կոդ | +374 244[2] | |
Փոստային ինդեքս | 3015 | |
| ||
Հոռոմ, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզի Արթիկի տարածաշրջանու, մարզկենտրոնից 19 կմ հարավ, Մանթաշ գետի ափերին։ Գտնվում է Երևան-Գյումրի ավտոմայրուղուց 2 կմ հեռավորության վրա, շրջապատված է արգավանդ հանդամասերով։
Տները տուֆակերտ են, թեք տանիքով ու հարմարավետ։ Խմելու ջուրը բերված է մոտ 20 կմ հեռավորությունից։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիման ցուրտ է։ Գյուղում կան դեկորատիվ ու մրգատու ծառեր։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Հոռոմի մշտական բնակչությունը կազմել է 2032, առկա բնակչությունը` 1710 մարդ[3]։ 1831 թվականից ի վեր գյուղի բնակիչները հայեր են[4], որոնց նախնիների մասը 1829-1830 թվականներին գաղթել են Կարսից և Արևմտյան Հայաստանի տարբեր շրջաններից[5]։
Հոռոմի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[6].
Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1949 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Բնակիչ | 459 | 1421[4] | 1939 | 1564 | 1867 | 1660 | 1949 | 1841 | 2495[7] | 2166 | 2032[3] |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի, շաքարի ճակնդեղի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ, մեղվաբուծությամբ, անասնապահությամբ։
Օգտակար հանածոներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ունի բազալտի պաշարներ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հոռոմում՝ բլուրների վրա, գտնվում է «Արծնաբերդ» Կիկլոպյան ամրոցը (տեղացիների կոչմամբ՝ Ղալաչի), բարձունքների և լեռնալանջերի վրա նշմարվում են բնակարանների հետքեր։ Այստեղ պեղումներ են կատարել Թորոս Թորամանյանը (1914 թ.- ին), Բ. Պիստրովսկին, Ա. Աջյանը, Լ. Գյուզալյանը (1930 թ.-ին)։ Հոռոմում և շրջակայքում կան հին գերեզմաններ, դամբարաններ։
Հոռոմն ունի սուրբ Հռիփսիմե (1861) և սուրբ Աստվածածին (1868 թ.) եկեղեցիներ, XII-XIII դդ. «Թուխ Մանուկ» մատուռ։
Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ունի միջնակարգ դպրոց (իբրև տարրական դպրոց բացվել է 1868 թ.- ին), մշակույթի տուն, մանկապարտեզ և հիվանդանոց։
2016 թվականին համայնքում ստեղծվել է մարզահրապարակ՝ խրախուսելու համայնքի առողջ ապրելակերպը։
Հայտնի Հոռոմեցիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այստեղ է ծնվել Սովետական Միության հերոս, փոխգնդապետ Վ. Օգանեսովը (Հովհաննիսյան), Սովետական Միության հերոս, երկաթուղային Թ. Պողոսյանյ, բանասիրական գիտություննորի դոկտոր Գ. Վ. Աբգարյանը (1920)։ Ինչպես նաև՝
- Գևորգ Գասպարյանը
- Էդուարդ Մնոյանը
- Էդուարդ Հարոյանը
- Տիգրան Պողոսյան
- Թորգոմ Պողոսյան
- Արտակ Բիշարյան
- Արթուր Դավթյան
Ավանդություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գոյություն ունի անվանման ծագման երկու ավանդություն․
- Անիի թագավորի Հռիփսիմե անունով աղջիկը ժամանակին եկել է այստեղ ամառանոց։ Ղալաչի լեռան վրա նա հիմնել է մի փոքրիկ ամրոց։ Այդ աղջկա անունով գյուղը կոչվել է Հոռոմ՝ Հռիփսիմե։
- Պարսկաստանում ապրող մի հռոմեացի ժամանակին եկել է այստեղ, գյուղ հիմնել, որը նրա անունով կոչվել է Հոռոմ[8][9][10][11]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ԱՎԾ տվյալներ
- ↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
- ↑ 3,0 3,1 2011 թ ՀՀ մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 4,0 4,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 3, էջ 437
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 122»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին։ Վերցված է 2014 Մայիսի 5
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 759
- ↑ Արամ Ղանալանյան (1969)։ Ավանդապատում։ Երևան: Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ
- ↑ Մովսես Խորենացի։ Պատմութիւն Հայոց։ էջեր Գիրք Ա, Գլուխ Ի
- ↑ Մանուկ Աբեղյան (1899)։ Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ։ Վաղարշապատ
- ↑ Г. Халатьянц (1896)։ Армянский эпос в Истории Армении Моисея Хоренского։ Москва
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հոռոմ կատեգորիայում։ |