Կուրթան
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Կուրթան | ||
 | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Լոռու | |
| ԲԾՄ | 1260 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 2117[1] մարդ (2011) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | կուրթանցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Կուրթան, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզի Ստեփանավանի տարածաշրջանում, Ստեփանավան քաղաքից 12 կմ հարավ-արևելք, Ձորագետի աջ կողմում։ Բարձրությունը ծովի մակարդակից՝ 1260 մ, հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 22 կմ հյուսիս-արևելք։
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հողագործությամբ և մեղվաբուծությամբ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը հիմնադրվել է 1730-1740-ական թվականներին։ Գյուղում և շրջակայքում պահպանվել են՝ խաչքարեր, մատուռներ, կամուրջներ և այլ շինության մնացորդներ։ Գյուղում գտնվում է թաղածածկ դահլիճի հորինվածքով Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որը կառուցվել է 6-րդ դարում։ Կիսաշրջանաձև հատակագծով և պայտաձև կամարով բեմի աբսիդով վերջավորվող ուղղանկյան աղոթասրահին հարավ-արևելքից կից է խաչվող թաղերով ծածկված քառակուսի ավանդատունը։ Արևմտյան պատին կա IV-V դարերի հայկական հուշարձաններին բնորոշ զույգ պատուհան[2]։
Կուրթանի եկեղեցին այն սակավաթիվ հուշարձաններից է, որտեղ բացահայտ երևում է անցումը Հայաստանի IV-V դարերի ճարտարապետական ձևերից դեպի VII դարի դասական ձևերը։
Գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց, որը կառուցվել է 1985 թվականին, դպրոցը վերանորոգված է[2]։
Գյուղն ունի մշակույթի տուն, գրադարան, թանգարան, բուժամբուլատուրիա։ Համայնքում գործում են վերամշակող ձեռնարկություններ և հիդրոէլեկտրակայան[2]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Կուրթանի մշտական բնակչությունը կազմել է 2117, առկա բնակչությունը` 2048 մարդ[1], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[3].
| Տարի | 1831 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 187 | 1159 | 1831 | 2297 | 2143 | 1818 | 2547[4] | 2032 | 2117[1] |
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղից արևելք՝ Հնեվանի ձորում գտնվում է Հնեվանքի համալիրը (X-XIV դարեր), Սբ. Աստվածածին (VI դարեր), «Գտեվանք» (VI-XVII դարեր), “Ճգնավոր” (XI դար) եկեղեցիները, «Սրբություն» և Սբ. Կիրակի (X-XX դարեր) մատուռները, իսկ 2 կմ հարավ-արևմուտք՝ «Ջրաշեն» եկեղեցին (X դար)։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիման ձմռանը ցրտաշունչ է, ամռանը՝ զով[2]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 2011 թ ՀՀ մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Հակոբյան Սամվել, Հակոբյան Արտեմ (2015)։ Հայաստանի Հանրապետության պատմական հանրագիտարան։ Երևան: Հեղինակային հրատարակություն։ էջ 515
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 116»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին։ Վերցված է 2013 Նոյեմբերի 15
- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 5 [-] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 2001, էջ 746 — 916 էջ։
