Վարդաբլուր (Լոռու մարզ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վարդաբլուր (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Վարդաբլուր | ||
 Վարդաբլուր | ||
| Կոորդինատներ: 40°58′15″ հս․ լ. 44°30′32″ ավ. ե. / 40.97083° հս․. լ. 44.50889° ավ. ե. | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Լոռի | |
| ԲԾՄ | 1325 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 1178[1] մարդ (2004) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Վարդաբլուր, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզում՝ մարզկենտրոն Վանաձորից 19 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Գյուղը տեղակայված է Գարգառ գետի ձախ ափին՝ ծովի մակարդակից 1325մ բարձրության վրա։
Գյուղի ներկայիս բնակիչների նախնիները եկել են Մուշից,Մեծ Պառնիից և Սասունից։
Բնակչությունն զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ ու բանջարաբուծությամբ։ 1930 թվականին գյուղում կազմակերպվել է կաթնանասնապահական-կարտոֆիլագործական կոլեկտիվ տնտեսություն, 1965 թվականից՝ պետական տնտեսություն, որը գործել է մինչև հողի սեփականաշնորհումը՝ 1992թ: Տնտեսության ղեկավարներ են աշխատել Վախթանգ Սահինյանը, Մուքայել Ֆրանգյանը, Աշոտ Ջանջուղազյանը, Գևորգ Ջանջուղազյանը, Արմենակ Ջանջուղազյանը, Գևորգ Ջանջուղազյանը, Վրույր Պողոսյանը: 1937 թ. ստեղծվել է սերմնաբուծական փորձադաշտ: 1986թ. ստեղծվել է կարի արտադրամաս 60աշխատողով, գործել մինչև 1992թ:
Գյուղի առաջին հեղկոմի նախագահը եղել է Լևան Չիլինգարյանը: Հետագա տարիներին գյուղխորհրդի նախագահ /գյուղապետ/ են աշխատել Եղիկ Չատինյանը, Ն.Վարդանյանը, Միխայիլ Գյուլզադյանը, Գևորգ Ջանջուղազյանը, Վանո Օհանյանը, Աշոտ Ջանջուղազյանը, Գարեգին Թադևոսյանը, Ժորա Ֆրանգյանը, Սերյոժա Գրիգորյանը, Լենա Սարգսյանը, Մարտին Պապոյանը, Արայիկ Ջանջուղազյանը, Վռամ Գյուլզադյանը, Միքայել Ֆրանգյանը, Ռուսլան Օհանյանը: ՀՍՍՌ գերագույն սովետի դեպուտատներ են ընտրվել վարդաբլուրցիներ Կիմա Պապոյանը, Արմենակ Ջանջուղազյանը: Վռամ Գյուլզադյանը 1999-2009թթ. եղել է ԱԺ պատգամավոր:
Առաջին դպրոցը Վարդաբլուրում բացվել է 1895 թ: Առաջին ուսուցիչը եղել է գյուղի քահանա Եղիա Զոհրաբյանը: 1923թ. գյուղացիների միջոցներով կառուցվել է դպրոցական շենք 4 դասարանով: 1932թ. դպրոցը դարձել է յոթնամյա, իսկ 1944-ին տվել է միջնակարգ կրթությամբ առաջին շրջանավարտները: 1979թ. կառուցված դպրոցի տիպային շենքը 1988թ. երկրաշարժի ժամանակ ավերվել է: Դպրոցի տնօրեններ են աշխատել Վաղինակ Ամիրխանյանը, Շավարշ Սարգսյանը, Կորյուն Հակոբյանը, Զավեն Վարդանյանը, Նվարդ Վարդանյանը: 1992թ-ից տնօրենն է Հայկարամ Հարությունյանը: Դպրոցն ունի արժեքավոր հավաքածուներով հարուստ ազգագրական թանգարան:
2011 թվականից գյուղում գործում է հայ առաքելական եկեղեցու սբ. Աստվածածին եկեղեցին, հոգևոր սպասավորն է Տեր Մերուժան քահանա Սողոյանը
Գյուղն ունի մշակույթի տուն, որ կառուցվել է 1975 թ: Հայտնի է որ գյուղում նախկինում գործել են թատերախմբեր, որոնք ներկայացումներով հանդես են եկել տարբեր գյուղերում: 19-րդ դարի վերջերին տարածաշրջանում հայտնի է եղել վարդաբլուրցի աշուղ Մարտիրոսը /Իսրայելյան/: Վարդաբլուրում է գրի առել Կոմիտասը նշանավոր ,,Հորովելն,, ու ,,Կալի երգը,,: Օլգա Թումանյանի վկայմամբ ,,Հազարան բլբուլի,, տարբերակներից մեկը բանաստեղծը գրի է առել Վարդաբլուրում, ուր 1989 թվականից ավանդաբար անց է կացվում ,,Երեք սրբություն,, տոնակատարությունը նվիրված Կոմիտասին, Թումանյանին, Անդրանիկին: Այժմ գործում է ,,Ռենեսանս,, թատերախումբը:
Վարդաբլուրում են ծնվել Ցյուրիխի համալսարանի պրոֆեսոր Հարություն Աբելյանցը /1849-1921/, Երևանի պետական համալսարանի հիմնադիրներից պրոֆեսոր Ավետիք Տեր-Պողոսյանը /1880-1954/, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Արուս Ասրյանը /1904-1992/, ճարտարապետ Ալեքսանդր Սահինյանը /1910-1987/, գրողներ Անահիտ Սահինյանն /1917-2010/, ու Սմբատ Տեր-Գրիգորյանը /1898-1942/, Սովետական Միության հերոս Աշոտ Ասրյանը /1920-1992/:
Հայրենական Մեծ պատերազմին մասնակցել են 364 վարդաբլուրցիներ, որոնցից 114-ը զոհվել են: Արցախյան պատերազմին մասնակցել են 23 վարդաբլուրցիներ, իսկ 2016թ. ապրիլյան պատերազմին՝ 7-ը:
Բովանդակություն
Պատմամշակութային կոթողներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի արևելյան կողմում է գտնվում Սբ. Սարգիս ամրոցը, հյուսիսային կողմում՝ Ձորագետի վտակի ափին, գտնվում է Ջգրաշեն եկեղեցին (6 դ.), գյուղում՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցին (1876թ.), Սբ. Խաչ (12 դ.), Սբ. Սարգիս (10 դ.) մատուռները: 1968թ. բացվել է 1941-1945թթ. պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձանը /ճարտարապետ՝ Վարդգես Պապոյան, քանդակագործ՝ Շավարշ Հովհաննիսյան/, գյուղում են գտնվում 1937թ. բռնադատվածների հիշատակին նվիրված Հայաստանի առաջին հուշարձանը /1990թ/, հորովել երգի ստեղծմանն ու վարդապետ Կոմիտասին նվիրված հուշարձանը /2016թ., քանդակագործ՝ Գրիգոր Մանուկյան/:
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարդաբլուրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[2].
| Տարի | 1831 | 1886 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2004 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 75 | 830 | 1019 | 1597 | 1810 | 1517 | 1906 | 1146 | 1390 | 1353 | 1178 |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Լոռու մարզի մարդահաշիվ
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 188»։ Վերցված է 2013 Հոկտեմբերի 26
