Մայիսյան (Շիրակի մարզ)

Մայիսյան
Գյուղ
	Մայիսյան
	Մայիսյանի եկեղեցին
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Շիրակի
Մակերես	16,7 կմ²
ԲԾՄ	1660 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	1908 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մայիսյան (այլ կիրառումներ)

Մայիսյան, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 6 կմ հյուսիս-արևմուտք։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մայիսյանի ազգաբնակչության փոփոխությունը.^[2]

Տարի	1831	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2004
Բնակիչ	231	677	774	967	1004	1065	1210	1412	1653	1689

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի, շաքարի ճակնդեղի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մայիսյանի կենտրոնում է գտնվում VII դարի Տիրանավոր Սբ. Աստվածածին եկեղեցին և Սբ. Ավետարան մատուռը, որը վերականգնվել է ճարտարապետ Սասուն Գրիգորյանի կողմից ղեկավարած Լենինականի գիտա-վերականգնման արտադրության հատուկ արվեստանոցը։

Վաղեմի Տիրանավոր, այժմ Աստվածածին կոչվող եկեղեցու (տախ. XV, 3—5) պատերը մինչև թաղերի առաջին շարքը կանգուն են։ Ամբողջական թաղ պահպանվել է միայն հյուսիսային խաչաթևում։ Պատերը կարմիր սրբատաշ տուֆից են, կանոնավոր շարքերով, որոնց հորիզոնական կարանները նույնիսկ բացվածքների մոտ չեն խախտվում։ Ստորին երեք շարքը շարված է համեմատաբար ավելի մեծադիր քարերով։ Հարերի վրա կան բազմաթիվ նշանագրեր։ Հյուսիսային ճակատում պահպանվել է քիվը, որի թեքադիր մակերեսը մշակված է հյուսածո զարդանախշով։ Լուսամուտի երեսակալները նույնպես թեքադիր տաշվածքի սալեր են, հարդարված բուսական զարդամոտիվներով։

Հուշարձանի հյուսիս արևելյան անկյունում տեղադրված է ուղղանկյուն (4,05մ x 1,80մ), թաղածածկ օժանդակ սենյակ։ Կառույցը լուսավորվել է խաչաթևերի վրա բացված, դեպի ներս լայնացող լուսամուտներով։ Արևելյան լուսամուտը ներսից և դրսից շրջանաձև է, իսկ հյուսիսային և արևմտյան շրջանաձև լուսամուտները դրսից ուղղանկյուն են։ Անտարակույս է, որ ուղղանկյուն այս ձևը վերակառուցման արդյունք է, քանի որ վերաշինված օժանդակ սենյակի լուսամուտը նույնպես ուղղանկյուն է, իսկ խորանը գմբեթարդի փոխսարեն ծածկված է հորիզոնական սալով։

Արևմտյան մուտքը (1,32մ լայնությամբ) ներսից ավարտվում է կիսաշրջանաձև կամարով։ Դրսից մուտքի մանրամասներից պահպանվել են միայն որմնասյուները։ Հուշարձանը մուտք է ունեցել նաև հարավային։ խաչաթևից, վերանորոգված պատի կենտրոնում մուտքի կողային պատերից պահպանվել է երկու քար, և որմնախարիսխն էլ այդ մասում ընդհատված է։

Գմբեթատակ հիմքի անկյուններում տեղադրված որմնասյունւերով ու դեկորատիվ հարդարանքով (արևելյան պսակի և քիվի զարդանախշ) հուշարձանն ուղղակիորեն կապվում է VII դարի II կեսի շինությունների հետ' Կարմրավոր, Փարպի, Զվարթնաg։ Այս հանգամանքը թույլ է աալիս Մայիսյան գյուղի Տիրանավոր եկեղեցին դիտել որպես VII դարի II կեսի կառույց։