Անիպեմզա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Անիպեմզա
Անիպեմզա գյուղում.jpg
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՇիրակի
ԳյուղապետՀարութ Թառլանյան[փա՞ստ]
Մակերես6.7 կմ²
ԲԾՄ1425 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն505[1] մարդ (2012)
Ազգային կազմՀայեր
Ժամային գոտիUTC+4
Անիպեմզա (Հայաստան)##
Անիպեմզա (Հայաստան)

Անիպեմզա, գյուղ Անիի տարածաշրջանում, մարզկենտրոնից գտնվում է 49 կմ հեռավորության վրա։ Նախկինում մտել է Երևանի նահանգի Ալեքսանդրապոլի գավառի մեջ, 1938 թվականին դարձել է քաղաքատիպ ավան, 1995 թվականի վարչատարածքային ռեֆորմից հետո դասվում է Հայաստանի գյուղական բնակավայրերի շարքը։ Գյուղը գտնվում է Ախուրյան գետի ձախ ափին, հարթավայրում՝ ծովի մակարդակից 1430 մ բարձրության վրա։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիման բարեխառն լեռնային է, ձմեռը տևական, ցուրտ, հաստատուն ձնածածկույթով։ Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ։ Տարեկան տեղումների քանակը 500-600 մմ։ Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստանները։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի բնակչության նախնիների մի մասը տարբեր ժամանակներում այստեղ են տեղափոխվել Հայաստանի Թալինի, Անիի, Արթիկի Ախուրյանի շրջաններից։ Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների՝ համայնքը 2013 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ունեցել է 392 մարդ։

Անիպեմզա գյուղի բնակելի շենքերից

Սեռային կազմում տղամարդիկ կազմում են 49 %, կանայք՝ 51 %։ Տարիքային խմբերը բաշխված են հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 32%, աշխատունակներ՝ 53 %, հետաշխատունակներ՝ 15 %։ Ունի 38 տնտեսություն։ Ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։

Անիպեմզայի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[2]

Տարի 1831 1873 1931 1959 1972 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 647 2359 529 1119 710 558 545[3] 349 260[4]

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը արդյունաբերությունն է։ Զարգացած է շինանյութերի արտադրությունը։ Արդյունահանվում է պեմզա, կարմիր տուֆ։ Ունի պեմզա ջարդող-տեսակավորող, անդեզիտի փոշի արտադրող գործարան։

Հողային ֆոնդի մոտ 10% հանդիսանում են բնակավայրի հողերը, իսկ արդյունաբերական հողերը՝ 12%։ Պետական նշանակության գյուղատնտեսական հողահանդակներում մեծ տեսակարար կշիռ ունեն արոտավայրեր՝ կազմելով համայնքի հողային ֆոնդի 72% (477հա)։ Զբաղվում են խոշոր և մանր եղջերավոր անասնապահությամբ, մեղվաբուծությամբ։ Զբաղվում են բանջարաբոստանային կուլտուրաների մշակությամբ[5]։

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անիպեմզայի մոտ է գտնվում Երերույքի տաճարը, որը կառուցվել է 5-րդ դարում կարմիր տուֆով, ներկայումս կիսավեր է[6]։ Անիպեմզային ափամերձ Ախուրյան գետի մյուս ափին գտնվում է Անիի ավերակները։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ԱՎԾ տվյալներ
  2. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 21» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 22-ին.
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 555
  4. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  5. http://shirak.mtad.am/about-communities/588/
  6. http://www.virtualarmenia.am/shirak/bn/p6b28.htm
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անիպեմզա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 417