Արթիկ

Արթիկ
Քաղաք
	Արթիկ
	Արթիկի համայնապատկերը
	Կոորդինատներ: 40°37′0″ հս․ լ. 43°57′0″ ավ. ե. / 40.61667° հս․. լ. 43.95000° ավ. ե.
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Շիրակի
Հիմնադրված է	1939 թ.
Տվյալ կարգավիճակում	1945 թվականից
Մակերես	31,5 կմ²
ԲԾՄ	1 859 մ
Կլիմայի տեսակ	507
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	18 900 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	Արթիկցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 (244)
Փոստային ինդեքսներ	3001-3007
Ավտոմոբիլային կոդ	27
Պաշտոնական կայք	artik.am
	Արթիկ Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Արթիկ (այլ կիրառումներ)

Արեւմտահայերէն տարբերակ՝ Արթիկ (արեւմտահայերէն)

Արթիկ, քաղաք Հայաստանի Շիրակի մարզում՝ մարզկենտրոնից 20 կմ հարավ-արևելք՝ 105 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք Երևանից։ Գտնվում է Արագած լեռան հյուսիսարևմտյան լանջին։ Քաղաքով անցնում է Մարալիկ-Արթիկ-Գյումրի երկաթուղին։ Տվյալ պահին երկաթուղու շահագործման կարգավիճակը անհայտ է։ Ավտոմոբիլային ճանապարհներով կապված է Երևան-Գյումրի, Գյումրի-Ապարան խճուղիների հետ: Հարուստ է հրաբխային ծագում ունեցող շինանյութերով (տուֆ, պեմզա, բազալտ, խարամ):

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախնիները 1829-1830 թթ.-ին ներգաղթել են Կարսից և Կարինից։ Նախկինում կոչվել է Արդիք, Արդիկ, Յարդք

Արթիկի ազգաբնակչության փոփոխությունը.^[2]

Տարի	1831	1873	1897	2001	2004	2015
Բնակիչ	647	2359	2950	17561	17500	18900

Ժողովրդագրական աճ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ. Ազգ. վիճ. ծառայություն, Հայաստանի համայնքների միություն

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում գործում են «Արթիկտուֆ» կոմբինատը (1927 թ.) և արդյունաբերական այլ ձեռնարկություններ։ Տնտեսության կարևոր ճյուղերից է գյուղատնտեսությունը։ Բնակչությունը զբաղվում է դաշտավարությամբ և անասնաբուծությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արթիկի շրջակայքը հարուստ է հայկական մշակույթի հուշարձաններով։ Հայտնաբերվել են դամբարանադաշտեր, կավանոթների, զարդերի, զենքերի հնագույն նմուշներ (մ.թ.ա. XIV - IX դարեր)։

Քաղաքն ունի Սուրբ Գևորգ կամ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ (VI դար), Սուրբ Աստվածածին (Սուրբ Մարինե, V դար), Սուրբ Ստեփանոս (Լմբատավանք, VI-VII դարեր) եկեղեցիները: Քաղաքը հարուստ է միջնադարյան ժողովրդական ճարտարապետության նմուշներով՝ տուֆաշեն հսկայական ջրատար խողովակներով, ջրաղացների, գմբեթածածկ բնակելի տներով։