Մեղրի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Այս հոդվածը քաղաք Մեղրու մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Մեղրի (այլ կիրառումներ)։
Քաղաք
Մեղրի
Մեղրի քաղաքի համայնապատկերը
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՍյունիքի մարզ
Համայնք Մեղրի համայնք[1]
Հիմնադրված է906 թ.
Այլ անվանումներԿարճավան
Տվյալ կարգավիճակում1984 թվականից
Մակերես3 կմ²
ԲԾՄ605 մ
Կլիմայի տեսակբարեխառն ցամաքային կլիմա
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն4500 մարդ (2020)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունմեղրեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 (286)
Փոստային դասիչ3401-3402
Պաշտոնական կայքՄեղրի համայնքի պաշտոնական կայք
Մեղրի (Հայաստան)##
Մեղրի (Հայաստան)
Մեղրի (Սյունիքի մարզ)##
Մեղրի (Սյունիքի մարզ)

Մեղրի, քաղաք Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի Մեղրի համայնքում[1]՝ հայ-իրանական միջպետական սահմանին մոտ։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղրիի անվան ծագման մասին կան տարբեր վարկածներ։ Անվանումը երբեմն կապվում հնում այստեղ ստացվող մեղրի կամ տեղական քաղցրահամ թզի մեղրի նմանվող հյութի հետ։ Ոմանք համարում են, որ Մեղրիի անվանումը ծագել է պարսկերեն միհր («արև» նշանակությամբ) բառի հնչյունափոխությունից։ Մի ավանդության մեջ Հայոց Արշակ Բ թագավորը Մեղրիի գինին խմելիս բացականչել է՝ «Գինու չէ նման, այլ մեղրի»[2]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղրին գտնվում է Մեղրի գետի ստորին հոսանքի աջ ափին՝ ձգված նեղ գետահովտի երկարությամբ։ Աջափնյա մասը, որը վաղ ժամանակներում եղել է ավանի Մեծ թաղը, ընկած է բարձր և բուսականությունից զուրկ Սև լեռան ստորոտում։ Ձախափնյա մասը, որը գտնվում է նախկին ավանի Միջին ու Փոքր թաղամասերի տեղում, տարածվում է Գանձափարախ լեռան 3 ճյուղերի ձորաբերաններին և լեռան չոր ու ժայռապատ բարձրադիր լանջերից աստիճանաբար իջնում է դավանդնվերով մինչև գետի ծառապատ ափերը։ Քաղաքի ժայռամասերն ու գետամերձ տները թաղված են այգիների մեջ։ Ունի հարավային տաք կլիմա[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածքը բնակեցված է եղել դեռևս նախնադարում։ Հայտնաբերվել են բրոնզի և երկաթի դարերի նյութական մշակույթի մնացորդներ։ 5-րդ դարի սկզբին կոչվել է Կարճավան, հիմնվել է Սմբատ 1-ի կողմից։ Ենթարկվել է թաթարական և թուրքմենական ցեղերի ասպատակություններին։

18-րդ դարի սկզբին մեղրացիները մասնակցել են Դավիթ Բեկի գլխավորած ազատագրական շարժմանը[4]։

Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղրիի տեսարժան վայրերից հատկապես կարելի է առանձնացնել Մեղրիի ամրոցը (17-րդ դար), Սուրբ Աստվածածին Մեծ Թաղի եկեղեցին (17-րդ դար) և Սուրբ Աստվածածին Փոքր Թաղի եկեղեցին (17-րդ դար)։ Քաղաքի մոտակայքում գտնվում է Մեղրու վանքը (15-18-րդ դարեր)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Տեղեկություններ Մեղրի համայնքի մասին Սյունիքի մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 14․12․2023 թվական)։
  2. «Համայնքի անձնագիր․ 1. Պատմական ակնարկ». meghri.am. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 3, էջ 782
  4. «Հայաստան» հանրագիտարան. Երևան: ՀՀ Գիտությունների ակադեմիա. 2012. էջ 1164. ISBN 978-5-89700-040-1.