Jump to content

Դարբաս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դարբաս (այլ կիրառումներ)
Գյուղ
Դարբաս
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՍյունիքի մարզ
ՀամայնքՍիսիան (համայնք) | Սիսիան համայնք[1]
Առաջին հիշատակում844
Մակերես28,09 կմ²
ԲԾՄ1500 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն556[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմՀայեր,
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունդարբասցի
Ժամային գոտիUTC+4
Դարբաս (Հայաստան)##
Դարբաս (Հայաստան)
Դարբաս (Սյունիքի մարզ)##
Դարբաս (Սյունիքի մարզ)

Դարբաս, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Սիսիան համայնքում[1]։

Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջանում բնակավայրը կոչվել է Դարաբազ[3]։ Դարբաս է վերանվանվել 1946 թվականին[4]։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գտնվում է Լորաձոր գետի ձախ ափին՝ ծովի մակարդակից մոտ 1500-1600 մ բարձրության վրա։ Հեռավորությունը Սյունիքի մարզի մարզկենտրոն Կապան աղաքից կազմում է մոտ 112 կմ, իսկ Սիսիան քաղաքից հեռու է մոտ 11 կմ դեպի հարավ-արևելք։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն 2011 թվականին Հայաստանում անցկացված մարդահամարի արդյունքների՝ Դարբասի մշտական բնակչությունը կազմել է 556, առկա բնակչությունը՝ 524 մարդ[2]։ 19-րդ դարում գյուղում համատեղ ապրել են հայեր և ադրբեջանցիներ (ըստ այն ժամանակ՝ թաթարներ)։ Վերջիններս լքել են գյուղը 1918-1920 թվականներին հայ-թաթարական բախումների ընթացքում[5]։ Ստորև ներկայացված է Դարբաս գյուղի բնակչության թվային փոփոխությունն ըստ տարիների[4][5].

Տարի 1831 1873 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 253 771 971 662 879 873 965 806 759[6] 698[7] 556[2]

Դարբասի մասին առաջին հիշատակությունները վերագրվում են 844 թ.-ին։ Ըստ պատմական աղբյուրների՝ գյուղը XV դարում ունեցել է 7 եկեղեցի և 700 ծուխ։

Դարբասը հարուստ է պատմական հնություններով. այստեղ գտնվում են Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու ավերակները։ Եկեղեցին կառուցված է եղել XIII դարի երկրորդ կեսին՝ Սյունաց իշխան Տարսայիճ Օրբելյանի և կնոջ՝ Մամախաթունի կողմից։ Գյուղի խաչքարները վերագրվում են XIV-XV դարերին։ Հայտնի կոթող է նաև 1675 թվականին կառուցված կամուրջը, որը տեղացիները կոչում են Արզումանի կամուրջ։

2010 թվականին Շամբ գյուղում կառուցվում են ջրերի արտադրության և պահածոների գործարաններ՝ մոսկվայաբնակ և ծնունդով դարբասցի գործարարների կողմից, ովքեր նաև իրենց միջոցներն են ներդնում Դարբասի[8] Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցու կառուցման համար։

Հայտնի մարդիկ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Տեղեկություններ Սիսիան համայնքի մասին Սյունիքի մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 27․11․2023 թվական)։
  2. 2,0 2,1 2,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 48-49
  4. 4,0 4,1 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հ. 2, էջ 58
  5. 5,0 5,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
  6. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 653
  7. 2001 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  8. «Դարբասի Սուրբ Ստեփանոս Եկեղեցի | Պատմական Հետք». Պատմական Հետք. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  9. ««Ռազմաճակատ մեկնող ավտոբուսում զոհվածների թվում են Դարբասի և Ախլաթյանի գյուղապետերը»». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]