Տեղ (գյուղ)
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
 | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Սյունիքի | |
| Հիմնադրված է | 10-րդ դար թ. | |
| Մակերես | 38,79 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1350 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
| Բնակչություն | ▲2443 մարդ (2011)[1] | |
| Խտություն | 65 մարդ/կմ² | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | տղցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Տեղ, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզում, Գորիսից մոտ 12 կմ հյուսիս-արևելք, Գորիս-Ստեփանակերտ մայրուղու վրա, ծովի մակարդակից մոտ 1350-1400 մ բարձրության վրա։ Հեռավորությունը Կապան մարզկենտրոնից կազմում է մոտ 101 կմ։
Դըգ անվանումով ընդգրկված է եղել Ցարական Ռուսաստանի Ելիզավետպոլի նահանգի Զանգեզուրի գավառում[2]։ Խորհրդային տարիներին մասն է կազմել Հայկական ԽՍՀ Զանգեզուրի գավառի, իսկ 1930 թվականից` Գորիսի շրջանի։ 1995 թվականից մտնում է ՀՀ Սյունիքի մարզի մեջ, 2016 թվականից խոշորացված Տեղ համայնքի կենտրոնն է։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ պատմական վկայության, Տեղ գյուղը հիմնել է Սյունիքի թագուհի Շահանդուխտ II-ը՝ X դարում[3]։ Մինչ այդ, Տեղի տարածքում եղել է քարանձավային բնակատեղի, որի մոտակայքում IV-V դդ կառուցվել է սբ. Գևորգ եկեղեցին։ Ուշ միջնադարում Տեղը եղել է մելիքանիստ գյուղ։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Տեղի մշտական բնակչությունը կազմել է 2443, առկա բնակչությունը` 2044 մարդ[4]։ Գյուղը պատմության ընթացքում ըստ բոլոր հայտնի տվյալների բնակեցված է եղել բացառապես հայերով[5]։ Տեղի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[6].
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է անասնապահությամբ, դաշտավարությամբ, պտղաբուծությամբ, կարտոֆիլի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Խորհրդային շրջանում լայն տարածում են ունեցել նաև ծխախոտագործությունը և ճակնդեղի մշակումը[3]։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեղում կանգուն Ս. Գևորգ եկեղեցին ունի թաղածածկ դահլիճի հորինվածք և կառուցված է սրբատաշ խոշոր քարերից։ Շենքի տարածքը բաղկացած է 2 մասից։ Հնագույնը՝ արևելյանը, կառուցված է վաղ միջնադարում (IV-V դարերում), իսկ արևմտյան հատվածը կցվել է 1737 թ.-ին։ Տեղից մոտ 3 կմ հարավ-արևելք գտնվում է «Սըռնեզցի» կոչվող եկեղեցին։ Այն կառուցված է սրբատաշ բազալտից և լավ է պահպանվել։ Գյուղի մեջ գտնվում են ուշ միջնադարի հայկական բնակելի ճարտարապետության արժեքավոր հուշարձաններ. Մելիք-Բարխուդարյանների «Ամարաթը» (1783 թ.), «քարե օթախը» (թաղածածկ սենյակներից բաղկացած բնակելի համալիր), մի շարք գլխատներ[3]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակելի համալիր «Մելիք - Բարխուդարյանների Ամարաթ», 1783 թ.
Խաչքար արցախյան պատերազմի և Տեղ գյուղի զոհվածների հիշատակին
Սուրբ Գևորգ
Տեղ գյուղի ջոկատի փառքի սրահ
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 95
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Տեղ գյուղի էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 29-ին։ Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 6
- ↑ 2011 թ ՀՀ մարդահամարի արդյունքները
- ↑ Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 197»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին։ Վերցված է 2014 Հունիսի 28
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 7,9 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Archived 2014-01-29 at the Wayback Machine.
- Համայնքի ղեկավարի Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Archived 2014-01-29 at the Wayback Machine.
| ||||||
| ||||||||||||||