Վաղատին
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Վաղատին | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Սյունիքի | |
| Գյուղապետ | Շահեն Գրիգորյան | |
| Առաջին հիշատակում | XII դար | |
| Այլ անվանումներ | Վաղադին | |
| Մակերես | 40,82 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1580 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 593[1] մարդ (2011) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | Վաղատինցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Վաղատին (նախկին անվանումը՝ Վաղուդի), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի Սիսիանի տարածաշրջանում, Սիսիան քաղաքից մոտ 7 կմ արևելք, Որոտան գետի ձախ ափին, ծովի մակերևույթից 1540-1620 մ բարձրության վրա։ Հեռավորությունը Կապան մարզկենտրոնից ճանապարհով կազմում է մոտ 94 կմ։ Բնակչությունը` 593 մարդ (2011)[1], հայեր։
Նախկինում Վաղուդի անվան տակ ընդգրկված է եղել Ցարական Ռուսաստանի Ելիզավետպոլի նահանգի Զանգեզուրի գավառում։ Խորհրդային տարիներին մասն է կազմել Հայկական ԽՍՀ Զանգեզուրի գավառի, իսկ 1930 թվականից` Սիսիանի շրջանի։ Վաղատին է վերանվանվել 1991 թվականին։ 1995 թվականից մտնում է ՀՀ Սյունիքի մարզի մեջ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի մասին առաջին հիշատակումները տրվում են XII-XIII դարերում՝ Ստեփանոս Օրբելյանի կողմից։ Հիշատակվել է նաև Ղևոնդ Ալիշանի կողմից, ով օգտագործել է Վաղադին տարբերակը։ Ինչևէ 1990 թվականին ՀԽՍԽ Գերագույն խորհուրդը հաստատում է Վաղատին տարբերակը։
Միջնադարում գյուղը եղել է գրչության կենտրոն, որտեղ ապրել և լայնամասշտաբ գործունեություն է ծավալել Հովհան Որոտնեցին։ Գրիգոր Տաթևացին գյուղի շրջակայքում գտնվող Որոտնավանքում լատիներենից թարգմանել է Պետրոս Արագոնացու «Գիրք առաքինությանց» աշխատությունը։
Պատմա-մշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղից մի քանի հարյուր մետր հարավ գտնվում է միջնադարում հռչակավոր Որոտնավանքի վանական համալիրը։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Վաղատինի մշտական բնակչությունը կազմել է 593, առկա բնակչությունը` 463 մարդ[1]։ Գյուղը նախկինում բնակեցված է եղել ադրբեջանցիներով[2][3], որոնք արտագաղթել են Ադրբեջան 1988-1989 թթ. ազգամիջյան բախումների ընթացքում։ Նրանց փոխարեն գյուղում բնակություն են հաստատել Ադրբեջանից բռնագաղթած 42 տւոն (150 անձ) հայեր[3]։ Վաղատինի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[2][3].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 44 | 209 | 1286 | 527 | 783 | 1132 | 1318 | 1111 | 537 | 631[4] | 593[1] |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Archived 2013-09-27 at the Wayback Machine.
- Համայնքի ղեկավարի Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Archived 2012-05-04 at the Wayback Machine.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||