Հառիճ
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Հառիճ | |||
 | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Շիրակի | ||
| Ղեկավար | Նազարեթյան Ռոլանդ | ||
| Մակերես | 12.5 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 2020 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | ||
| Բնակչություն | 1536[1] մարդ (2012) | ||
| Ազգային կազմ | հայեր | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 244[2] | ||
| |||
Հառիճ, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, մարզկենտրոնից 22 կմ հարավ-արևելք, Արագածի արևմտյան լանջին։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախնիները գաղթել են Բասենից, Բաբերդից և Մուշից։
Հառիճի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[3]
| Տարի | 1831 | 1887 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2004 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 86 | 654 | 880 | 1035 | 1958 | 1096 | 1058 | 1162 | 1123 | 1427 |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։
Օգտակար հանածոներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ունի վարդագույն, սև և կարմիր տուֆի պաշարներ, շինարարական ավազ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի հվ. գտնվում է բրոնզեդարյան բնակատեղի (մ.թ.ա. 3-րդ հզմ.- մ.թ. 10դ.), միջնադարյան Հառիճի վանքը (VII-XIII դարեր), Սբ. Հարություն (1116 թ.), սբ. Գևորգ (VII դ.), սբ. Աստվածածին (XIII դար) եկեղեցիները, “Շիրիմներ” (VII-VIII դարեր) և “Ճգնավոր” (4 դար) մատուռները։
Գյուղի հարավային կողմում, երեք դարավանդների վրա, գտնվում է 12 հա ընդհանուր մակերեսով բրոնզեդարյան բնակատեղի։ Հնագիտական ուսումնասիրություններն սկսվել են 1966-ին։
Հուշարձանը բազմաշերտ է, պարունակում է մ.թ.ա. III հազարամյակից մինչև մ.թ. X դարը շերտեր։ Վաղ բրոնզեդարյան շերտում բացվել են քառանկյուն հիմքերով բնակարաններ՝ քարաշեն կրակարաններով։ Հայտնաբերվել են աշխատանքային գործիքներ, խեցեղեն, պերճանքի առարկաներ։ Բնակատեղիի մոտ գտնվում է դամբարանադաշտը՝ մոտ 3 կմ 2 տարածքով։ Դամբարանախցերում հաճախ գտնված ածխի ու մոխրի մնացորդներից ենթադրվում է, որ Հառիճում ընդունված է եղել դամբարանը չար ոգիներից մաքրազերծելու արարողությունը։ Գտնվել են նաև կենդանիների կավե գեղեցիկ արձանիկներ։
Ուշագրավ է Հառիճում բացված տաճարային համալիրը։ Վաղ միջնադարյան և հետագայի շերտերից հայտնաբերված նյութերը (խեցեղեն, երկաթե և ապակե իրեր, դրամներ ևն) վկայում են, որ կյանքն ամրոցում գոյատևել է մինչև Հառիճի եկեղեցու կառուցումը։ Այնուհետև բնակիչները հաստատվել են այժմյան Հառիճի գյուղի տարածքում։
Հառիճի սառչող ջրվեժներ
Հառիճի քարացրոնային դաշտ
Հառիճի վանքը
Հառիճի վանքը
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ԱՎԾ տվյալներ
- ↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 119»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին։ Վերցված է 2014 Մայիսի 1
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հառիճ գյուղի էջը CAA կայքում Archived 2011-08-20 at the Wayback Machine.
| ||||||||||||||
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|