Պյոտր Կապիցա

Պյոտր Կապիցա; ռուս.՝ Пётр Капица
	Պ. Լ. Կապիցա, 1964 թ.
Ծնվել է	հունիսի 26 (հուլիսի 8), 1894; Կրոնշտադտ, Պետերգոֆյան գավառ, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 8, 1984[…] (89 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Խորհրդային Ռուսաստան և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, գյուտարար և պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Սանկտ Պետերբուրգի պետական պոլիտեխնիկական համալսարան, Քեմբրիջի համալսարան, Ֆիզիկական խնդիրների ինստիտուտ, Մոսկվայի Ֆիզիկատեխնիկական Ինստիտուտ, Մոսկվայի պետական համալսարան, A.V. Shubnikov Institute of Crystallography? և Ա. Ֆ. Իոֆեի անվան ֆիզիկա-տեխնիկական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Լեհական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Տիեզերագնացության միջազգային ակադեմիա, Գիտության պատմության միջազգային ակադեմիա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա, Թագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա, Նյու Յորքի գիտությունների ակադեմիա, Իռլանդիայի թագավորական ակադեմիա և Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն
Ալմա մատեր	Թրինիթի քոլեջ, Սանկտ Պետերբուրգի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ և Քեմբրիջի համալսարան
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն և ռուսերեն
Գիտական ղեկավար	Աբրամ Իոֆֆե և Էռնեստ Ռեզերֆորդ
Եղել է գիտական ղեկավար	Դևիդ Շյոմբերգ և Մարկ Ազբել
Հայտնի աշակերտներ	Ալեքսանդր Շալնիկով և Նիկոլայ Ալեքսեևսկի
Պարգևներ	; ; Նիլս Բորի միջազգային ոսկե մեդալ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ Հելմհոլցի մեդալ Ֆարադեյի մեդալ Ֆրանկլինի մեդալ Kamerlingh Onnes Award? Քոթենիուսի մեդալ Ռեզերֆորդի մեդալ և պարգև Simon Memorial Prize? և doctor honoris causa from the University of Paris?
Ամուսին(ներ)	Աննա Կռիլովա
Երեխա(ներ)	Անդրեյ Կապիցա և Սերգեյ Կապիցա
Հայր	Լեոնիդ Կապիցա
Մայր	Օլգա Կապիցա
	Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
	Pyotr Kapitsa Վիքիպահեստում

Պյոտր Լեոնիդովիչ Կապիցա (ռուս.՝ Пётр Леонидович Капица, հունիսի 26 (հուլիսի 8), 1894^[1]^[2], Կրոնշտադտ, Պետերգոֆյան գավառ, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[3]^[4] - ապրիլի 8, 1984(1984-04-08)^[2]^[5]^[6]^[…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[7]), խորհրդային ֆիզիկոս, ակադեմիկոս (1939), ԽՍՀՄ ԳԱ Նախագահության անդամ (1957 թվականից)։

Կենսագրություն

Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1945)։ Ավարտել է Պետրոգրադի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը (1918)։

1921 թվականին գիտական գործուղման է մեկնել Մեծ Բրիտանիա։
1924-1932 թթ. եղել է Կավենդիշի լաբորատորիայի տնօրենի տեղակալը,
1930-1934 թթ.՝ Քեմբրիջի Մոնդի անվան լաբորատորիայի տնօրեն։
1935-1946 թթ. և 1955 թվականին՝ ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկական խնդիրների իր հիմնադրած ինստիտուտի տնօրենը։

Հետազոտություններ

1920 թվականին Սեմյոնովի հետ առաջարկել է ատոմային փնջերում ատոմների մագնիսական մոմենտների որոշման մեթոդ։ 1924 թվականին առաջարկել է գերհզոր մագնիսական դաշտերի ստացման իմպուլսային մեթոդը և ստեղծել մի տեղակայանք, որի օգնությամբ ուսումնասիրել է (1928) ուժեղ մագնիսական դաշտերում մի շարք մետաղների էլեկտրական դիմադրության գծային կախումը դաշտի լարվածությունից (Կապիցայի օրենք)։

1934 թվականին նախագծել է ադիաբադ մեթոդով մեծ քանակությամբ հելիում հեղուկացնելու տեղակայանք։ 1939 թվականին մշակել է օդի հեղուկացման տուրբոդետանդերային նոր մեթոդ և կառուցել մեծ քանակությամբ հեղուկ թթվածնի ստացման հզոր տեղակայանք։

Հետազոտել է հեղուկ հելիումի հատկությունները և 1938 թ. հայտնագործել գերհոսունության երևույթը։ 1950-1955 թթ. մշակել է նոր տիպի գերբարձրհաճախային գեներատորներ (պլանոտրոն և նիգոտրոն) և հայտնաբերել, որ բարձրհաճախային պարպման դեպքում խիտ գազերում գոյանում է կայուն պլազմային թելիկ, որում էլեկտրոնների ենթադրելի ջերմաստիճանը 105-106 K է։ Այդ աշխատանքը (հրապարակվել է 1969-ին) հետազոտությունների նոր ուղղություն է բացել կառավարվող ջերմամիջուկային սինթեզի իրականացման բնագավառում։

Կապիցան Լոնդոնի թագավորական ընկերության (1929), ԱՄՆ-ի ազգային ԳԱ (1946), Դանիայի թագավորական ԳԱ (1946), Շվեդիայի թագավորական ԳԱ (1966) և մի շարք այլ երկրների ակադեմիաների և գիտական ընկերությունների անդամ է։

Մրցանակներ

Արժանացել է նոբելյան (1978) և ԽՍՀՄ պետական մրցանակների (1941, 1943)։
Պարգևատրվել է Լենինի 5 շքանշանով։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Kojevnikov A. Pyotr Leonidovich Kapitsa - SOVIET PHYSICIST — 2018.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France Petr Leonidovič Kapica (1894-1984) (ֆր.) — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 This Month in Physics History - January 1938: Discovery of Superfluidity — APS, 2006.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Papers of Piotr Leonidovich Kapitza
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Cambridge University - EDUCATIONAL INSTITUTION — 2002.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Born in 1894 — 2002.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Yudina A. Prominent Russians: Pyotr Kapitsa — RT.
↑ Гельтман Д. В. История неполучения заслуженной учёной степени: Документы о попытке присуждения Н.В. Тимофееву-Ресовскому учёной степени доктора биологических наук без защиты диссертации в 1957 г., The Story of Non-awarding of the Deserved Degree: Documents on the Attempt to Award a Doctor of Science Degree in Biology without Defense of a Thesis to N.V. Timofeyeff-Resovskii in 1957 (ռուս.) // Историко-биологические исследования — 2018. — Т. 10, вып. 3. — С. 89—108. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2018-11968
↑ http://czlonkowie.pan.pl/czlonkowie/sites/WynikiWyszukiwania.html?s=KAPICA,%20Piotr%20L.%20
↑ CONOR.Sl
↑ The Nobel Prize in Physics 1978 // nobelprize.org — Nobel Foundation.
↑ The Nobel Prize amounts // nobelprize.org — Nobel Foundation.
↑ Большая золотая медаль РАН имени М.В.Ломоносова — RAS.
↑ https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/ernest-rutherford-medal-and-prize-recipients
↑ Le général de Gaulle à la séance solennelle de rentrée de l'Université de Paris (ֆր.) / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 1945. — P. 4. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694

Գրականություն

Владимир Есаков Почему П. Л. Капица стал невыездным // Вестник Российской академии наук. — 1997. — Т. 67. — № 6.
Павел Рубинин История одного открытия в письмах и документах (к 60-летию открытия сверхпроводимости) // Успехи физических наук. — 1997. — Т. 167. — С. 12.
Loren R. Graham Moscow stories. — Indiana University Press, 2006. — 305 с. — ISBN 9780253347169
Allan Griffin. Superfluidity: three people, two papers, one prize(անգլ.) // PhysicsWorld. — 2008. — № 8.(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ

«P.L.Kapitza» Կապիցա Պյոտր Լեոնիդովիչի համառոտ կենսագրությունը Ֆիզիկական խնդիրների ինստիտուտի պաշտոնական կայքում
«Հարցազրույց Կապիցայի կնոջ հետ» Արխիվացված 2005-10-31 Wayback Machine 1990 թվականի փետրվարի 16-ի և 1992 թվականի նոյեմբերի 23-ի հարցազրույցը
Նոբելյան հանձնաժողովի տեղեկությունները (անգլ.)
Ա. Ն. Կրիլովի՝ դստերը ուղղված նամակներից
Կապիցա Պյոտրի կյանքից կենսագրական փաստեր Արխիվացված 2008-12-03 Wayback Machine
Կապիցա.կյանքը և հայտնագործություններ

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պյոտր Կապիցա» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պյոտր Կապիցա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 265)։

[_e934762786d92f17-1] 1,0 ^1,1 Kojevnikov A. Pyotr Leonidovich Kapitsa - SOVIET PHYSICIST — 2018.

[_477d9ad57eb85807-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France Petr Leonidovič Kapica (1894-1984) (ֆր.) — 2011.

[_e5bbbce82a53f9f3-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 This Month in Physics History - January 1938: Discovery of Superfluidity — APS, 2006.

[_4ecc5e391273d703-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Papers of Piotr Leonidovich Kapitza

[_a89a8df125389422-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Cambridge University - EDUCATIONAL INSTITUTION — 2002.

[_56a7a1ddf0b26662-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Born in 1894 — 2002.

[_a713056bf1b67e64-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Yudina A. Prominent Russians: Pyotr Kapitsa — RT.

[_3857630f76eb7175-8] Гельтман Д. В. История неполучения заслуженной учёной степени: Документы о попытке присуждения Н.В. Тимофееву-Ресовскому учёной степени доктора биологических наук без защиты диссертации в 1957 г., The Story of Non-awarding of the Deserved Degree: Documents on the Attempt to Award a Doctor of Science Degree in Biology without Defense of a Thesis to N.V. Timofeyeff-Resovskii in 1957 (ռուս.) // Историко-биологические исследования — 2018. — Т. 10, вып. 3. — С. 89—108. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2018-11968

[_46b23f39d4d76efb-9] ttp://czlonkowie.pan.pl/czlonkowie/sites/WynikiWyszukiwania.html?s=KAPICA,%20Piotr%20L.%20

[_6df1bc2812d0c2be-10] CONOR.Sl

[_9508d18779486407-11] The Nobel Prize in Physics 1978 // nobelprize.org — Nobel Foundation.

[_e54686c5e780d275-12] The Nobel Prize amounts // nobelprize.org — Nobel Foundation.

[_9e591ee37817dc95-13] Большая золотая медаль РАН имени М.В.Ломоносова — RAS.

[_ba3070f6765524a7-14] ttps://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/ernest-rutherford-medal-and-prize-recipients

[_c275046542e0a68c-15] Le général de Gaulle à la séance solennelle de rentrée de l'Université de Paris (ֆր.) / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 1945. — P. 4. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]