Jump to content

Տոշիհիդե Մասկավա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տոշիհիդե Մասկավա
益川 敏英
Ծնվել էփետրվարի 7, 1940(1940-02-07)[1][2][3]
Նագոյա, Ճապոնիա
Մահացել էհուլիսի 23, 2021(2021-07-23)[4][5] (81 տարեկան)
Կիոտո, Ճապոնիա
բնական մահով
Քաղաքացիություն Ճապոնիա և  Ճապոնական կայսրություն
Մասնագիտությունֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Տոկիոյի համալսարան, Kyoto Sangyo University?, Նագոյայի համալսարան, Կիոտոյի համալսարան և Kobayashi-Maskawa Institute for the Origin of Particles and the Universe?
Գործունեության ոլորտտարրական մասնիկների ֆիզիկա
ԱնդամակցությունՃապոնական ակադեմիա[6] և Science Council of Japan?
Ալմա մատերՆագոյայի համալսարան
Գիտական աստիճանգիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինճապոներեն
Գիտական ղեկավարՍյոիտի Սակատա
Պարգևներ
 Toshihide Masukawa Վիքիպահեստում

Տոշիհիդե Մասկավա (ճապ.՝ 益川 敏英, փետրվարի 7, 1940(1940-02-07)[1][2][3], Նագոյա, Ճապոնիա - հուլիսի 23, 2021(2021-07-23)[4][5], Կիոտո, Ճապոնիա), ճապոնացի ֆիզիկոս-տեսաբան, աշխատել է Տոկիոյի համալսարանում։ 2008 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Մակոտո Կոբայաշիի հետ, «խախտված սիմետրիայի հայտնաբերման համար, որը կանխատեսել է քվարկերի առնվազն երեք ընտանիքների գոյությունը բնակությունում»։ Այդ տարվա մրցանակի մյուս կեսը ստացել է Յոիչիրո Նամբուն, այլ հայտնագործության համար[12]։

1962 թվականին ավարտել է Նագոյայի համալսարանը, իսկ 1967 թվականին նույն համալսարանում ստացել է դոկտորի կոչում։ Այս պահին հանդիսանում է Կիոտոյի և մասնավոր Կիյոտո Սանգյո համալսարանների պրոֆեսոր։

Հանդիսանում է հայտնի «CP-սիմետրիայի խախտում» հոդվածի համահեղինակ (1973)[13], որը նա գրել է Մակոտո Կոբայաշիի հետ, 2007 թվականի դրությամբ հոդվածը երրորդն էր նրան հղումների թվով բարձր էներգիայի ֆիզիկայի բնագավառում[14]։ Այս աշխատությունում դուրս է բերվում Կիբոբոյի-Կոբայաշիի-Մասկավայի մատրիցան, որը բացահայտում է քվարկերի խառնման պարամետրները։

Հոդվածում առաջ քաշված վարկածը հիմնավորել է քվարկերի երրորդ սերնդի գոյությունը, որը հիմնավորվել է փորձով չորս տարի անց b-քվարկի հայտանբերումով։

Տոշիհիդե Մասկավան մահացել է 2021 թվականի հուլիսի 23-ին Կիոտոյում, լնդերի քաղցկեղից։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Nobelprize.orgNobel Foundation.
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/fr/news/313544/
  5. 5,0 5,1 5,2 https://physicsworld.com/a/japanese-nobel-prize-winning-particle-physicist-toshihide-maskawa-dies-aged-81/
  6. https://web.archive.org/web/20110322210637/http://www.japan-acad.go.jp/en/members/4/maskawa_toshihide.html
  7. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/
  8. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  9. https://eps-hepp.web.cern.ch/hepp-prize-awards.php
  10. 10,0 10,1 https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm
  11. http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.)中华人民共和国教育部.
  12. Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
  13. Kobayashi M., Maskawa T. (1973). «CP Violation in the Renormalizable Theory of Weak Interaction». Progress of Theoretical Physics. 49 (2): 652–657. doi:10.1143/PTP.49.652. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  14. Top Cited Articles of All Time (2007 edition)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տոշիհիդե Մասկավա» հոդվածին։