Հանես Ալֆվեն

Հանես Ալֆվեն; շվեդ.՝ Hannes Alfvén
Ծնվել է	մայիսի 30, 1908; Նորչյոպինգ, Էստերգյոտլանդ, Շվեդիա
Մահացել է	ապրիլի 2, 1995 (86 տարեկանում); Յուրսհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա
Գերեզման	Դյուրսհոլմի գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Ազգություն	շվեդ
Դավանանք	աթեիզմ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, աստղագետ, աստղաֆիզիկոս, ճարտարագետ, համալսարանի պրոֆեսոր և էլեկտրիկ-ինժեներ
Հաստատություն(ներ)	Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Թագավորական շվեդական ճարտարագիտական գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Էլեկտրական և Էլեկտրոնիկական ճարտարագետների ինստիտուտ, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ուփսալայի համալսարան և Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գիտական աստիճան	պրոֆեսոր
Տիրապետում է լեզուներին	շվեդերեն
Գիտական ղեկավար	Կարլ Սիգբան; Կարլ Վիլհելմ Օզեն
Ինչով է հայտնի	Մագնիսահիդրոդինամիկա, Ալֆվենի ալիք
Պարգևներ	ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ Փոլհեմի անվան մրցանակ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ Թագավորական աստղագիտական ընկերության ոսկե մեդալ Silver Dirac Medal for the Advancement of Theoretical Physics Björkén Prize Ուիլյամ Բոուիի մեդալ Ֆրանկլինի մեդալ IEEE Fellow Fellow of the American Academy of Arts and Sciences և Foreign Member of the Royal Society
Երեխա(ներ)	Ինգեր Ալֆվեն
Հայր	Յոհանես Ալֆվեն
Մայր	Աննա-Կլարա Ռոմանուս-Ալֆվեն
	Hannes Alfvén Վիքիպահեստում

Հանես Օլոֆ Գոստա Ալֆվեն (շվեդ.՝ Hannes Olof Gösta Alfvén [alˈveːn], մայիսի 30, 1908(1908-05-30)^[1]^[2]^[3], Նորչյոպինգ, Էստերգյոտլանդ, Շվեդիա^[4] - ապրիլի 2, 1995(1995-04-02)^[1]^[5]^[2]^[6], Յուրսհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա^[4])՝ շվեդացի էլեկտրատեխնիկ։ Ստոկհոլմի թագավորական ԳԱ անդամ։ ԽՍՀՍ ԳԱ արտասահմանյան անդամ (1958 թվականից)։ Էլեկտրադինամիկայի ոլորտում իր աշխատանքների համար 1970 թվականին արժանացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի^[10]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է մայիսի 5-ին, Նորլեպինգում (Շվեդիա)։ 1940 թվականից Ստոկհոլմի թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտի էլեկտրոնիկայի, իսկ 1963 թվականից՝ պլազմայի ֆիզիկայի ամբիոնների պրոֆեսոր։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են տիեզերական ճառագայթմանը և էլեկտրադինամիկային։ Ալվենը հայտնագործել է նոր էլեկտրադինամիկական ալիքներ (հայտնի են ալվենյան ալիքներ անունով)։ Դասակարգել է էլեկտրադինամիկական ալիքները, որոնք այժմ կոչվում է Ալֆվենի ալիքներ։

Ալվենի հետազոտությունները մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում բարձր ջերմաստիճանային պլազմայի ֆիզիկայի և ջերմամիջուկային սինթեզի բնագավառում։ Նրա ղեկավարությամբ աշխատանքներ են տարվում տիեզերական մագնիսացված պլազմայում, այդ թվում և Երկրի մագնիսային ոլորտում և «պեկուլյար» գալակտիկաների պլազմայում ընթացող, պրոցեսների մոդելավորման ուղղությամբ։ Զարգացրել է հյուսիսափայլերի, գեոմագնիսական փոթորիկների արեգակնային համակարգի ծագման տեսությունը։ Ալֆվենը հետազոտությունները նպաստել են բևեռափայլի, Վան Ալենի ճառագայթային գոտիի, երկրի մագնիսական դաշտում մագնիսական փոթորիկների, երկրային մագնիսասֆերայի և Ծիր կաթին գալակտիկայում պլազայի դինամկայի նկարագրմանը։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մագնիսական հիդրոդինամիկայի ստեղծման համար 1970 թվականին արժանացել է նոբելյան մրցանակի։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Norrköpings S:t Olai kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker. Huvudserien, SE/VALA/00273/C I/17 (1905-1910), bildid: 80001061_00322
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10501038"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #117761109 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ Hannes* Olov Gösta Alfvén — FinnGraven.se.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28808612"></a>
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1970/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ Նոբելյան մրցանակի պաշտոնական կայք

Սա ֆիզիկոսի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11888422p_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Hannes-Alfven_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q932420_citetype_Q11028"_data-entity-id="Q10501038">[https://sok.riksarkivet.se/bildvisning/80001061_00322#?c=&m=&s=&cv=321&xywh=-55%2C2481%2C1956%2C1115_Norrköpings_S:t_Olai_kyrkoarkiv,_Födelse-_och_dopböcker._Huvudserien,_SE/VALA/00273/C_I/17_(1905-1910),_bildid:_80001061_00322]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10501038"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Norrköpings S:t Olai kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker. Huvudserien, SE/VALA/00273/C I/17 (1905-1910), bildid: 80001061_00322
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10501038"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/117761109/_Record_#117761109]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #117761109 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">Մակտյուտոր_մաթեմատիկայի_պատմության_արխիվ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[[http://www.finngraven.se/(S(jgcvlobfcmzry3qctjmxz3d0))/DisplayInfo.aspx?id=1999065_Hannes*_Olov_Gösta_Alfvén]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q28808612|FinnGraven.se]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28808612"></a></div>-7] Hannes* Olov Gösta Alfvén — FinnGraven.se.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28808612"></a>

[[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1970/_http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1970/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1970/

[[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/_https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[10] Նոբելյան մրցանակի պաշտոնական կայք

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Հանես Ալֆվեն

Բովանդակություն

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Հանես Ալֆվեն շվեդ.՝ Hannes Alfvén

Ծնվել է	մայիսի 30, 1908(1908-05-30)^[1]^[2]^[3] Նորչյոպինգ, Էստերգյոտլանդ, Շվեդիա^[4]
Մահացել է	ապրիլի 2, 1995(1995-04-02)^[1]^[5]^[2]^[6] (86 տարեկանում) Յուրսհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա^[4]
Գերեզման	Դյուրսհոլմի գերեզմանոց^[7]
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Ազգություն	շվեդ
Դավանանք	աթեիզմ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, աստղագետ, աստղաֆիզիկոս, ճարտարագետ, համալսարանի պրոֆեսոր և էլեկտրիկ-ինժեներ
Հաստատություն(ներ)	Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Թագավորական շվեդական ճարտարագիտական գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Էլեկտրական և Էլեկտրոնիկական ճարտարագետների ինստիտուտ, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ուփսալայի համալսարան և Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գիտական աստիճան	պրոֆեսոր
Տիրապետում է լեզուներին	շվեդերեն^[1]
Գիտական ղեկավար	Կարլ Սիգբան Կարլ Վիլհելմ Օզեն
Ինչով է հայտնի	Մագնիսահիդրոդինամիկա, Ալֆվենի ալիք
Պարգևներ	ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ^[8]^[9] Փոլհեմի անվան մրցանակ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ Թագավորական աստղագիտական ընկերության ոսկե մեդալ Silver Dirac Medal for the Advancement of Theoretical Physics Björkén Prize Ուիլյամ Բոուիի մեդալ Ֆրանկլինի մեդալ IEEE Fellow Fellow of the American Academy of Arts and Sciences և Foreign Member of the Royal Society
Երեխա(ներ)	Ինգեր Ալֆվեն
Հայր	Յոհանես Ալֆվեն
Մայր	Աննա-Կլարա Ռոմանուս-Ալֆվեն
Hannes Alfvén Վիքիպահեստում