Մասատոշի Կոշիբա

Մասատոշի Կոշիբա; 小柴昌俊
Ծնվել է	սեպտեմբերի 19, 1926; Տոյոհասի, Այչի, Ճապոնիա
Մահացել է	նոյեմբերի 12, 2020 (94 տարեկան); Տոկիո, Ճապոնիա
Քաղաքացիություն	Ճապոնիա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, պրոֆեսոր և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)	Համբուրգի համալսարան, Տոկիոյի համալսարան, High Energy Accelerator Research Organization?, Tokai University? և HFBS?
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Ճապոնական ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Տոկիոյի համալսարան, Մեյձի համալսարան, Ռոչեստերի համալսարան և Kanagawa Prefectural Yokosuka High School?
Տիրապետում է լեզուներին	ճապոներեն
Գիտական ղեկավար	Սինյիտիրո Տոմոնագա
Եղել է գիտական ղեկավար	Atsuto Suzuki?, Տակաակի Կաձիտա և Yoji Totsuka?
Պարգևներ	ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ Ֆիզիկայի Վոլֆի մրցանակ Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի կրթաթոշակ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Ասահի մրցանակ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Պանոֆսկի մրցանակ Հումբոլդտի մրցանակ Բանգլադեշի գիտությունների ակադեմիայի անդամ և Նաշինայի հիշատակի մրցանակ
	Masatoshi Koshiba Վիքիպահեստում

Մասատոշի Կոշիբա (ճապ.՝ 小柴昌俊, սեպտեմբերի 19, 1926(1926-09-19)^[1]^[2]^[3], Տոյոհասի, Այչի, Ճապոնիա - նոյեմբերի 12, 2020(2020-11-12)^[4], Տոկիո, Ճապոնիա), ճապոնացի ֆիզիկոս, աշխատել է Համբուրգի համալսարանում։ 2002 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Ռայմոնդ Դեյվիսի հետ, «նեյտրինոային աստղագիտության ստեղծման համար»։ Մրցանակի մյուս կեսը ստացել է Ռիկարդո Ջակոնին։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոշիբան ավարտել է Տոկիոյի համալսարանը 1951 թվականին, որից հետո 1953 թվականին տեղափոխվել է ԱՄՆ, որտեղ ընդունվել է Ռոչեստերի համալսարանի ասպիրանտուրան։ 1955 թվականին պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիան տիեզերական ճառագայթներում գերբարձր էներգետիկ երևույթների թեմայով, և ստացել գիտությունների դոկտորի աստիճան։

1970 թվականի մարտին Կոշիբան դարձել է Տոկիոյի համալսարանի պրոֆեսոր։

Նվաճումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1950-ական և 1960-ական թվականներին Կոշիբան զբաղվել է գերբարձր էներգետիկ տիեզերական ճառագայթներով և դրա հետ կապված մթնոլորտի վերին շերտում տեղի ունեցող երևույթներով։ Այս հետազոտությունների արդյունքում 1970-ականներին նա սկսեց զբաղվել մյուոնների և նեյտրինոների ֆիզիկայով, ինչպես նաև տարրական մասնիկների ֆիզիկայով։ Համատեղ ճապոնա-գերմանական արագացուցիչի նախագծում (JADE) մասնակցությունից հետո, Կոշիբան նախագծեց Kamiokande սարքը, որը պետք է գրանցեր տրոհման տեսության արդյունքում առաջացած պրոտոնը։ Քանի որ պրոտոնի գրանցումը չհաջողվեց, նա վերակառուցեց սարքը, որպեսզի կարողանա գրանցել նեյտրինոներ, և արդյունքում կարողացավ գրանցել տիեզերական նեյտրինոներ, որոնք առաջացել էին գերնոր 1987A աստղի պայթյունի արդյունքում։ Նրան հաջողվեց գրանցել 12 նեյտրինո, որոնցից 9 առաջին 2 վայրկյանի ընթացքում։ Սա առաջին փորձնական ապացույցն էր, աստղերի կոլապսի ընթացքում տեղի ունեցող գործընթացների տեսության համար, հատկապես նեյտրինային սառեցման տեսության համար։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նիսինայի հիշատակի մրցանակ, 1987
Ասախիի մրցանակ (1987)
Մշակույթի շքանշան Ճապոնիայի կառավարության կողմից, 1988
Ճապոնական գիտությունների ակադեմիայի մրցանակ, 1989
Բրունո Ռոսիի մրցանակ, Ամերիկյան ֆիզիկական միություն, 1989
Եվրոպական ֆիզիկական միության հատուկ մրցանակ, 1996
Գումբոլդտի մրցանակ , 1997
Ֆուձիվարայի մրցանակ, 1997
Մշակույթի շքանշան Ճապոնիայի կայեր կողմից, 1997
Համբուրգի համալսարանի պատվավոր դոկտոր, 1999
Ռոչեստերի համալսարանի կողմից վաստակավոր գիտնականի մրցանակ, 2000
Վոլֆի մրցանակ ֆիզիկայի բնագավառում, 2000
Պանովսկու մրցանակ, Ամերիկյան ֆիզիկական միություն, 2002
Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ, 2002
Ճապոնական գիտությունների ակադեմիայի անդամ, 2002^[10]
Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ, 2003
Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, 2003
ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, 2005^[11]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Japanese physicist Koshiba, 2002 Nobel Prize laureate, dies at 94
↑ Notable Names Database — 2002.
↑ https://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev.nucl.010909.083832#_i3
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2002/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/panofsky.cfm
↑ «Personal Information | The Japan Academy»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-02-ին։ Վերցված է 2019-09-07
↑ Masatoshi Koshiba (անգլ.)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
Մ. Կոշիբա։ «Նեյտինոային աստղագիտության ծնունդը»։ Նոբելյան դասախոսություն // «Ֆիզիկական գիտությունների հաջողություններ», հատոր 174, թողարկում 4, ապրիլ 2004

[_ab1c0ab131b3007e-1] 1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica

[_b1fa80c3946481fe-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_ca76130444dc89f9-3] 3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_7d6d47f83a24ac90-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Japanese physicist Koshiba, 2002 Nobel Prize laureate, dies at 94

[_fdbd3f8bceee4d5c-5] Notable Names Database — 2002.

[_c145d5eaa04f22ab-6] ttps://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev.nucl.010909.083832#_i3

[_f94e1ee7721b34bd-7] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2002/

[_4fd85354d393be0f-8] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[_1ff555e2854b160f-9] ttps://www.aps.org/programs/honors/prizes/panofsky.cfm

[10] «Personal Information | The Japan Academy»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-02-ին։ Վերցված է 2019-09-07

[11] Masatoshi Koshiba (անգլ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]