Չարլզ Հարդ Թաունս

Չարլզ Հարդ Թաունս
Ծնվել է	հուլիսի 28, 1915({{padleft:1915|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:28|2|0}}) Գրինվիլ
Մահացել է	հունվարի 27, 2015({{padleft:2015|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:27|2|0}}) (99 տարեկանում) Օքլենդ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, միջուկային ֆիզիկոս և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Կալիֆորնիայի համալսարան, Բերքլի
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պապական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Դյուկի համալսարան և Ֆուրմանի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ, Նիլս Բորի միջազգային ոսկե մեդալ, ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ, Ֆրեդերիկ Այվսի մեդալ, Սթյուարտ Բալանթայնի մեդալ, Թեմփլթոնի մրցանակ, SPIE Gold Medal, IEEE David Sarnoff Award, Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ, Petrie Prize Lecture, IEEE պատվո մեդալ, Վիլհելմ Էկսների մեդալ, Հենրի Նորիս Ռասելի մրցանակ, Ազգային գիտական մեդալ և Karl Schwarzschild Medal
Charles Townes Վիքիպահեստում

Չարլզ Հարդ Թաունս (անգլ.՝ Charles Hard Townes, ծնվել է 1915, հուլիսի 28 - հունվարի 27, 2015), ամերիկացի ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1964), քվանտային էլեկտրոնիկայի հիմնարարներից մեկը։ 1956-ից ԱՄՆ-ի Ազգային ակադեմիայի անդամ։ Ծնվել է Գրինվիլին։ Ավարտել է Ֆուրմանի և Կալիֆոռնիայի համալսարանները։ 1939-1947-ին աշխատել է «Բելլ Տելեֆոն լաբարատորիայում», 1948-1961-ին Կոլումբիայի համալսարանում (1950-ից պրոֆեսոր), 1961-66-ին՝ Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պրոֆեսոր և նախագահ, 1967-ից՝ Կալիֆոռնիայի համալսարանի պրոֆեսոր։

Աշխատանքները նվիրված են միկրոալիքային սպեկտրադիտմանը, քվանտային էլեկտրոնիկային, լազերների և մազերների ստեղծմանը և նրանց կիրառությանը, ոչ գծային օպտիկային, ռադիո և ինֆրակարմիր աստղագիտությանը։ Նիկոլայ Բասովի և Ալեքսանդր Պրոխորովից անկախ մշակել է էլեկտրամագնիսական ճառագայթման ուժեղացման և ստեղծման սկզբունքները քվանտային սարքերում, 1954-ից ստեղծել է առաջին քվանտային գեներատորը։ 1958-ին, Արթուր Շավլովի հետ, առաջարկել է լազերի գործողության սկզբունքները։ Լազերները մեծ ճշտությամբ օգտագործել է հարաբերականության տեսության մեջ և բժշկակենսաբանական բնագավառում կիրառելու սկզբունքները։

Հայտնագործել է Բրիլյուենի-Մանդելշտամի հարկադրական երևույթը, 1964-ին ներմուծել է հոսքի կրիտիկական հզորության հասկացությունը, 1964-ին կանխատեսել է լուսային փնջի ինքնակիզակետման երևույթի գոյությունը և 1965-ին այդ սկզբունքի հիման վրա առաջարկել է ինքնակիզակետվող ալիքատարը։

1964-ին Բասովի և Պրոխորովի հետ արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ մազերների և լազերների ստեղծման և կիրառության համար։

1969-ին առաջարկել է տիեզերական լազերը 1, 32 սմ ալիքայի ճառագայթմամբ՝ տիեզերական ջրի մոլեկուլի հետազոտության համար։

Բազմաթիվ ակադեմիաների անդամ է, 1967-ին եղել է Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերության նախագահ։ Պարգևատրվել է Բ. Ռումֆորդի, Թ. Յունգի, Ն. Բորի ոսկե մեդալներով։

Աղբյուրներ

• Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 213-214։