Չարլզ Հարդ Թաունս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Չարլզ Հարդ Թաունս
անգլ.՝ Charles Hard Townes
Charles Hard Townes.jpg
Ծնվել էհուլիսի 28, 1915(1915-07-28)[1][2][3][…]
Գրինվիլ, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ
Մահացել էհունվարի 27, 2015(2015-01-27)[1][2][3][…] (99 տարեկան)
Օքլենդ, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ
Մասնագիտությունֆիզիկոս, միջուկային ֆիզիկոս, համալսարանի պրոֆեսոր և գյուտարար
Հաստատություն(ներ)Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Միչիգանի համալսարան և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պապական գիտությունների ակադեմիա[4], Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա, Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[5], Ամերիկյան աստղագիտական միություն[5], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[5], Եվրոպական ակադեմիա[6] և JASON[7]
Ալմա մատերԿալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Դյուկի համալսարան և Ֆուրմանի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[8]
Գիտական ղեկավարWilliam B. Smythe?
Եղել է գիտական ղեկավարAli Javan?, James Power Gordon?, Robert W. Boyd?, Raymond Chiao?, Helmut W. Schulz?, Robert G. Shulman?, Elsa M. Garmire?, John D. Monnier?, Robert Lee White?[9], Dan Martin Watson?[9], Ken Toshio Tatebe?[9], Jonathon Michael Weiner?[9] և Everett Arthur Lipman?[9]
ՊարգևներԳուգենհայմի կրթաթոշակ[1] Նիլս Բորի միջազգային ոսկե մեդալ ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[10][11] Ֆրեդերիկ Այվսի մեդալ Սթյուարտ Բալանթայնի մեդալ Թեմփլթոնի մրցանակ SPIE Gold Medal? IEEE David Sarnoff Award? Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ Petrie Prize Lecture? IEEE պատվո մեդալ Վիլհելմ Էկսների մեդալ Հենրի Նորիս Ռասելի մրցանակ Ազգային գիտական մեդալ Կարլ Շվարցշիլդի մեդալ Ռամֆորդի մրցանակ Ազգային գյուտարարների փառքի սրահ Մորիս Լիբմանի մրցանակ Ջոն Քարթիի մրցանակ Յունգի մեդալ և մրցանակ Մենդելի մեդալ Ռիխտմայերի հիշատակի մրցանակ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Եարլ Կ․ Փլայլերի մրցանակ մոլեկուլային սպեկտրասկոպիայի համար[12] Կոմստոկի պարգև[13] Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
Charles Townes Վիքիպահեստում

Չարլզ Հարդ Թաունս (անգլ.՝ Charles Hard Townes, հուլիսի 28, 1915(1915-07-28)[1][2][3][…], Գրինվիլ, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ - հունվարի 27, 2015(2015-01-27)[1][2][3][…], Օքլենդ, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1964), քվանտային էլեկտրոնիկայի հիմնարարներից մեկը։ 1956 թվականից ԱՄՆ-ի Ազգային ակադեմիայի անդամ։ Ծնվել է Գրինվիլին։ Ավարտել է Ֆուրմանի և Կալիֆոռնիայի համալսարանները։ 1939-1947 թվականներին աշխատել է «Բելլ Տելեֆոն լաբորատորիայում», 1948-1961 թվականներին Կոլումբիայի համալսարանում (1950 թվականից պրոֆեսոր), 1961-1966 թվականներին՝ Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պրոֆեսոր և նախագահ, 1967 թվականից՝ Կալիֆոռնիայի համալսարանի պրոֆեսոր։

Աշխատանքները նվիրված են միկրոալիքային սպեկտրադիտմանը, քվանտային էլեկտրոնիկային, լազերների և մազերների ստեղծմանը և նրանց կիրառությանը, ոչ գծային օպտիկային, ռադիո և ինֆրակարմիր աստղագիտությանը։ Նիկոլայ Բասովի և Ալեքսանդր Պրոխորովից անկախ մշակել է էլեկտրամագնիսական ճառագայթման ուժեղացման և ստեղծման սկզբունքները քվանտային սարքերում, 1954 թվականից ստեղծել է առաջին քվանտային գեներատորը։ 1958 թվականին, Արթուր Շավլովի հետ, առաջարկել է լազերի գործողության սկզբունքները։ Լազերները մեծ ճշտությամբ օգտագործել է հարաբերականության տեսության մեջ և բժշկակենսաբանական բնագավառում կիրառելու սկզբունքները։

Հայտնագործել է Բրիլյուենի-Մանդելշտամի հարկադրական երևույթը, 1964 թվականին ներմուծել է հոսքի կրիտիկական հզորության հասկացությունը, 1964 թվականին կանխատեսել է լուսային փնջի ինքնակիզակետման երևույթի գոյությունը և 1965 թվականին այդ սկզբունքի հիման վրա առաջարկել է ինքնակիզակետվող ալիքատարը։

1964 թվականին Բասովի և Պրոխորովի հետ արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ մազերների և լազերների ստեղծման և կիրառության համար։

1969 թվականին առաջարկել է տիեզերական լազերը 1, 32 սմ ալիքայի ճառագայթմամբ՝ տիեզերական ջրի մոլեկուլի հետազոտության համար։

Բազմաթիվ ակադեմիաների անդամ է, 1967 թվականին եղել է Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերության նախագահ։ Պարգևատրվել է Բ. Ռումֆորդի, Թ. Յունգի, Ն. Բորի ոսկե մեդալներով։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 213-214։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Музей Соломона Гуггенхайма — 1937.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Munzinger Archiv (գերմ.) — 1913.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
  4. ↑ http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/townes.html
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Notable Names Database — 2002.
  6. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Townes_Charles
  7. ↑ Finkbeiner A. K. Unwelcome advice? // Science / M. McNutt — AAAS, 2019. — Vol. 364, Iss. 6447. — P. 1222—1225. — ISSN 0036-8075; 1095-9203 — doi:10.1126/SCIENCE.364.6447.1222 — PMID:31249041
  8. ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Математическая генеалогия — 1997.
  10. ↑ The Nobel Prize in Physics 1964 — Nobel Foundation.
  11. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  12. ↑ Earle K. Plyler Prize for Molecular Spectroscopy & Dynamics — American Physical Society.
  13. ↑ About the Comstock Prize in Physics — National Academy of Sciences.
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Չարլզ_Հարդ_Թաունս&oldid=7545786» էջից