Չարլզ Հարդ Թաունս

Չարլզ Հարդ Թաունս; անգլ.՝ Charles Hard Townes
Ծնվել է	հուլիսի 28, 1915[…]; Գրինվիլ, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ
Մահացել է	հունվարի 27, 2015[…] (99 տարեկան); Օքլենդ, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, միջուկային ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և գյուտարար
Հաստատություն(ներ)	Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Միչիգանի համալսարան և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պապական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա, Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Ամերիկյան աստղագիտական միություն, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն, Եվրոպական ակադեմիա և JASON
Ալմա մատեր	Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Դյուքի համալսարան, Ֆուրմանի համալսարան և Greenville High School?
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	William Ralph Smythe?
Եղել է գիտական ղեկավար	Ալի Ջավան, James Power Gordon?, Robert W. Boyd?, Raymond Chiao?, Helmut W. Schulz?, Robert G. Shulman?, Elsa M. Garmire?, John D. Monnier?, Robert Lee White?, Dan Martin Watson?, Ken Toshio Tatebe?, Jonathon Michael Weiner?, Everett Arthur Lipman? և Eugene Serabyn?
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ Նիլս Բորի միջազգային ոսկե մեդալ ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ Ֆրեդերիկ Այվսի մեդալ Սթյուարտ Բալանթայնի մեդալ Թեմփլթոնի մրցանակ SPIE Gold Medal? IEEE David Sarnoff Award? Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ Petrie Prize Lecture? IEEE պատվո մեդալ Վիլհելմ Էկսների մեդալ Հենրի Նորիս Ռասելի մրցանակ Կարլ Շվարցշիլդի մեդալ Ռամֆորդի մրցանակ Ազգային գյուտարարների փառքի սրահ Մորիս Լիբմանի մրցանակ Ջոն Քարթիի մրցանակ Յունգի մեդալ և մրցանակ Մենդելի մեդալ Ռիխտմայերի հիշատակի մրցանակ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Եարլ Կ․ Փլայլերի մրցանակ մոլեկուլային սպեկտրասկոպիայի համար Կոմստոկի պարգև Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ Science Writing Award? և Karl G. Jansky Lectureship?
Ամուսին(ներ)	Frances Brow?
	Charles Townes Վիքիպահեստում

Չարլզ Հարդ Թաունս (անգլ.՝ Charles Hard Townes, հուլիսի 28, 1915(1915-07-28)^[1]^[2]^[3]^[…], Գրինվիլ, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ - հունվարի 27, 2015(2015-01-27)^[1]^[2]^[4]^[…], Օքլենդ, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1964), քվանտային էլեկտրոնիկայի հիմնարարներից մեկը։ 1956 թվականից ԱՄՆ-ի Ազգային ակադեմիայի անդամ։ Ծնվել է Գրինվիլին։ Ավարտել է Ֆուրմանի և Կալիֆոռնիայի համալսարանները։ 1939-1947 թվականներին աշխատել է «Բելլ Տելեֆոն լաբորատորիայում», 1948-1961 թվականներին Կոլումբիայի համալսարանում (1950 թվականից պրոֆեսոր), 1961-1966 թվականներին՝ Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պրոֆեսոր և նախագահ, 1967 թվականից՝ Կալիֆոռնիայի համալսարանի պրոֆեսոր։

Աշխատանքները նվիրված են միկրոալիքային սպեկտրադիտմանը, քվանտային էլեկտրոնիկային, լազերների և մազերների ստեղծմանը և նրանց կիրառությանը, ոչ գծային օպտիկային, ռադիո և ինֆրակարմիր աստղագիտությանը։ Նիկոլայ Բասովի և Ալեքսանդր Պրոխորովից անկախ մշակել է էլեկտրամագնիսական ճառագայթման ուժեղացման և ստեղծման սկզբունքները քվանտային սարքերում, 1954 թվականից ստեղծել է առաջին քվանտային գեներատորը։ 1958 թվականին, Արթուր Շավլովի հետ, առաջարկել է լազերի գործողության սկզբունքները։ Լազերները մեծ ճշտությամբ օգտագործել է հարաբերականության տեսության մեջ և բժշկակենսաբանական բնագավառում կիրառելու սկզբունքները։

Հայտնագործել է Բրիլյուենի-Մանդելշտամի հարկադրական երևույթը, 1964 թվականին ներմուծել է հոսքի կրիտիկական հզորության հասկացությունը, 1964 թվականին կանխատեսել է լուսային փնջի ինքնակիզակետման երևույթի գոյությունը և 1965 թվականին այդ սկզբունքի հիման վրա առաջարկել է ինքնակիզակետվող ալիքատարը։

1964 թվականին Բասովի և Պրոխորովի հետ արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ մազերների և լազերների ստեղծման և կիրառության համար։

1969 թվականին առաջարկել է տիեզերական լազերը 1, 32 սմ ալիքայի ճառագայթմամբ՝ տիեզերական ջրի մոլեկուլի հետազոտության համար։

Բազմաթիվ ակադեմիաների անդամ է, 1967 թվականին եղել է Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերության նախագահ։ Պարգևատրվել է Բ. Ռումֆորդի, Թ. Յունգի, Ն. Բորի ոսկե մեդալներով։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 213-214։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^3,0 ^3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Rojas P. Gizmodo // Gizmodo / D. M. Ewalt — 2015.
↑ www.pas.va
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Notable Names Database — 2002.
↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Townes_Charles
↑ Finkbeiner A. K. Unwelcome advice? // Science / J. M. Berg, H. Thorp — AAAS, 2019. — Vol. 364, Iss. 6447. — P. 1222—1225. — ISSN 0036-8075; 1095-9203 — doi:10.1126/SCIENCE.364.6447.1222 — PMID:31249041
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ The Nobel Prize in Physics 1964 — Nobel Foundation.
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
↑ Earle K. Plyler Prize for Molecular Spectroscopy & Dynamics — APS.
↑ About the Comstock Prize in Physics — NAS.
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 356.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 152)։

[_8fc3c33f13bafd3f-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.

[_c3e71e9fed1c83fc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_e9eb7ada13f48a67-3] 3,0 ^3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_8e57142f37c9a52a-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Rojas P. Gizmodo // Gizmodo / D. M. Ewalt — 2015.

[_a156ef2d6f33bbe9-5] www.pas.va

[_83f223e46586aa2a-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Notable Names Database — 2002.

[_82437b729e1875a3-7] ttps://www.ae-info.org/ae/User/Townes_Charles

[_e4d516601e388231-8] Finkbeiner A. K. Unwelcome advice? // Science / J. M. Berg, H. Thorp — AAAS, 2019. — Vol. 364, Iss. 6447. — P. 1222—1225. — ISSN 0036-8075; 1095-9203 — doi:10.1126/SCIENCE.364.6447.1222 — PMID:31249041

[_fac4bb66a7a1404c-9] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_1f087499b6c8480a-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_a68fcad08b345015-11] The Nobel Prize in Physics 1964 — Nobel Foundation.

[_91240182028fc537-12] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

[_77f59cf127da6315-13] Earle K. Plyler Prize for Molecular Spectroscopy & Dynamics — APS.

[_b2695b41b74c6b36-14] About the Comstock Prize in Physics — NAS.

[_2118197f6d635eb2-15] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 356.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]