Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման

Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման; թամիլերեն՝ சந்திரசேகர வெங்கடராமன்
Ծնվել է	նոյեմբերի 7, 1888[…]; Տիրուչիրապալի, Մադրաս նահանգ, Բրիտանական Հնդկաստան
Մահացել է	նոյեմբերի 21, 1970[…] (82 տարեկան); Բանդալոր, Մայսուր
Բնակության վայր(եր)	Նյու Դելի
Քաղաքացիություն	Հնդկաստան
Դավանանք	հինդուիզմ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և բյուրեղագիր
Հաստատություն(ներ)	Banaras Hindu University?, Indian Institute of Science, Bengaluru? և Կալկաթայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Պապական գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Մադրասի համալսարան, Նախագայական քոլեջ և Կալկաթայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Եղել է գիտական ղեկավար	Vikram Sarabhai?, G. N. Ramachandran? և S. Pancharatnam?
Ինչով է հայտնի	Ռամանի էֆեկտ
Պարգևներ	ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ Հյուզի մեդալ Մատեուչի մեդալ Ֆրանկլինի մեդալ Կալկաթայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Մատեուչի մեդալ և Հյուզի մեդալ
Ամուսին(ներ)	Lokasundari Ammal?
	Ստորագրություն;
	C. V. Raman Վիքիպահեստում

Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման (թամիլերեն՝ சந்திரசேகர வெங்கடராமன், նոյեմբերի 7, 1888(1888-11-07)^[1]^[2]^[3]^[…], Տիրուչիրապալի, Մադրաս նահանգ, Բրիտանական Հնդկաստան^[4] - նոյեմբերի 21, 1970(1970-11-21)^[1]^[3]^[5]^[…], Բանդալոր, Մայսուր), հնդիկ ֆիզիկոս։

Սովորել է Մադրասի համալսարանում (1903-1907 թվականներին)։ 1907-1917 թվականին ծառայել է ֆինանսների դեպարտամենտում և միաժամանակ գիտական աշխատանք կատարել Գիտության զարգացման հնդկական ասոցիացիայի լաբորատորիաներում։ 1917-1933 թվականներին աշխատել է Կալկաթայի համալսարանում։ 1925 թվականին, ՍՍՀՄ ԳԱ հրավերով այցելել է Սովետական Միություն։ 1933 թվականից՝ Գիտության ինստիտուտի պրոֆեսոր և տնօրեն, 1947 թվականից՝ Բենգալուրուի Ռամանի ԳՀԻ-ի տնօրեն։ Հնդկաստանի ԳԱ նախագահ (1934 թվականից)։

Աշխատանքները վերաբերում են ոչ գծային և պարամետրական տատանումների հետազոտմանը, օպտիկային, ձայնագիտությանը, մոլեկուլային ֆիզիկային։ 1928 թվականին, Լեոնիդ Մանդելշտամի և Գրիգորի Լանդսբերգի հետ միաժամանակ, հայտնագործել է լույսի կոմբինացիոն ցրման երևույթը (Կ․ Ս․ Կրիշնանի հետ համատեղ) և մեկնաբանել այն որպես Քոմփթոնի էֆեկտի օպտիկական նմանակ (Նոբելյան մրցանակ, 1930)։ Ունի նաև բյուրեղների ֆիզիկային և ուլտրաձայնային ալիքներից լույսի դիֆրակցիայի առաջացման երևույթին վերաբերող աշխատանքներ։

Որպես կազմակերպիչ, գիտական հիմնարկների ղեկավար և մանկավարժ, Ռամանը մեծ գործ է կատարել Հնդկաստանում գիտության զարգացման համար։ ՍՍՀՄ ԳԱ արտասահմանյան անդամ (1947)։ «Ժողովուրդների միջև խաղաղության ամրապնդման համար» լենինյան միջազգային մրցանակ (1957)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Universalis (ֆր.) — Encyclopædia Britannica.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Sir Chandrasekhara Venkata Raman — Nobel Foundation.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/raman.html
↑ The Nobel Prize in Physics 1930 — Nobel Foundation.
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The Nobel Prize in Physics 1930 Նոբելյան հիմնադրամի կայքում
Nobel prize internet archive
Path creator – C.V. Raman
Nobel Lecture
Archive of all scientific papers of C.V. Raman
Raman Effect: fingerprinting the universe
The Quantum Indians: film on Raman, Bose and Saha ՅուԹյուբում

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[_32c172ff34b7e995-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_5b1e184bfb362d83-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Universalis (ֆր.) — Encyclopædia Britannica.

[_8b36b8434c317325-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_638a0469e2528afb-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Sir Chandrasekhara Venkata Raman — Nobel Foundation.

[_617992ed50f953fc-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_a0c89cab8a3b9f8f-6] ttp://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/raman.html

[_03202271568a5ff3-7] The Nobel Prize in Physics 1930 — Nobel Foundation.

[_91240182028fc537-8] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]