Դենիել Ցուի
Դենիել Ցուի (անգլ.՝ Daniel Chee Tsui, փետրվարի 28, 1939[1], Baofeng County, Q9574863?, Չինաստանի Հանրապետություն), ամերիկացի ֆիզիկոս, աշխատել է Փրինսթոնի համալսարանում։ 1998 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Մրցանակը նրան շնորհվել է համատեղ Ռոբերտ Լաֆլինի և Հորստ Շտորմերի հետ, «նոր ձևի խաթարումներով քվանտային հեղուկի հայտնաբերման համար, որոնք ունեն տրոհվող էլեկտրական լիցք»[6]։ զբաղվել է բարակ թիթեղների էլեկտրական հատկությունների, կիսահաղորդիչների միկրոկառուցվածքով և պինդ մարմնի ֆիզիկայի բնագավառներում հետազոտություններով։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջնակարգ կրթությունը ստացել է Հոնգ-Կոնգում։ 1958 թվականից սովորել է ԱՄՆ-ի Իլինոյս նահանգի Ռոք-Այլենդ քաղաքում գտնվող Ավգուստինի քոլեջում։ Ավարտել է Ֆի-Վետա-Կապա միության համալսարանը։ 1967 թվականին Չիկագոյի համալսարանում ստացել է դոկտորական աստիճան։ 1968-ից 1982 թվականները աշխատել է Բելլի լաբորատորիաների պինդ մարմնի էլեկտրոնիկայի լաբորատորիայում։ 1982 թվականից աշխատում է Փրինսթոնի համալսարանում որպես էլեկտրոտեխնիկայի պրոֆեսոր։
1982 թվականին ուժեղ մագնիսական դաշտերում գերցածր ջերմաստիճանի պայմաններում կիսահաղորդիչային հետերոկառուցվածքների հետազոտությունների ընթացքում հայտնաբերել է Հոլի տրոհվող քվանտային էֆեկտը (Նոբելյան մրցանակ)։
Հանդիսանում է ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի պատվավոր անդամ 1987 թվականից[7], և Զարգացող երկրների գիտությունների ակադեմիայի (TWAS) անդամ 1999 թվականից[8]։
Հասարակական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ[9][10][11]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 Notable Names Database — 2002.
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1998 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
- ↑ Նոբելյան կոմիտեյի կայքում 1998 թվականի ֆիզիկայի բնագավառում մրցանակի մասին տեղեկություն (անգլ.)
- ↑ Daniel Tsui
- ↑ Tsui Daniel Chee | TWAS
- ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
- ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
- ↑ Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դ. Ցուիի ինքնակենսագրությունը Նոբելյան կոմիտեյի կայքում (անգլ.)
- Դ. Ցուիի Նոբելյան դասախոսություն (անգլ.)
- Դ. Ցուի։ «Անկանոնության և փոխազդեցության հարաբերությունը երկչափ էլեկտրոնային գազում, որը տեղադրված է ուժեղ մագնիսական դաշտում»։ Նոբելյան դասախոսություն // «Ֆիզիկական գիտությունների հաջողություններ», հատոր 170, թողարկում 3, մարտ 2000
- Դ. Ցուիի էջը Փրինստոնի համալսարանի կայքում (անգլ.)
| ||||||||||||
- Փետրվարի 28 ծնունդներ
- 1939 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Չիկագոյի համալսարանի շրջանավարտներ
- Բոստոնի համալսարանի շրջանավարտներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գերմանացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Գերմանացի ֆիզիկոսներ
- Ամերիկացի ֆիզիկոսներ
- Ամերիկացի գիտնականներ
- Ամերիկացի Նոբելյան մրցանակակիրներ