Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես
Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես անգլ.՝ David James Thouless | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | սեպտեմբերի 21, 1934[1][2][3][…] Bearsden, New Kilpatrick, Դանբարտոնշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[4] |
Մահացել է | ապրիլի 6, 2019[4][3][5][…] (84 տարեկան) Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4] |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() |
Մասնագիտություն | ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և միջուկային ֆիզիկոս |
Հաստատություն(ներ) | Վաշինգտոնի համալսարան, Բիրմինգհեմի համալսարան և Եյլի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | Միջուկային ֆիզիկա |
Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա |
Ալմա մատեր | Թրինիթի Հոլ, Կոռնելի համալսարան և Clare Hall? |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն |
Գիտական ղեկավար | Հանս Բետե |
Եղել է գիտական ղեկավար | Ջոն Մայքլ Քոսթերլից, Jung Hoon Han?[6] և Qian Niu?[6] |
Պարգևներ | |
![]() |
Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես (անգլ.՝ David James Thouless, սեպտեմբերի 21, 1934[1][2][3][…], Bearsden, New Kilpatrick, Դանբարտոնշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[4] - ապրիլի 6, 2019[4][3][5][…], Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), բրիտանացի խտացված նյութերով զբաղվող ֆիզիկոս[16]։ Ստացել է Վոլֆի մրցանակ 1990 թվականին և Նոբելյան մրցանակ 2016 թվականին համատեղ Դունքան Հալդեյնի և Ջոն Մայքլ Քոսթերլիցի հետ տոպոլոգիական փուլային անցումների և նյութի տոպոլոգիական փուլերի ասպարեզում տեսական հայտնագործությունների համար[17][18][19]։ 2016 թվականին պարզվեց, որ Թաուլեսը տառապում է մարազմյով[20]։
Կրթություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թաուլեսը ավարտել է Վինչեստեր քոլեջը և ստացել է բակալավրի աստիճան Քեմբրիջի համալսարանում։ Դոկտորական աստիճանը նա ստացել է Կոռնելի համալսարանում[21], որտեղ դասավանդում էր Հանս Բետեն[22]։
Հետազոտություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1958-ից 1959 թվականները Թաուլեսը աշխատել է որպես հետազոտող Լոուրենս Բերքլիի լաբորատորիայում Բերքլիի համալսարանում[23][24]։ Դրանից հետո, 1961-ից 1965 թվականներին նա դարձել է Քեմբրիջի Չերչիլ քոլեջի առաջին ֆիզիկայի հետազոտությունների տնօրենը, ապա մաթեմատիկական ֆիզիկայի պրոֆեսոր Բիրմինգհեմի համալսարանում 1965-ից 1978 թվականները[25] և Եյլի համալսարանում կիրառական գիտությունների պրոֆեսոր 1979-ից 1980 թվականները[24], և վերջապես Թաուլեսը դարձել է ֆիզիկայի պրոֆեսոր Սիեթլի Վաշինգտոնի համալսարանում 1980 թվականին[25]։ Թաուլեսը մեծ ներդրում է ունեցել ատոմների և էլեկտրոնների ընդլայնված համակարգերի տեսական ֆիզիկայի ասպարեզում։ Նա հրապարակել է աշխատություններ գերհաղորդականության ֆենոմենի, միջուկային նյութի առանձնահատկությունների և միջուկի մեջ շարժումների մասին։
Ակադեմիական աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ընտրված աշխատություններ՝
- Kosterlitz, J. M.; Thouless, D. J. (1973). «Ordering, metastability and phase transitions in two-dimensional systems» (PDF). Journal of Physics C: Solid State Physics. 6 (7): 1181–1203. Bibcode:1973JPhC....6.1181K. doi:10.1088/0022-3719/6/7/010. ISSN 0022-3719. PMID 27665689.
- Thouless, D. J.; Kohmoto, M.; Nightingale, M. P.; den Nijs, M. (1982). «Quantized Hall Conductance in a Two-Dimensional Periodic Potential». Physical Review Letters. 49 (6): 405–408. Bibcode:1982PhRvL..49..405T. doi:10.1103/PhysRevLett.49.405. ISSN 0031-9007.
Գրքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Thouless, D. J. (1998). Topological Quantum Numbers in Nonrelativistic Physics. Singapore: World Scientific. ISBN 981-02-2900-3. LCCN 98009819. OCLC 38431218.
- Thouless, D. J. (1961). The Quantum Mechanics of Many-Body Systems (1st ed.). New York: Academic Press. LCCN 61012282. OCLC 901492152.
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1979 թվականին Թաուլեսը ընտրվել է Թագավորական միության անդամ[26], նա նաև հանդիսանում է Ամերիկյան ֆիզիկական միության, Ամերիկյան արվեստի և գիտությունների ակադեմիայի անդամ, ինչպես նաև ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ (1995)[27]։
Թաուլեսին շնորհվել են Վոլֆի մրցանակ 1990 թվականին[28], Ֆիզիկայի ինստիտուտի Դիրաքի մրցանակ 1993 թվականին, Լարս Օնսագերի մրցանակ Ամերիկյան ֆիզիկական միությունից 2000 թվականին[29] և Նոբելյան մրցանակ 2016 թվականին[19][30]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Gregersen E. Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 David J. Thouless — Nobel Foundation.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p.
- ↑ 6,0 6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ https://www.iop.org/about/awards/international-bilateral-awards/fernand-holweck-medal-and-prize-recipients
- ↑ https://iupap.org/who-we-are/internal-organization/commissions/low-temperature-physics/c5-awards/#commission
- ↑ https://wolffund.org.il/david-j-thouless/
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2016 — Nobel Foundation.
- ↑ The Nobel Prize amounts — Nobel Foundation.
- ↑ Le Nobel de physique attribué à trois Britanniques pour leurs recherches sur la matière (ֆր.) // Le Monde / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 2016. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
- ↑ https://www.iop.org/about/awards/gold-medals/paul-dirac-medal-and-prize-recipients#gref
- ↑ Lars Onsager Prize — APS.
- ↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/onsager.cfm
- ↑ «Physicist Thouless to give two talks at Lab». Արխիվացված օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 15. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link), Los Alamos National Laboratory (անգլ.) - ↑ The international who's who 1991–92
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2016
- ↑ 19,0 19,1 Gibney, Elizabeth; Castelvecchi, Davide (2016). «Physics of 2D exotic matter wins Nobel: British-born theorists recognized for work on topological phases». Nature. London: Springer Nature. 538 (7623): 18–18. Bibcode:2016Natur.538...18G. doi:10.1038/nature.2016.20722.
- ↑ Knapton, Sarah. «British scientists win Nobel prize in physics for work so baffling it had to be described using bagels». The Telegraph. The Telegraph. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
- ↑ Thouless, David James (1958). The application of perturbation methods to the theory of nuclear matter (PhD thesis). Cornell University. OCLC 745509629.
- ↑ From Nuclei to Stars: Festschrift in Honor of Gerald E. Brown
- ↑ «UW Professor Emeritus David J. Thouless wins Nobel Prize in physics for exploring exotic states of matter | UW Today». www.washington.edu (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ 24,0 24,1 «David Thouless». aip.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
- ↑ 25,0 25,1 «Two former Birmingham scientists awarded Nobel Prize for Physics». University of Birmingham. 2016 թ․ հոկտեմբերի 4. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Anon (1979). «Professor David Thouless FRS». London: royalsociety.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
- ↑ «David Thouless». National Academy of Sciences Online. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
- ↑ David J. Thouless Winner of Wolf Prize in Physics – 1990 Արխիվացված 2016-10-05 Wayback Machine on the official website of Wolf Foundation
- ↑ David James Thouless, University of Washington: 2000 Lars Onsager Prize Recipient
- ↑ «David J. Thouless − Facts». Nobel Media AB 2014. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես» հոդվածին։ |
|
- Սեպտեմբերի 21 ծնունդներ
- 1934 ծնունդներ
- Մեծ Բրիտանիայում ծնվածներ
- Ապրիլի 6 մահեր
- 2019 մահեր
- Քեմբրիջ քաղաքում մահացածներ
- Եյլի համալսարանի դասախոսներ
- Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Կոռնելի համալսարանի շրջանավարտներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Բրիտանացի ֆիզիկոսներ
- Բրիտանացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով
- Ամերիկացի ֆիզիկոսներ
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Բրիտանական ակադեմիայի անդամներ
- Քեմբրիջի Թրինիթի քոլեջի շրջանավարտներ