Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես
Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես անգլ.՝ David James Thouless | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | սեպտեմբերի 21, 1934[1][2][3][…] Bearsden, New Kilpatrick, Դանբարտոնշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[4] |
Մահացել է | ապրիլի 6, 2019[4][3][5][…] (84 տարեկան) Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4] |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() |
Մասնագիտություն | ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և միջուկային ֆիզիկոս |
Հաստատություն(ներ) | Վաշինգտոնի համալսարան, Բիրմինգհեմի համալսարան և Եյլի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | Միջուկային ֆիզիկա |
Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա |
Ալմա մատեր | Թրինիթի Հոլ, Կոռնելի համալսարան և Clare Hall? |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն |
Գիտական ղեկավար | Հանս Բետե |
Եղել է գիտական ղեկավար | Ջոն Մայքլ Քոսթերլից, Jung Hoon Han?[6] և Qian Niu?[6] |
Պարգևներ | |
![]() |
Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես (անգլ.՝ David James Thouless, սեպտեմբերի 21, 1934[1][2][3][…], Bearsden, New Kilpatrick, Դանբարտոնշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[4] - ապրիլի 6, 2019[4][3][5][…], Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), բրիտանացի խտացված նյութերով զբաղվող ֆիզիկոս[12]։ Ստացել է Վոլֆի մրցանակ 1990 թվականին և Նոբելյան մրցանակ 2016 թվականին համատեղ Դունքան Հալդեյնի և Ջոն Մայքլ Քոսթերլիցի հետ տոպոլոգիական փուլային անցումների և նյութի տոպոլոգիական փուլերի ասպարեզում տեսական հայտնագործությունների համար[13][14][15]։ 2016 թվականին պարզվեց, որ Թաուլեսը տառապում է մարազմյով[16]։
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թաուլեսը ավարտել է Վինչեստեր քոլեջը և ստացել է բակալավրի աստիճան Քեմբրիջի համալսարանում։ Դոկտորական աստիճանը նա ստացել է Կոռնելի համալսարանում[17], որտեղ դասավանդում էր Հանս Բետեն[18]։
Հետազոտություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1958-ից 1959 թվականները Թաուլեսը աշխատել է որպես հետազոտող Լոուրենս Բերքլիի լաբորատորիայում Բերքլիի համալսարանում[19][20]։ Դրանից հետո, 1961-ից 1965 թվականներին նա դարձել է Քեմբրիջի Չերչիլ քոլեջի առաջին ֆիզիկայի հետազոտությունների տնօրենը, ապա մաթեմատիկական ֆիզիկայի պրոֆեսոր Բիրմինգհեմի համալսարանում 1965-ից 1978 թվականները[21] և Եյլի համալսարանում կիրառական գիտությունների պրոֆեսոր 1979-ից 1980 թվականները[20], և վերջապես Թաուլեսը դարձել է ֆիզիկայի պրոֆեսոր Սիեթլի Վաշինգտոնի համալսարանում 1980 թվականին[21]։ Թաուլեսը մեծ ներդրում է ունեցել ատոմների և էլեկտրոնների ընդլայնված համակարգերի տեսական ֆիզիկայի ասպարեզում։ Նա հրապարակել է աշխատություններ գերհաղորդականության ֆենոմենի, միջուկային նյութի առանձնահատկությունների և միջուկի մեջ շարժումների մասին։
Ակադեմիական աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտրված աշխատություններ՝
- Kosterlitz J. M., Thouless D. J. (1973)։ «Ordering, metastability and phase transitions in two-dimensional systems»։ Journal of Physics C: Solid State Physics 6 (7): 1181–1203։ Bibcode:1973JPhC....6.1181K։ ISSN 0022-3719։ PMID 27665689։ doi:10.1088/0022-3719/6/7/010
- Thouless D. J., Kohmoto M., Nightingale M. P., den Nijs M. (1982)։ «Quantized Hall Conductance in a Two-Dimensional Periodic Potential»։ Physical Review Letters 49 (6): 405–408։ Bibcode:1982PhRvL..49..405T։ ISSN 0031-9007։ doi:10.1103/PhysRevLett.49.405
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Thouless D. J. (1998)։ Topological Quantum Numbers in Nonrelativistic Physics։ Singapore: World Scientific։ ISBN 981-02-2900-3։ LCCN 98009819։ OCLC 38431218
- Thouless D. J. (1961)։ The Quantum Mechanics of Many-Body Systems (1st ed.)։ New York: Academic Press։ LCCN 61012282։ OCLC 901492152
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1979 թվականին Թաուլեսը ընտրվել է Թագավորական միության անդամ[22], նա նաև հանդիսանում է Ամերիկյան ֆիզիկական միության, Ամերիկյան արվեստի և գիտությունների ակադեմիայի անդամ, ինչպես նաև ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ (1995)[23]։
Թաուլեսին շնորհվել են Վոլֆի մրցանակ 1990 թվականին[24], Ֆիզիկայի ինստիտուտի Դիրաքի մրցանակ 1993 թվականին, Լարս Օնսագերի մրցանակ Ամերիկյան ֆիզիկական միությունից 2000 թվականին[25] և Նոբելյան մրցանակ 2016 թվականին[15][26]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 David J. Thouless — Nobel Foundation.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
- ↑ 6,0 6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2016 — Nobel Foundation.
- ↑ The Nobel Prize amounts — Nobel Foundation.
- ↑ Le Nobel de physique attribué à trois Britanniques pour leurs recherches sur la matière (ֆր.) // Le Monde — Paris: Societe Editrice Du Monde, 2016. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
- ↑ Lars Onsager Prize — APS.
- ↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/onsager.cfm
- ↑ «Physicist Thouless to give two talks at Lab»։ Արխիվացված է օրիգինալից հոկտեմբերի 15, 2006-ին։ Վերցված է 2016-10-04 , Los Alamos National Laboratory (անգլ.)
- ↑ The international who's who 1991–92
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2016
- ↑ 15,0 15,1 Gibney Elizabeth, Castelvecchi Davide (2016)։ «Physics of 2D exotic matter wins Nobel: British-born theorists recognized for work on topological phases»։ Nature (London: Springer Nature) 538 (7623): 18–18։ Bibcode:2016Natur.538...18G։ doi:10.1038/nature.2016.20722
- ↑ Knapton Sarah։ «British scientists win Nobel prize in physics for work so baffling it had to be described using bagels»։ The Telegraph։ The Telegraph։ Վերցված է սեպտեմբերի 24, 2017
- ↑ Thouless David James (1958)։ The application of perturbation methods to the theory of nuclear matter (PhD thesis)։ Cornell University։ OCLC 745509629
- ↑ From Nuclei to Stars: Festschrift in Honor of Gerald E. Brown
- ↑ «UW Professor Emeritus David J. Thouless wins Nobel Prize in physics for exploring exotic states of matter | UW Today»։ www.washington.edu (անգլերեն)։ Վերցված է ապրիլի 7, 2017
- ↑ 20,0 20,1 «David Thouless»։ aip.org։ Արխիվացված է օրիգինալից հոկտեմբերի 5, 2016-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 10, 2016
- ↑ 21,0 21,1 «Two former Birmingham scientists awarded Nobel Prize for Physics»։ University of Birmingham։ հոկտեմբերի 4, 2016։ Վերցված է հոկտեմբերի 4, 2016
- ↑ Anon (1979)։ «Professor David Thouless FRS»։ London: royalsociety.org։ Արխիվացված է օրիգինալից նոյեմբերի 17, 2015-ին
- ↑ «David Thouless»։ National Academy of Sciences Online։ Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2016
- ↑ David J. Thouless Winner of Wolf Prize in Physics – 1990 Archived 2016-10-05 at the Wayback Machine. on the official website of Wolf Foundation
- ↑ David James Thouless, University of Washington: 2000 Lars Onsager Prize Recipient
- ↑ «David J. Thouless − Facts»։ Nobel Media AB 2014։ Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2016
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
- Սեպտեմբերի 21 ծնունդներ
- 1934 ծնունդներ
- Մեծ Բրիտանիայում ծնվածներ
- Ապրիլի 6 մահեր
- 2019 մահեր
- Քեմբրիջ քաղաքում մահացածներ
- Կոռնելի համալսարանի շրջանավարտներ
- Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Բրիտանացի ֆիզիկոսներ
- Բրիտանացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկացի ֆիզիկոսներ
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ