Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես

Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես; անգլ.՝ David James Thouless
Ծնվել է	սեպտեմբերի 21, 1934[…]; Bearsden, New Kilpatrick, Դանբարտոնշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել է	ապրիլի 6, 2019[…] (84 տարեկան); Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն և ԱՄՆ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և միջուկային ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)	Վաշինգտոնի համալսարան, Բիրմինգհեմի համալսարան և Եյլի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	Միջուկային ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատեր	Թրինիթի Հոլ, Կոռնելի համալսարան և Clare Hall?
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	Հանս Բետե
Եղել է գիտական ղեկավար	Ջոն Մայքլ Քոսթերլից, Jung Hoon Han? և Qian Niu?
Պարգևներ	Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ Հոլվեքի պարգև Ֆրից Լոնդոնի հուշամրցանակ Ֆիզիկայի Վոլֆի մրցանակ ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ Դիրակի մեդալ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Մաքսվելի մեդալ և մրցանակ և Լարս Օնզագերի մրցանակ
	David Thouless Վիքիպահեստում

Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես (անգլ.՝ David James Thouless, սեպտեմբերի 21, 1934(1934-09-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Bearsden, New Kilpatrick, Դանբարտոնշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն^[4] - ապրիլի 6, 2019(2019-04-06)^[4]^[3]^[5]^[…], Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն^[4]), բրիտանացի խտացված նյութերով զբաղվող ֆիզիկոս^[12]։ Ստացել է Վոլֆի մրցանակ 1990 թվականին և Նոբելյան մրցանակ 2016 թվականին համատեղ Դունքան Հալդեյնի և Ջոն Մայքլ Քոսթերլիցի հետ տոպոլոգիական փուլային անցումների և նյութի տոպոլոգիական փուլերի ասպարեզում տեսական հայտնագործությունների համար^[13]^[14]^[15]։ 2016 թվականին պարզվեց, որ Թաուլեսը տառապում է մարազմյով^[16]։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թաուլեսը ավարտել է Վինչեստեր քոլեջը և ստացել է բակալավրի աստիճան Քեմբրիջի համալսարանում։ Դոկտորական աստիճանը նա ստացել է Կոռնելի համալսարանում^[17], որտեղ դասավանդում էր Հանս Բետեն^[18]։

Հետազոտություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1958-ից 1959 թվականները Թաուլեսը աշխատել է որպես հետազոտող Լոուրենս Բերքլիի լաբորատորիայում Բերքլիի համալսարանում^[19]^[20]։ Դրանից հետո, 1961-ից 1965 թվականներին նա դարձել է Քեմբրիջի Չերչիլ քոլեջի առաջին ֆիզիկայի հետազոտությունների տնօրենը, ապա մաթեմատիկական ֆիզիկայի պրոֆեսոր Բիրմինգհեմի համալսարանում 1965-ից 1978 թվականները^[21] և Եյլի համալսարանում կիրառական գիտությունների պրոֆեսոր 1979-ից 1980 թվականները^[20], և վերջապես Թաուլեսը դարձել է ֆիզիկայի պրոֆեսոր Սիեթլի Վաշինգտոնի համալսարանում 1980 թվականին^[21]։ Թաուլեսը մեծ ներդրում է ունեցել ատոմների և էլեկտրոնների ընդլայնված համակարգերի տեսական ֆիզիկայի ասպարեզում։ Նա հրապարակել է աշխատություններ գերհաղորդականության ֆենոմենի, միջուկային նյութի առանձնահատկությունների և միջուկի մեջ շարժումների մասին։

Ակադեմիական աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընտրված աշխատություններ՝

Kosterlitz J. M., Thouless D. J. (1973)։ «Ordering, metastability and phase transitions in two-dimensional systems»։ Journal of Physics C: Solid State Physics 6 (7): 1181–1203։ Bibcode:1973JPhC....6.1181K։ ISSN 0022-3719։ PMID 27665689։ doi:10.1088/0022-3719/6/7/010
Thouless D. J., Kohmoto M., Nightingale M. P., den Nijs M. (1982)։ «Quantized Hall Conductance in a Two-Dimensional Periodic Potential»։ Physical Review Letters 49 (6): 405–408։ Bibcode:1982PhRvL..49..405T։ ISSN 0031-9007։ doi:10.1103/PhysRevLett.49.405

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Thouless D. J. (1998)։ Topological Quantum Numbers in Nonrelativistic Physics։ Singapore: World Scientific։ ISBN 981-02-2900-3։ LCCN 98009819։ OCLC 38431218
Thouless D. J. (1961)։ The Quantum Mechanics of Many-Body Systems (1st ed.)։ New York: Academic Press։ LCCN 61012282։ OCLC 901492152

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1979 թվականին Թաուլեսը ընտրվել է Թագավորական միության անդամ^[22], նա նաև հանդիսանում է Ամերիկյան ֆիզիկական միության, Ամերիկյան արվեստի և գիտությունների ակադեմիայի անդամ, ինչպես նաև ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ (1995)^[23]։

Թաուլեսին շնորհվել են Վոլֆի մրցանակ 1990 թվականին^[24], Ֆիզիկայի ինստիտուտի Դիրաքի մրցանակ 1993 թվականին, Լարս Օնսագերի մրցանակ Ամերիկյան ֆիզիկական միությունից 2000 թվականին^[25] և Նոբելյան մրցանակ 2016 թվականին^[15]^[26]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 David J. Thouless — Nobel Foundation.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
↑ ^6,0 ^6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ The Nobel Prize in Physics 2016 — Nobel Foundation.
↑ The Nobel Prize amounts — Nobel Foundation.
↑ Le Nobel de physique attribué à trois Britanniques pour leurs recherches sur la matière (ֆր.) // Le Monde — Paris: Societe Editrice Du Monde, 2016. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
↑ Lars Onsager Prize — APS.
↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/onsager.cfm
↑ «Physicist Thouless to give two talks at Lab»։ Արխիվացված է օրիգինալից հոկտեմբերի 15, 2006-ին։ Վերցված է 2016-10-04 , Los Alamos National Laboratory (անգլ.)
↑ The international who's who 1991–92
↑ The Nobel Prize in Physics 2016
↑ ^15,0 ^15,1 Gibney Elizabeth, Castelvecchi Davide (2016)։ «Physics of 2D exotic matter wins Nobel: British-born theorists recognized for work on topological phases»։ Nature (London: Springer Nature) 538 (7623): 18–18։ Bibcode:2016Natur.538...18G։ doi:10.1038/nature.2016.20722
↑ Knapton Sarah։ «British scientists win Nobel prize in physics for work so baffling it had to be described using bagels»։ The Telegraph։ The Telegraph։ Վերցված է սեպտեմբերի 24, 2017
↑ Thouless David James (1958)։ The application of perturbation methods to the theory of nuclear matter (PhD thesis)։ Cornell University։ OCLC 745509629
↑ From Nuclei to Stars: Festschrift in Honor of Gerald E. Brown
↑ «UW Professor Emeritus David J. Thouless wins Nobel Prize in physics for exploring exotic states of matter | UW Today»։ www.washington.edu (անգլերեն)։ Վերցված է ապրիլի 7, 2017
↑ ^20,0 ^20,1 «David Thouless»։ aip.org։ Արխիվացված է օրիգինալից հոկտեմբերի 5, 2016-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 10, 2016
↑ ^21,0 ^21,1 «Two former Birmingham scientists awarded Nobel Prize for Physics»։ University of Birmingham։ հոկտեմբերի 4, 2016։ Վերցված է հոկտեմբերի 4, 2016
↑ Anon (1979)։ «Professor David Thouless FRS»։ London: royalsociety.org։ Արխիվացված է օրիգինալից նոյեմբերի 17, 2015-ին
↑ «David Thouless»։ National Academy of Sciences Online։ Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2016
↑ David J. Thouless Winner of Wolf Prize in Physics – 1990 Archived 2016-10-05 at the Wayback Machine. on the official website of Wolf Foundation
↑ David James Thouless, University of Washington: 2000 Lars Onsager Prize Recipient
↑ «David J. Thouless − Facts»։ Nobel Media AB 2014։ Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2016

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_f5a18b2d3026430d-1] 1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica

[_f8b64fd76f2bf38a-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_cd0f8809efde69f6-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480

[_29311b92563abb4b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 David J. Thouless — Nobel Foundation.

[_22996f4d665fe27d-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8

[_287187f1693aca82-6] 6,0 ^6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_eae824101d34b8a1-7] The Nobel Prize in Physics 2016 — Nobel Foundation.

[_efe9277010d9486b-8] The Nobel Prize amounts — Nobel Foundation.

[_19b5b5380ecc8d02-9] Le Nobel de physique attribué à trois Britanniques pour leurs recherches sur la matière (ֆր.) // Le Monde — Paris: Societe Editrice Du Monde, 2016. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694

[_36101fc5a2eed34e-10] Lars Onsager Prize — APS.

[_66c68c9c7724231b-11] ttps://www.aps.org/programs/honors/prizes/onsager.cfm

[12] «Physicist Thouless to give two talks at Lab»։ Արխիվացված է օրիգինալից հոկտեմբերի 15, 2006-ին։ Վերցված է 2016-10-04 , Los Alamos National Laboratory (անգլ.)

[13] The international who's who 1991–92

[14] The Nobel Prize in Physics 2016

[naturenob-15] 15,0 ^15,1 Gibney Elizabeth, Castelvecchi Davide (2016)։ «Physics of 2D exotic matter wins Nobel: British-born theorists recognized for work on topological phases»։ Nature (London: Springer Nature) 538 (7623): 18–18։ Bibcode:2016Natur.538...18G։ doi:10.1038/nature.2016.20722

[16] Knapton Sarah։ «British scientists win Nobel prize in physics for work so baffling it had to be described using bagels»։ The Telegraph։ The Telegraph։ Վերցված է սեպտեմբերի 24, 2017

[tphd-17] Thouless David James (1958)։ The application of perturbation methods to the theory of nuclear matter (PhD thesis)։ Cornell University։ OCLC 745509629

[18] From Nuclei to Stars: Festschrift in Honor of Gerald E. Brown

[19] «UW Professor Emeritus David J. Thouless wins Nobel Prize in physics for exploring exotic states of matter | UW Today»։ www.washington.edu (անգլերեն)։ Վերցված է ապրիլի 7, 2017

[ACAP_David_Thouless-20] 20,0 ^20,1 «David Thouless»։ aip.org։ Արխիվացված է օրիգինալից հոկտեմբերի 5, 2016-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 10, 2016

[UoBNobel-21] 21,0 ^21,1 «Two former Birmingham scientists awarded Nobel Prize for Physics»։ University of Birmingham։ հոկտեմբերի 4, 2016։ Վերցված է հոկտեմբերի 4, 2016

[frs-22] Anon (1979)։ «Professor David Thouless FRS»։ London: royalsociety.org։ Արխիվացված է օրիգինալից նոյեմբերի 17, 2015-ին

[23] «David Thouless»։ National Academy of Sciences Online։ Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2016

[wolf-24] David J. Thouless Winner of Wolf Prize in Physics – 1990 Archived 2016-10-05 at the Wayback Machine. on the official website of Wolf Foundation

[lars-25] David James Thouless, University of Washington: 2000 Lars Onsager Prize Recipient

[26] «David J. Thouless − Facts»։ Nobel Media AB 2014։ Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2016

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]