Կարլ Մյուլլեր
Կարլ Մյուլլեր (գերմ.՝ Karl Alexander Müller, ապրիլի 20, 1927[1][2][3][…], Բազել, Շվեյցարիա), շվեյցարացի ֆիզիկոս, աշխատել է Ցյուրիխի համալսարանում։ 1987 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր: Նոբելյան մրցանակը ստացել է Գեորգ Բեդնորցի հետ համատեղ բարձր ջերմաստիճանային գերհաղորդականության հայտնաբերման համար:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մյուլերը ստացել է փիլիսոփայության դոկտորի կոչում 1958 թվականին Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոցում: 1963 թվականից սկսած նա հետազոտություններ է անցկացրել պինդ մարմնի ֆիզիկայի բնագավառում IBM ընկերության Ցյուրիխում գտնվող հետազոտական լաբորատորիայում: Հետագայում ղեկավարել է լաբորատորիայի ֆիզիկայի բաժինը և 1982 թվականին դարձավ IBM-ի անդամ:
Լինելով սիլիկատների օքսիդների մասնագետ 1980-ականների սկզբում Մյուլերը սկսեց զբաղվել բարձր ջերմաստիճանների պայմաններում գերհաղորդիչ նյութերի որոնմամբ: Այն ժամանակներում ամենաբարձր հայտնի ջերմաստիճանը, որին հնարավոր էր եղել հասնել, կազմում էր 23 Կ (−250 °C): 1983 թվականին Մյուլերը աշխատանքի ընդունեց Գեորգ Բեդնորցին, տարբեր օքսիդների կանոնակարգված հետազոտությունների կազմակերպելու նպատակով: 1986 թվականին նրանց հաջողվեց հայտնաբերել գերհաղորդականություն նոր ստեղծված բարիում-լանթան-պղինձ օքսիդում 35 К (−238 °C) ջերմաստիճանի պայմաններում: Նրանց հետազոտություններին հետևեցին մի շարք հետազոտություններ ամբողջ աշխարհում, որոնցում օգտագործվում էին տարբեր օքսիդներ, և ընդամենը մեկ տարվա ընթացքում հայտնաբերվեցին նյութեր, որոնք գերհաղորդիչ էին դառնում ընդամենը մոտ 100 К (−173 °C) ջերմաստիճանում:
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1987 — Ֆրից Լոնդոնի մրցանակ
- 1987 — Դենի Հայնեմանի անվան մրցանակ
- 1987 — Վիլհելմ Էկսների մեդալ
- 1987 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ
- 1988 — «Հյուլեդ-Պակարդի» մրցանակ
- 1988 — Ջեյմս ՄակԳրուդիի մրցանակ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Munzinger-Archiv (գերմ.) — 1913.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1987 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ի. Գ. Բեդնորց, Կ. Ա. Մյուլեր. «Պերովսկիտային տիպի օքսիդներ - նոր մոտեցում բարձրջերմաստիճանային գերհաղորդականությանը». Նոբելյան դասախոսություն, Успехи физических наук, հատոր 156, թողարկում 2, հոկտեմբեր 1988 (ռուս.)
- Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
| ||||||||||||
- Ապրիլի 20 ծնունդներ
- 1927 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Բազել քաղաքում ծնվածներ
- ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Շվեյցարացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Շվեյցարացի ֆիզիկոսներ
- 20-րդ դարի ֆիզիկոսներ
- Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամներ
- ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի արտասահմանյան անդամներ
- Հրեա նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով